Kosova sot po shënon 20-vjetorin e çlirimit. Për këtë ngjarje, po raportojnë edhe mediat ndërkombëtare.
Kështu britanikja “The Guardian", në një shkrim të titulluar: “Ende është i nevojshëm”: NATO shënon 20 vjet në Kosovë”, përshkruan se si u çlirua Kosova me ndihmën e NATO-s nga forcat serbe.
“20 vjet pasi trupat e NATO-së hynë në Kosovë ku bombardimet e ajrore zgjaten 78 ditë, 3.500 trupa nga aleanca ushtarake mbeten në terrenet e këtij vendi të ri, ku konflikti ende nuk është zgjidhur përfundimisht”, shkruan gazeta britanike.
Sot, trupat e 28 vendeve të KFOR-it veprojnë kryesisht si një “rezervë e tretë” pas policisë dhe BE, edhe pse ekziston një përjashtim kur trupat e NATO-s ruajnë manastirin ortodoks serb në Deçan.
“SHBA, e cila kontribuon me kontigjentin më të madh të trupave - rreth 600 - kuptohet se ka konsideruar seriozisht zvogëlimin e pranisë së saj”, shkruan më tej The Guardian.
“Tërheqja e trupave do të ishte e çmenduri. Ky është një vend prej 1.8 milion myslimanëve të moderuar. Pas Afganistanit dhe Irakut, na duhet një rezultat. Kjo mund të jetë një fitore e vërtetë strategjike për ne. Duke u përballur me argumente të tilla, SHBA ka vendosur të lërë numrat e trupave të pandryshuar – tani për tani”, ka thënë një zyrtar i lartë perëndimor.
Britania e Madhe kontribuon me 30 trupa – pavarësisht angazhimit historik në një vend ku disa fëmijë quhen Tonibler pasi kryeministri britanik, Tony Blair, i cili me presidentin e atëhershëm amerikan, Bill Clinton, udhëhoqi atë që u pa në atë kohë si një ndërhyrje popullore ushtarake. Franca nuk dërgon asnjë.
Ndërhyrja e NATO-s në vitin 1999 filloi me një fushatë ajrore kundër Serbisë, vetëm herën e dytë që aleanca ishte angazhuar në veprime ushtarake që nga fillimi i saj në vitin 1949 – e para ishte në Bosnje, gjithashtu kundër forcave serbe.
Ajo ndoqi një periudhë rritjeje dhune midis Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), që përfaqësonte shumicën e popullsisë lokale dhe forcave serbe.
Fuqia e bombardimeve perëndimore detyroi tërheqjen e forcave serbe në qershor të vitit 1999. Pesëdhjetëmijë trupa, të udhëhequr nga Sir Mike Jackson, ngazëllyen shqiptarët e Kosovës.
Pothuajse 10 vjet më vonë, u shpall pavarësia, megjithëse Serbia dhe Rusia ende nuk e njohin vendin dhe kohët e fundit ndihmuan në parandalimin e anëtarësimit të Kosovës në Interpol.
Gjithsej 13,517 njerëz u vranë ose u zhdukën gjatë luftës kosovare, në mes të janarit të vitit 1998 dhe fundit të vitit 2000. Prej tyre, 10,415 ishin shqiptarë etnikë; 2,197 ishin serbë.
Bekim Blakaj, drejtor ekzekutiv i OJQ-së, argumenton se një rekord i duhur historik është i nevojshëm për të kundërshtuar "narrativat kombëtare" që po dalin. “Ne po përpiqemi të krijojmë një kujtesë kolektive për luftën”, ka thënë ai.
"Pala serbe po përpiqet të mohojë krimet e kryera prej tyre, dhe e njëjta gjë po ndodh këtu. Në Kosovë, ju mund të dëgjoni vetëm për viktimat shqiptare, jo për jo shqiptarët ".
Asnjë marrëveshje përfundimtare e paqes nuk është arritur midis Serbisë dhe Kosovës, presidenti i së cilës, Hashim Thaçi, është një ish-komandant në UÇK. Tentimet për bisedime të paqes që përfshijnë një shkëmbim të mundshëm të tokës - ku Kosova do të kishte hequr dorë nga territori në veri me shumicë serbe në kthim për tokat gjetkë - nuk çuan askund vitin e kaluar, sepse ideja ishte jopopullore në të dy vendet.
Ndarja mes dy komuniteteve sot është në pjesën më të madhe të Mitrovicës, në veri të Kosovës, ku ato ndahen nga një urë që përfshin lumin Ibër, me shqiptarët kryesisht në jug dhe serbët në veri. Megjithë rinovimin e financuar nga BE, ajo mbetet e mbyllur për trafikun, e bllokuar nga administrata e pakicës serbe në veri, edhe pse e hapur për këmbësorët.
Në fund të muajit të kaluar, pati tensione, kur policia kosovare arrestoi një numër personash në të gjithë vendin, që synonin luftimin e korrupsionit dhe krimit të organizuar. Arrestimet e serbëve nxitën vendasit të vendosnin një pengesë joformale.
Katër oficerë policie u plagosën duke u përpjekur ta pastrojnë atë, një zyrtar rus që punonte për një agjensi të OKB-së u arrestua shkurtimisht dhe presidenti serb Aleksandar Vuçiç vuri në gatishmëri trupat e vendit të tij. Ndonëse situata u zbut brenda disa ditëve, diplomatët rajonalë u shqetësuan se episodi kishte vendosur marrëdhëniet kosovaro-serbe për disa muaj.
