Alpinsiti Artur Guni ka bërë një analizë interesante në lidhje me turizmin malor dhe Sportet malore.
“Turizmi Malor në Shqipëri dhe Sportet Malore! Zhvillimi i Turizmit Malor në Shqipëri është i lidhur pazgjidhmërisht me zhvillimin e Sporteve Malore!
Menjëherë pas viteve 90 u krijua një kaos përsa i përket zhvillimit shoqëror e ekonomik të shoqërisë shqiptare dhe si rrjedhoje dhe zhvillimit kulturor e sportiv ....
Pak sporte mbijetuan mes shumë vështirësive ekonomike e përshtatjeve ligjore!
Sportet e tjera filluan të riorganizohen për afro 10 vite , por në vitet 2000 mund të themi se ishin rikuperuar mjaft Sporte të grupuara në Shoqëri, Klube dhe të futura ose jo në ombrellat e Federatave respektive .....
Një ndër sportet që arriti të mbijetojë dhe të rigrupohet ishte dhe Alpinizmi i cili ishte inkuadruar në Federatën Shqiptare të Alpinizmit!
Alpinizmi në vetvete ka disa disiplina.
ECJA Turistike
Ecje Malore
Kacavjerje (në Shkëmbinj e Mure artificialë)
Guida Malore fillimisht duhet ti njohë patjetër të reja teknikat e rregullat e këtyre disiplinave
Duhet të ketë Trajnimet e nevojshme si në cilësi dhe në orë trajnimi
Nivele ( kategorizime)
Përcaktim Teritorial ( Lokalë apo kombëtarë)
Çfarë ka ndodhur dhe po ndodh sot në Shqipëri?
Po marr shkas nga një bisedë e kryer dje në Bukanik (mal në Gjinar , Elbasan)
Kur po ktheheshim nga maja shkëmbehem me 4 të rinj që po ngjiteshin drejt majës ......
Unë - Përshëndetje si jeni?
- Mirë faleminderit , edhe sa do të shkojmë në majë?
Më drejtohet njëri nga të rinjtë .
- Edhe pak ju ka mbetur ,po nga ju kemi?
- Nga Elbasani
- Çfarë lagje?
- Nuk e mbaj mënd, se unë në të vërtetë jam nga Gramshi por jetoj në Elbasan dhe kam 4 vjet që bëj Alpinizëm me një Grup që e kam krijuar unë!
- Kurioz i drejtohem po ku ke qenë, në ç'vende?
- Valamarë , etj ,kam shoqëruar Serbë e shqiptarë!
- Shumë mirë paske bërë por meqë po thua je Alpinist a e di çdo të thotë?
A ke qenë ndonjë ditë me ndonjë ekip alpinizmi shqiptar apo të huaj , dhe a e bën dot dallimin ndërmjet sportit të alpinizmit dhe Ecjes Turistike që ti po bën sot?
Duke e parë se e vura pak në vështirësi ( nuk ishte ky qëllimi im ) , i drejtohem:
Të përgëzoj dhe të inkurajoj të vazhdosh rrugëtimin tënd por duhet të kesh kujdes kur prezantohesh dhe kur merr përsipër të shoqërosh njerëz në male!
Jo çdo njeri i zakonshëm mund të shndërrohet brenda ditës në Alpinist e Guidë.
Duhet shumë punë e mund në mënyrë profesionale të arrish të jesh i tillë !
Sot në treg ka me dhjetëra Guida ( Udhërrëfyes ) lokale e kombëtare të liçensuar nga Ministria që kanë një përvojë për tu admiruar , por që nuk duhet ta përbaltin emrin e mirë të tyre , disa " aventurierë " që shndërrohen brenda natës në Guida e Alpinistë ...”, shkruani Guni.
