Fillimi i punës së Gjykatës Speciale dhe procedimi i aktakuzave eventuale, do të ndikojë edhe te buxheti i Republikës së Kosovës, thonë zyrtarë të Qeverisë dhe përfaqësues të shoqërisë civile.
Në bazë të Ligjit për mbrojtjen juridike dhe financiare të personave, të cilët mund të jenë akuzuar nga Gjykata Speciale, personat kanë të drejtën e kërkesës për asistencë në mbulimin e shpenzimeve të mbrojtjes dhe të angazhimit të mbrojtësve të pavarur.
Ligji u garanton mbulimin e shpenzimeve për avokatë personave të akuzuar. Po ashtu, ai u siguron mbulimin e shpenzimeve edhe familjarëve të tyre gjatë vizitave që do t’u bëjnë këtyre personave, të cilët do të përballen me procese gjyqësore në Hagë.
Për mbulimin e këtyre shpenzimeve Qeveria e Kosovës, sipas ministrit të Drejtësisë, Abelard Tahiri, ka ndarë 1.5 milionë euro.
“Ky ligj i mbulon shpenzimet e familjarëve të tyre që kanë të bëjnë me udhëtimet e tyre, sepse kemi të bëjmë me një gjykatë që tashmë ekziston jashtë Kosovës. U garantohet e drejta që t’i vizitojnë familjarët e tyre që janë të akuzuar në këtë proces. Po ashtu, na obligon që të kompensojmë edhe mbrojtjen e tyre që duhet t’u ofrohet”.
“Ndërsa, në momentin që ata shpallen të pafajshëm, ligji parasheh edhe kompensimin tyre, me një shumë të caktuar financiare, por tashmë nuk mund të flas se sa do të jetë dhe si do të jetë”, ka thënë ministri Tahiri për Radion Evropa e Lirë.
Ndërkohë, edhe përfaqësues të shoqërisë civile kanë thënë se mbrojtja financiare dhe juridike, konsiderohet si masë obligative që shteti i Kosovës duhet t’u ofrojë këtyre personave.
Ehat Miftaraj, nga Instituti Demokratik i Kosovës, në një bisedë për Radion Evropa e Lirë, ka thënë se të gjithë personave, të cilët mund të jenë objekt i këtyre proceseve, shteti i Kosovës duhet t’u ofrojë trajtim të barabartë, gjykim të drejtë dhe të paanshëm.
“Pasi shteti i Kosovës ka dështuar që vetë t’i hetojë, ndjekë dhe gjykojë krimet e luftës në Kosovë dhe ka qenë i obliguar të formojë një gjykatë në një vend të tretë, atëherë sipas parimeve ndërkombëtare, lidhur me respektimin e të drejtave dhe lirive të personave që mund të jenë objekt i këtyre procedurave, duhet ofruar trajtim të barabartë në procedurë gjyqësore”, ka thënë Miftaraj.
Ai ka sqaruar se në bazë të Ligjit për Dhomat e Specializuara, përcaktohet që, nëse këta persona mund të shpallen fajtorë dhe të dënohen me aktgjykim të formës së prerë, është e paraparë mundësia e konfiskimit të pasurisë së tyre dhe me këtë të bëhet dëmshpërblimi i viktimave të krimit.
“Kjo nënkupton që shteti në rastin konkret iu ofron mundësi të barabarta për të pasur një gjykim të drejtë dhe të paanshëm, ndërsa në anën tjetër, nëse të njëjtit shpallen fajtorë, atëherë shteti rezervon të drejtën që t’iu konfiskojë pasurinë e tyre dhe t’u ofrojë dëmshpërblim viktimave të krimit”, ka sqaruar Miftaraj.
Institucionet e Kosovës e kanë miratuar nisjen e punës së Gjykatës Speciale, e cila nga fillimi i këtij viti ka punuar në harmonizimin e rregullores së punës me ligjet dhe Kushtetutën e Kosovës. Së fundit, është komunikuar nga kjo Gjykatë se të gjitha rregulloret janë në harmoni me aktet ligjore të Kosovës dhe se pritet që në të ardhmen të procedohet me rastet e para.
Gjykata Speciale do të merret me akuzat për krime gjatë viteve 1999-2000. Ajo do të financohet nga Bashkimi Evropian dhe vepron në përputhje me ligjet e Kosovës, ndonëse prokurorët dhe gjykatësit do të jenë ndërkombëtarë.
Selia e kësaj Gjykate është në Hagë, ku Mbretëria e Holandës ka ratifikuar Marrëveshjen për Dhomat e Specializuara të Kosovës.
Qeveria e Kosovës, nëpërmjet Ministrisë së Drejtësisë do të sigurojë zbatimin e këtij ligji, deri në përfundim të zhvillimit të procedurave gjyqësore ndaj personave të akuzuar potencial pranë Dhomave të Specializuara./REL
