Lidhja Qytetare Shqiptaro-Amerikane ka reaguar në lidhje me diskriminimin që po i ndodh shqiptarëve në Luginë të Preshevës. Lidhja, në krye me Joe DioGuardi, ka kërkuar që të merren hapa nga institucionet e dy shteteve shqiptare në Ballkan, si dhe përfshirjen e çështjes shqiptare të Luginës në dialogun Kosovë-Serbi.
Në letrën e tyre, Lidhja tregon përpjekjet e vazhdueshme të shqiptaro-amerikanëve për njohjen ndërkombëtare të vështirësive të banorëve në Luginë. Aty tregohen se si janë fshirë nga regjistrat shqiptarët. Ata kërkojnë edhe përfshirjen e amerikanëve në dialog.
Kjo është letra e plotë:
Kriza e Vazhdueshme në Luginën e Preshevës
Të dashur miq dhe mbështetës,
Lidhja Qytetare Shqiptaro Amerikane e ndjeu me zemër kur mësoi se Kryeministri i Kosovës Albin Kurti mbajti një takim më 24 maj me përfaqësuesit e Luginës së Preshevës nga shqetësimi për përpjekjen e intensifikuar të Serbisë për t’i bërë të padukshëm shqiptarët në Preshevë, Medvegjë dhe Bujanoc duke fshirë adresat e tyre.
Lidhja Qytetare beson se Serbia duhet të përballet me mungesën e të drejtave të njeriut për shqiptarët në Luginën e Preshevës në kontrast të fortë me të drejtat e plota njerëzore dhe civile të dhëna serbëve në veri të Kosovës.
Shumë shqiptarë etnikë nga Lugina e Preshevës dhanë jetën e tyre në luftën e Kosovës dhe, më vonë, veçanërisht si anëtarë të UCPMB-së në konfliktin e Preshevës në vitet 2000-2001. Prandaj, ne besojmë se lidershipi politik i sotëm në Luginën e Preshevës duhet të kapërcejë dallimet partiake dhe rivalitetin në mënyrë që të punojmë së bashku për të avancuar luftën e shqiptarëve në rajon për barazi, demokraci funksionuese dhe liri qytetare.
Lidhja Qytetare Shqiptaro-Amerikane ka punuar vazhdimisht me përfaqësues të shqiptarëve etnikë në Luginën e Preshevës që nga fundi i viteve 1990. Joe DioGuardi, President dhe Shirley Cloyes DioGuardi, Këshilltare për Çështjet e Ballkanit, janë takuar me udhëheqës nga Lugina e Preshevës pothuajse çdo herë që ata kanë vizituar Kosovën nga viti 1999 deri në vitin 2008. (Këto takime zakonisht zhvilloheshin në Gjilan.)
Në mars 2001, DioGuardi dhe Cloyes kaluan kufirin në Serbinë Jugore për t’u takuar me udhëheqësit e UCPMB – Shefket Musliu, Sami Azemi dhe Jonuz Musliu – në selinë e tyre në Koncul për të diskutuar planin e tyre të paqes. Pesë muaj më vonë, në gusht 2001, Lidhja Qytetare solli Kryetarin e Komunës së Preshevës Riza Halimi, Kryetarin e Ternocit Galip Beqiri dhe Shaip Kamberi, kreun e Qendrës për të Drejtat e Njeriut në Bujanoc, për t’u takuar me Kongresmenin Ben Gilman, Kryesues i Dhomës së Komitetit të Marrëdhënieve Ndërkombëtare , për një diskutim tre-orësh mbi abuzimet e vazhdueshme të të drejtave të njeriut nga autoritetet serbe në Luginën e Preshevës dhe përkeqësimin e procesit të zbatimit të paqes.
Cloyes DioGuardi ngriti vetëdijen ndërkombëtare për shtypjen e shqiptarëve në Serbinë e Jugut në janar 2009, kur ajo dokumentoi torturimin, arrestimin dhe burgosjen e dhjetë shqiptarëve në Serbinë e Jugut në “Kriza e Zhvilluar në Luginën e Preshevës”.
Në Tetor 2015, Lidhja Qytetare organizoi që Ragmi Mustafa dhe Nagip Arifi, atëherë Kryetarë të Komunave të Preshevës dhe Bujanoc, të shoqëruar nga Anëtari i Bordit Ekzekutiv të AACL Faton Bislimi, të udhëtonin në Uashington DC, për të ekspozuar politikën diskriminuese antishqiptare të Beogradit para Anëtarëve të Kongresit, Tom Lantos Komisionerit Kongresor për të Drejtat e Njeriut dhe Departamentit të Shtetit (ku ata u pritën nga Zëvendës Ndihmës Sekretari i Shtetit për Çështjet Evropiane Thomas Yazdgerdi). Në fund të këtij udhëtimi të suksesshëm, delegacioni i Luginës së Preshevës u intervistua nga Shërbimi Shqiptar i Zërit të Amerikës.
Këto përpjekje vazhduan me takimet në Strasburg në shkurt 2016 në zyrat kryesore të Këshillit të Evropës, përfshirë Zyrën e Komisionerit të Lartë për të Drejtat e Njeriut. Përfaqësuesit shqiptarë nga Lugina e Preshevës – Ragmi Mustafa, Nagip Arifi dhe Jonuz Musliu (i cili fatkeqësisht ndërroi jetë dy vjet më vonë) – dhe Faton Bislimi i AACL dha prova të politikës institucionale dhe të sponsorizuar nga shteti të Serbisë për shpopullimin e rajonit duke goditur civilët ç’regjistruar çdo shqiptar që nuk ishte në shtëpi kur zyrtarët shtetërorë vizituan familjet e tyre të paparalajmëruar për “qëllime të verifikimit të vendbanimit”. Pasi të hiqen nga regjistri civil, shqiptarët nuk mund të marrin letërnjoftime, pasaporta ose ndonjë dokument tjetër zyrtar shtetëror, duke humbur kështu statusin e tyre të qëndrimit dhe shtetësisë në Serbi.
Në maj të vitit 2019, Joe dhe Shirley DioGuardi organizuan që një delegacion i përfaqësuesve shqiptarë etnikë nga Lugina e Preshevës të vinte në Uashington, DC, për t’u bashkuar me ta në konferencën vjetore të Ish Anëtarëve të Kongresit të mbajtur në Kapitol Hill. Gjatë kësaj vizite, Ardita Sinani, Ragmi Mustafa, Shaip Kamberi dhe Faton Bislimi i AACL u takuan me stafin e lartë për Anëtarët e Komisionit për Punë të Jashtme në Dhomën e Përfaqësuesve të SH.B.A.-së, drejtorët e Komisionit për të Drejtat e Njeriut të Kongresit Tom Lantos dhe këshilltarët e politikës së jashtme te senatorët Joni Ernst dhe Gary Peters, bashkëkryesues të Grupit të Çështjeve Shqiptare. Delegacioni gjithashtu u takua me zyrtarë të Departamentit të Shtetit dhe përfundoi vizitën e tij duke intervistuar në Shërbimin Shqiptar të Zërit të Amerikës.
Që atëherë, me kërkesë të Lidhjes Qytetare, Faton Bislimi ka mbajtur kontakte dhe ka zhvilluar takime me përfaqësuesit shqiptarë nga Lugina e Preshevës. Në Shtator 2020, si Anëtar i Parlamentit të Kosovës, Bislimi luajti një rol thelbësor në hartimin e programit të punës për Zyrën e sapo themeluar për Luginën e Preshevës brenda Qeverisë së Kosovës nën udhëheqjen e kryeministrit të atëhershëm Avdullah Hoti.
Shpresojmë që Qeveria e Kosovës të funksionalizojë Zyrën për Luginën e Preshevës sa më shpejt të jetë e mundur dhe të punojnë me udhëheqës nga ai rajon për të adresuar çështjet e tyre të ngutshme në mënyrë sistematike dhe të plotë.
Ne më tej besojmë se një dialog Kosovë-Serbi nën patronatin e Bashkimit Evropian nuk mund të rezultojë në një marrëveshje të suksesshme gjithëpërfshirëse dhe ligjërisht të detyrueshme midis dy vendeve pa ofruar një zgjidhje të qëndrueshme për pabarazitë në Luginën e Preshevës.
Lidhja Qytetare gjithashtu përshëndet lajmet e fundit se ato klube, shoqëri dhe shoqata shqiptare në të gjithë Zvicrën anëtarët e të cilave vijnë nga Lugina e Preshevës po bashkojnë përpjekjet e tyre për të mbështetur atdheun e tyre.
Së fundmi, ne besojmë fuqimisht se çështjet etnike shqiptare në Luginën e Preshevës mund të zgjidhen me sukses vetëm me përfshirjen aktive të qeverisë amerikane. Për këtë arsye, Lidhja Qytetare Shqiptaro Amerikane po vazhdon angazhimin e saj dy dekada me Luginën e Preshevës për të ndihmuar në formësimin e politikës së jashtme të SHBA për të sjellë paqe, barazi, liri dhe prosperitet në rajon.
Gjithë te mirat,
Shirley Cloyes DioGuardi Joe DioGuardi
Këshilltar i Çështjeve Ballkanike President
