Viti 2019 ishte një vit i tensioneve, trazirave dhe ndryshimeve të mëdha. Por a do të vazhdojë kjo edhe në vitin 2020 e më tej?
Nga zgjedhjet, gjyqet dhe protestat e planifikuara për vitin në vazhdim dhe ndryshimet e mundshme që mund të dalin nga viti 2020, këtu janë disa nga gjërat që pritet të ndodhin në vitin që po vjen.
Trump kundër demokratëve
Zgjedhja e Donald Trump në pozicionin e presidentit amerikan ndryshoi në mënyrë drastike peizazhin e politikës globale gjatë katër viteve të fundit.
Zgjedhjet e vitit të ardhshëm, që do të mbahen më 3 nëntor, do të kenë një rëndësi të barabartë. Ne do ta njohim kandidatin për zgjedhjet presidenciale të Partisë Demokratike në korrik, pas së cilës fushata do të fillojë në fuqi të plotë.
Politikat pro-Izraelit të Presidentit Trump, për të cilët kritikët thonë se kanë inkurajuar zgjerimin e marrëveshjeve izraelite dhe abuzimet e të drejtave, do të vazhdojnë nëse ai siguron një mandat tjetër – duke shënuar një goditje të mëtejshme për mundësinë e një shteti palestinez.
Në ndërkohë, Trump do të duhet të shmangë sfidat në vendin e tij. Por presidenti do të qëndrojë në një gjykim për akuza në senatin amerikan, për shkak të “abuzimit me pushtet dhe ndërhyrje në Kongres”.
Izraeli përsëri shkon në votime
Kriza më e keqe politike e Izraelit në dekada do të vazhdojë edhe vitin e ardhshëm. Parlamenti izraelit u shpërbë në dhjetor dhe thirri zgjedhjet për 2 mars, më pak se tre muaj pasi një zgjedhje e përgjithshme jokonkluzive nuk pa që as kryeministri Benjamin Netanyahu dhe as rivalja Benny Gantz nuk mundën të krijojnë një koalicion qeverisës.
Një tjetër vit i samiteve 2020 do të shohë që liderët botërorë bëhen së bashku në raste të shumta kur përpiqen të bëjnë kompromis për çështje të ngutshme.
Konferenca e OKB-së për Ndryshimin e Klimës COP26 është planifikuar për nëntor në Glasgow dhe do të ndiqet nga afër nga aktivistët e klimës.
Presidenca e G20, të cilën Arabia Saudite e mori përsipër nga Japonia, do ta shohë atë të presë liderët botërorë për një samit global në kryeqytetin arab më 21-22 nëntor.
Rasti i vrasjes brutale të gazetarit Jamal Khashoggi ka të ngjarë të mbetet një dhimbje koke për Arabinë Saudite pasi përgatitet për samitin e G20 .
Në qershor, Shtetet e Bashkuara do të presin udhëheqës të G7 në Camp David në Maryland. Presidenti Trump kishte dashur të priste mbledhjen e vitit të ardhshëm nga 10 deri më 12 qershor në vendpushimin e tij në Miami, por ajo u shty në tetor pasi u akuzua se kërkoi përfitim nga diplomacia amerikane.
Roli në rritje i Turqisë në Libi
Muajin e kaluar kemi parë që Turqia po “fërkohet” gjithnjë e më shumë në konfliktin e Libisë. Ankaraja nënshkroi një bashkëpunim detar dhe ushtarak me qeverinë e Tripolit muajin e kaluar dhe që të dyja janë miratuar nga parlamenti i Turqisë.
Marrëveshja zgjeron pretendimet e Turqisë mbi një zonë të madhe të pasur me gaz të Detit Mesdhe dhe është denoncuar nga Greqia, Egjipti dhe Qipro.
Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan gjithashtu është zotuar të shtojë mbështetjen ushtarake për Libinë nëse është e nevojshme, duke hapur derën për përfshirje të angazhuar ushtarake në vitin e ri.
Gjenerali Haftar mbështetet nga Arabia Saudite, Egjipti dhe Emiratet e Bashkuara Arabe mund të ketë efekte të shumta në të gjithë Mesdheun dhe botën që flet arabisht. Iranianët shkojnë drejt votimit Përgatitjet tashmë janë duke u zhvilluar për zgjedhjet e përgjithshme të Iranit që do të mbahen më 21 shkurt.
Pothuajse 16,000 njerëz janë regjistruar për të garuar për 290 vendet parlamentare, sipas Al Jazeera.
Një shenjë që lufta civile në Jemen mund të mbarojë? Data 26 mars e vitit të ardhshëm do të shënojë përvjetorin e pestë të ndërhyrjes ushtarake të udhëhequr nga Sauditët në Jemen për të mbështetur qeverinë kundër rebelëve Houthi të lidhur me Iranin.
Përpjekjet për t’i dhënë fund luftës pesë-vjeçare në Jemen duket se kanë fituar një moment në muajt e fundit, me rebelët kryesisht duke ndalur sulmet kundër Arabisë Saudite, dhe Rijadi duke folur për një “kanal të hapur” të komunikimit me Houthis.
Në një shenjë ogurzi, qeveria dhe separatistët jugorë nuk kanë arritur të përmbushin një afat kohor për të krijuar një kabinet për ndarjen e pushtetit nën një marrëveshje për t’i dhënë fund një krize në një front tjetër – lufta për qytetin jugor të Adenit, i cili u rrëmbye në gusht.
Shumë njerëz shpresojnë se deri në përvjetorin e pestë të luftërave, do të jenë ndërmarrë hapa për t’i dhënë fund luftërave që kanë shkaktuar edhe një katastrofë humanitare në vendin më të varfër të botës arabe.
Sanksionet apo heshtja?
Një nga çështjet më të habitshme për të fituar vëmendjen e mediave në vitin 2019 ishte rasti i pakicës ujgure.
Ndërsa lajmet u përhapën, Kina u përball me një dënim ndërkombëtar për rrethimin e 1 milion ujgurëve dhe pakicave të tjera etnike kryesisht myslimane në kampe internimi në rajonin veriperëndimor të Xinjiang, përcjell Telegrafi.
Me Parlamentin Evropian dhe Shtetet e Bashkuara që shqyrtojnë sanksionet mbi këtë çështje, viti 2020 mund të shohë që Kina të “goditet” për abuzimet e të drejtave të njeriut.
Por pak vende myslimane e kanë kritikuar hapur Kinën duke pasur parasysh ndikimin e saj të madh ekonomik dhe ka shumë mundësi që viti 2020 do të jetë një vit tjetër heshtjeje globale për këtë çështje.
Gjatë fundit të vitit 2019, Riyadh dukej se po adoptonte një qasje de-përshkallëzimi të krizës, e cila filloi në qershor 2017 kur Arabia Saudite, së bashku me aleatët e saj, Emiratet e Bashkuara Arabe, Bahreini dhe Egjipti prenë të gjitha lidhjet diplomatike dhe transportuese me Katarin. Tashmë disa lëvizje të mira duket se janë në horizont.
Gjykimet e vitit 2020
Në një nga ditët vitit 2019, 51 myslimanë u qëlluan brutalisht në Christchurch, ngjarje që shokoi shokuan Zelandën e Re si dhe botën. Gjyqi për një australian të akuzuar për masakrën në xhami do të fillojë në 3 maj.
Në Arabinë Saudite, gjyqet e disidentëve Sauditë do të vazhdojnë. Midis tyre janë një duzinë gra aktiviste. Gjyqi i Turqisë për udhëheqësin pro-kurd Selahattin Demirtas rinis në janar. Seanca dëgjimore në gjyqin e drejtorit të Amnesty International në Turqi do të mbahet gjithashtu më 19 shkurt.
Konflikti i vazhdueshëm në Siri është i sigurt se do të mbizotërojë në titujt e lajmeve, pasi sulmet ajrore ruse dhe të regjimit vazhdojnë të bëjnë kërdi në rajone të mbajtura me rebelë.
Omani gjithashtu mund ta shihte veten me një sundimtar të ri në vitin 2020 pasi shëndeti i Sulltan Qaboos bin Said vazhdon të përkeqësohet. Sipas The Guardian, diskutimet tashmë janë duke u zhvilluar për të emëruar pasardhësin e tij.
Nga protestat në zgjedhje deri në gjyqe, viti 2020 parashikohet të jetë një vit i mbushur me kthesa e kthesa. Me mbarimin e një viti dhe një tjetër që folloi, ekziston shpresa e përhapur që fryma e revolucionit dhe ndryshimit do të vazhdojnë edhe në dekadën e ardhshme.
