Skënderbeu: Burimi i Kujtesës Kombëtare Shqiptare

Speciale

Skënderbeu: Burimi i Kujtesës Kombëtare Shqiptare

Beqir Sina Nga Beqir Sina Më 15 shkurt 2018 Në ora: 20:49
Gjergj Kastrioti - Skënderbeu

Në një shkrim të saj portali Ballkanium, shkruan se : “Mitet kombëtare janë një pjesë e rëndësishme e nacionalizmit të çdo vendi, por ato kanë qenë veçanërisht të fuqishme në vendet e Ballkanit. Legjendat e klepths dhe Kosovës, ndër të tjera, kanë përshkuar historitë kombëtare të popujve të Ballkanit. Në Shqipëri ekziston një legjendë e vërtet i cili rritet mbi të gjithë pjesën tjetër: Gjergj Kastrioti, më i njohur si Skënderbeu”.

Legjenda e gjallë

Skënderbeu (1405-1468) u lind në familjen fisnike shqiptare të Kastriotit. Babai i tij ishte një vazal i osmanëve dhe si i tillë, ai dërgoi Skënderbeun si peng në oborrin e sulltanit otoman në të paktën dy raste. Ndërkohë që ai u bë musliman dhe mori emrin Iskander së bashku me rangun osman të Beut, prej nga e mori emrin Skënderbeu. Skënderbeu mori trajnim ushtarak në oborrin e sulltanit në Shkollën Enderun dhe luftonte në ushtritë e tij. Ndërkohë, territoret e babait të Skënderbeut në Shqipëri u reduktuan gjithnjë e më shumë nga osmanët. Ai mbajti poste të ndryshme otomane, duke filluar nga një komandant ushtarak drejt guvernatorit.

Në Betejën e Nishit, Skënderbeu e braktisi ushtrinë e sulltanit dhe u kthye në Shqipëri, në atë kohë pothuajse tërësisht nën sundimin otoman, për të ri-përqafuar krishterimin dhe për të udhëhequr popullin shqiptar. Gjatë 25 viteve të mbetura të jetës së tij, Skënderbeu i rezistoi pushtimeve të shumta osmane, shpesh me vetëm trupat e veta, por gjithashtu nxiti lidhjet me fuqitë e tjera të krishtera si Venedikut dhe Aragonit për t'i rezistuar më mirë Perandorisë Osmane.

Miti i tij!

Nën lente kombëtare të Shqipërisë, veprat e Skënderbeut u shndërruan në proporcione gati epike. Kundër të gjitha mosmarrëveshjeve, Skënderbeu udhëhoqi shqiptarët që t'i rezistojnë ushtrive të frikshme të Perandorisë Osmane. Osmanët kishin lënë mënjanë Bullgarinë, Serbinë, Perandorinë Bizantine dhe madje edhe ushtritë e mëdha të kryqëzatave nga Evropa Perëndimore. Por Skënderbeu mund dhe i mbajti ato përsëri. Shqipëria u bë trazirë e Perandorisë Osmane dhe mijëra ushtarë otomanë u rrëzuan dhe vdiqën atje. Skënderbeu u bë simbol i rezistencës kundër osmanëve (dhe dominimit të huaj në përgjithësi). Megjithëse Kruja, selia e Skënderbeut, ku ai u mbajt për më shumë se dy dekada, u rrëzua vetëm dhjetë vjet pas vdekjes së tij, kujtesa e tij si hero i rezistencës jetonte në Evropë.

Por gradualisht u zbeh në Shqipëri. Shumë shqiptarë u kthyen në Islam dhe nuk kishin arsye për të lavdëruar një udhëheqës që i ishte rezistuar perandorisë myslimane të turqve osmanë. Por me ngritjen e nacionalizmit në shekullin e 19-të, inteligjenca shqiptare filloi të peshonte rreth një heroi shqiptar për të përqendruar nacionalizmin e tyre. Popujt e tjerë të Ballkanit nuk kanë pasur të njëjtën luftë: Serbia, Bullgaria dhe Greqia mund të duken të gatshëm për "epokat e tyre të arta" nën perandoritë e tyre mesjetare. Shqipëria nuk kishte të njëjtat mbretëri historike si këta te popujve të tjerë të Ballkanit. Por në Skënderbeun, shqiptarët gjetën një hero. Lufta e tij kundër shtypjes së huaj u theksua, por elementi i tij kristian-musliman u la, pasi Shqipëria mburrej me një numër të madh të të krishterëve dhe muslimanëve dhe një fokus i tillë mund të ishte ndarës.

Sundimtarët modernë shqiptarë kanë tërhequr vëmendjen për lidhjet e tyre me Skënderbeun. William of wied (1914), Princi i Parë i Shqipërisë, u emërua Skënderbeu II. Më vonë Mbreti Zog (1928-1939) pretendoi pasardhësin e motrës së Skënderbeut, duke e paraqitur shkurtimisht Skënderbeun III. Edhe udhëheqësi komunist Enver Hoxha, i cili sundoi Shqipërinë nga vitet 1940 deri në vitet 1980, parashikoi një imazh të tij si trashëgimtar të Skënderbeut, duke përdorur sundimin e Skënderbeut si precedent për regjimin e tij diktatorial.

Në vitin 1965, Skënderbeu u shpall heroi kombëtar, nderi më i lartë i vendit

Edhe tani, Skënderbeu mbetet një figurë e fuqishme në kujtesën kombëtare shqiptare. Roli i tij si një luftëtar i madh evropian, kundër hordhive aziatike të osmanëve është përdorur për të theksuar pozitën e Shqipërisë si një komb evropian. Përveç kësaj, pasi Skënderbeu ishte shqiptar dhe jo sundimtar i një territori të caktuar si perandoritë mesjetare të Bullgarisë, Serbisë dhe Greqisë (në maskën e Bizantit), fokusi mbi të si rrënja e ndërgjegjes kombëtare shqiptare krijon një lloj tjetër pretendimi për irredentizëm. Shqipëria nuk i sheh posaçërisht territoret për interesin e saj për zgjerimin e kufijve të saj, por përthithjen e popullsisë shqiptare. Në këtë, duket drejt hartës etnografike dhe jo atij gjeopolitik. Duke pasur një njeri, Skënderbeu, si një burim i mitit kombëtar, Shqipëria është unike edhe në Ballkan.

commentFirst article
Më të lexuarat
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat