Gazeta britanike “The Guardian”, ka shkruar për premtimin e presidentit të Kosovës Hashim Thaçi, që do të japë dorëheqje, nëse do të konfirmohet aktakuza ndaj tij për krime lufte e ngritur nga Gjykata Speciale.
Mediumi e përshkruan Thaçin si politikanin më të fuqishëm të Kosovës, i cili është president nga viti 2016 dhe para kësaj ishte kryeministër, përcjell Bota sot.
“The Guardian” nuk lë pa përmendur edhe arsyet se pse prokurorët e Speciales e bën publike aktakuzën ndaj Thaçit dhe ish-kryeparlamentarit Kadri Veseli, para konfirmimit të saj.
“Qëllimi i prokurorëve duket se ishte për të ndaluar Thaçin të nënshkruajë një marrëveshje në Shtëpinë e Bardhë, që më pas do ta bënte atë të paprekshëm politikisht”, shkruan gazeta.
Por, Jonathan Rees QC, një avokat britanik në listën e avokatëve mbrojtës në këtë Gjykatë, ka thënë se gjykata mund të sanksionojë prokurorin që publikoi aktakuzën për shkeljen e rregullave.
Andrea Capussela, ish-zyrtar ndërkombëtar në Kosovë nga viti 2008-11, ka thënë se Evropa nuk do ta dërgonte Thaçin në burg, pasi dëshironte që Kosovën ta bënte histori suksesi. Mirëpo, sipas tij, tani “erërat politike brenda Kosovës kanë ndryshuar, përcjell Bota sot.
Në vazhdim mund të lexoni shkrimin e plotë të “The Guardian”:
Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, ka premtuar të japë dorëheqjen menjëherë nëse konfirmohet aktakuza për krime lufte e ngritur kundër tij në një Gjykatë Speciale në Hagë.
Aktakuza, për të cilën do të vendoset nga gjykatësi i procedurës paraprake, u bë publike në mënyrë dramatike javën e kaluar, pasi Thaçi ishte duke shkuar për në Uashington për negociata në Shtëpinë e Bardhë.
Aktakuza ishte për një varg krimesh kundër njerëzimit dhe krimeve të luftës, përfshirë vrasjen, zhdukjen me forcë, persekutimin dhe torturat. Ajo ngarkoi Thaçin dhe një politikan tjetër të Kosovës, ish kryetarin e parlamentit Kadri Veseli.
Lajmet shkatërruan bisedimet e planifikuara midis Thaçit dhe presidentit serb Aleksandar Vuçiq, të cilat ishin organizuar nga Richard Grenell, i dërguari për Ballkan i Donald Trumpit. Të dy shtetet kanë qenë në mosmarrëveshje që kur ish-provinca serbe u shkëput pas një fushate të bombardimeve të NATO-s në vitin 1999 dhe një marrëveshje për normalizimin e marrëdhënieve do të kishte sjellë një fitore të shpejtë diplomatike për Trumpin pak para zgjedhjeve presidenciale në SHBA.
Në vend të kësaj, Thaçi u kthye mbrapa drejt shtëpisë. Pas disa ditësh heshtje, ai u shfaq në publik të hënën në mbrëmje, me një adresim televiziv, në të cilin protestoi pafajësinë e tij dhe përdori gjuhën emocionale për të përshkruar ndjenjat personale dhe përkushtimin e tij në luftën për çlirimin e Kosovës. "Gabime politike në paqe mund të kem bërë, por krime të luftës, kurrë", tha ai.
Megjithatë, ai tha se nuk do të luftojë akuzat e konfirmuara nga Gjykata në detyrë si president. "Nëse akuza konfirmohet, unë menjëherë do të jap dorëheqjen si presidenti juaj dhe do të përballem me akuzat", tha ai.
Thaçi, politikani më i fuqishëm i Kosovës, ka qenë president që nga viti 2016 dhe para kësaj ishte kryeministër. Gjatë luftës së armatosur kundër forcave serbe në vitet 1998-99, ai drejtoi krahun politik të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK).
Zyra e prokurorit special në dhomat e Kosovës në Hagë, tha javën e kaluar se po merrte hapin e pazakontë për bërjen publike të akuzave para se aktakuza të ishte konfirmuar për shkak të përpjekjeve të përsëritura të Thaçit për të "penguar dhe minuar" punën e Gjykatës. Qëllimi i prokurorëve duket se ishte për të ndaluar Thaçin të nënshkruajë një marrëveshje në Shtëpinë e Bardhë, që më pas do ta bënte atë të paprekshëm politikisht.
"Thaçi ka këtë ide, sepse kjo është mënyra se si ai dhe grupi i tij i bëjnë këto gjëra, kjo është edhe mënyra sesi funksionojnë qeveritë e tjera", tha një ish diplomat amerikan që punonte në rajon.
"Trump ka të njëjtën ide, kjo është mënyra sesi duhet të funksionojë qeveria. Por unë thjesht nuk shoh askënd [në gjykatë] ta pranojë atë".
Diplomati tha që prokurorët mund të kenë publikuar aktakuzën nga acarimi i të qenurit në presion politik nga elementë brenda administratës Trump. Të tjerë sugjeruan që zyrtarët evropianë mund të kenë qenë të etur për të bërë informacionin publik dhe të ndalin një marrëveshje të nxituar të SHBA-së me Trumpin e paparashikueshëm si garantues.
"Ne me të vërtetë nuk e dimë kush po ndikon në gjykatë, nëse po ndikon dikush, por është një pyetje legjitime që duhet bërë, sepse është i prekshëm nga ndikimi politik", tha Andrea Capussela, i cili ishte drejtues i departamentit ekonomik të Zyrës Civile Ndërkombëtare në Kosovë nga 2008-11 dhe shkroi një libër mbi zhvillimin e vendit. Gjykata u krijua në përgjigje të një raporti të vitit 2011 që akuzonte udhëheqjen e UÇK-së, përfshirë Thaçin, për përfshirje në krime të rënda.
Avokatët që punojnë në çështjet e mbrojtjes në gjykatë, thanë se deklarata publike e prokurorit ishte e pafalshme. "Rregullat janë si kristali të qarta, që aktakuzat që janë ngritur duhet të mbahen konfidenciale dhe nuk duhet të bëhen publike para se të konfirmohen nga gjykatësi i procedurës paraprake", tha Jonathan Rees QC, një avokat britanik që është në listën e miratuar të avokatëve mbrojtës për dhomat.
Rees tha se gjykata duhet të sanksionojë prokurorin për shkeljen e rregullave. "Dhomat e specializuara do të kenë kompetenca për të parandaluar vazhdimin e procedurave nëse rreziqet e tyre themelore janë rrezikuar", tha ai.
Shumica e viktimave të konfliktit të vitit 1998-99 ishin shqiptarë etnikë, dhe disa zyrtarë ushtarakë dhe policorë serbë janë dënuar nga gjykatat ndërkombëtare për krime lufte. Ndërsa, UÇK-ja ishte akuzuar edhe për mizori, dhe derisa Thaçi ka shumë kritikë për performancën e tij në qeveri gjatë dekadës së kaluar, shumë brenda Kosovës e shohin luftën si një luftë të drejtë për çlirim dhe e shohin gjykatën si njollë për reputacionin e shtetit të sapo pavarësuar.
"Evropa dëshironte ta bënte Kosovën një histori suksesi dhe do të ishte e vështirë ta bënte këtë nëse do të lejonte që Thaçi të dërgohej në burg", tha Capussela. "Por tani shumë mund të shohin se erërat politike brenda Kosovës kanë ndryshuar", shtoi ai.
