Eksperti gjerman: Ky zyrtar i prishi negociatat për marrëveshjen finale Kosovë-Serbi

Intervista

Eksperti gjerman: Ky zyrtar i prishi negociatat për marrëveshjen finale Kosovë-Serbi

Arbnore Zhushi Nga Arbnore Zhushi Më 18 shtator 2020 Në ora: 20:01
Bodo Weber

Eksperti gjerman për Ballkanin Perëndimor Bodo Weber, ka thënë në një intervistë ekskluzive për gazetën “Bota sot”, se Bashkimi Evropian dëshiron një marrëveshje përfundimtare gjithpërfshirëse mes Kosovës dhe Serbisë.

Por, ai ka akuzuar ish-kryenegociatoren e BE-së Federica Mogherini, se prishi negociatat për marrëveshje, duke mbështetur idenë e presidentit të Kosovës Hashim Thaçi dhe homologut të tij serb Aleksandar Vuçiq, për shkëmbim territoresh.

Sipas Weber, pas largimit të Mogherinit, negociatat i ka minuar edhe Uashingtoni, përkatësisht ambasadori Richard Grenell, me qasjen që “çdo marrëveshje është një marrëveshje e mirë”.

Ai parasheh që marrëveshja përfundimtare të arrihet sapo të vije në pushtet administrata e demokratit Joe Biden.

Eksperti gjerman poashtu ka theksuar se ideja e shkëmbimit të territoreve aktualisht është ndalur, por ajo do të jetë e gjallë derisa Serbia të njohë Kosovën.

Teksa ka folur për përplasjet e koalicionit qeverisës, Weber ka thënë se nuk do të zgjidhet presidenti i ri pa zgjedhje të parakohshme në Kosovë.

Ai ka folur edhe për rrëzimin e ish-kryeministrit Albin Kurti, duke akuzuar administratën Trump dhe klasën politike në Kosovë.

Intervista e plotë:

“Bota sot”: Si e vlerësoni marrëveshjen mes Kosovës dhe Serbisë, të arritur më 4 shtator në Uashington? Kush humbi e kush fitoi?

Bodo Weber: "Marrëveshja" e Shtëpisë së Bardhë përfaqëson një keqpërdorim të stilit kolonial të Kosovës dhe Serbisë dhe mosmarrëveshjen e statusit midis të dyjave për një fotografi të administratës Trump. Ky është qëllimi i tij në ceremoninë e nënshkrimit si i tillë, me "përmbajtjen" e pikave të nënshkruara që ishte dytësore. Këto janë ato pika që lidhen me Serbinë dhe Kosovën. Pikat e tjera që nuk kanë lidhje me rajonin përfaqësojnë një keqpërdorim të qartë të dy vendeve të Ballkanit për politikat e tjera të administratës Trump. Ndërsa e gjithë kjo shfaqje u motivua kryesisht nga Z. Grenell për t'i dhënë vetes një nxitje në karrierë duke rregulluar foto për presidentin e tij në mes të fushatës zgjedhore presidenciale, ku çdo çështje e lidhur me politikën e Ballkanit ka ndikim zero në fushatën zgjedhore, fituesi kryesor është vetë z. Grenell. Megjithëse është plotësisht e paqartë se çfarë rëndësie do të kenë letrat e nënshkruara pas zgjedhjeve të ardhshme presidenciale – nëse fiton Joe Biden, kjo "marrëveshje" me siguri do të jetë histori. Kështu që në fund të fundit mund të mos jetë askush fitues. Megjithatë ka një humbës të qartë - ata brenda BE-së që po përpiqen për një vit të përdorin emërimin e Miroslav Lajçak për të arritur rifillim të negociatave që çojnë drejt një marrëveshje përfundimtare vërtet gjithëpërfshirëse.

“Bota sot”: Pse nuk u përfshi në marrëveshjen Kosovë-Serbi pika e shumëpërfolur për njohjen reciproke?

Weber: Për shkak se arsyetimi që nxiti z. Grenell dhe kolegët e tij të administratës Trump ishte se çdo marrëveshje është një marrëveshje e mirë. Ndërsa shtytja e mëparshme drejt një shkëmbimi toke ndeshi shumë rezistencë ndërkombëtarisht dhe në Kosovë, ai u zhvendos në atë që ishte e mundur në rrethanat aktuale - dhe kjo ishte një marrëveshje e bazuar në letrat e mëparshme nga fillimi i këtij viti në ajër, rrugë dhe hekurudhë.

Për të përfshirë çështjen e njohjes, z. Grenell dhe kolegët e tij u desh të kishin një interes të vërtetë për të negociuar një marrëveshje përfundimtare, gjithëpërfshirëse - por ata kurrë nuk kishin ndonjë interes të mirëfilltë në mosmarrëveshjen Kosovë-Serbi si e tillë. Kjo është arsyeja pse kjo lloj mosmarrëveshje juridikisht jo-detyruese, dy letrat të nënshkruara ndaras jo vetëm që qëndrojnë prapa marrëveshjes së prillit, por edhe pas marrëveshjeve të mëparshme teknike të negociuara nga BE - sepse megjithëse ligjërisht nuk ishin zyrtarisht të detyrueshme, të paktën ato ishin dokumente të përbashkëta Kosovë-Serbi.

“Bota sot”: Çka do të ndodhë me Serbinë nëse ajo kundërshton të zhvendosë Amabsadën në Jerusalem?

Weber: Siç e thashë, kjo varet nga rezultati i zgjedhjeve presidenciale në SHBA. Nëse fiton Biden, e gjithë "marrëveshja" mund të jetë e pavlefshme. Por, edhe nëse rizgjidhet Trump, nuk jam i sigurt se do të ketë ndonjë interes të vazhdueshëm nga z. Grenell dhe administrata Trump për këtë çështje fare.

Në fund të fundit, nuk do të përjashtoja që e vetmja çështje që mund të mbijetojë nga dy letrat e nënshkruara është njohja e Izraelit për Kosovën - me Serbinë dhe Kosovën që nuk do të hapin ambasada në Jerusalem

“Bota sot”: Po qasjen aktuale të Bashkimit Evropian në dialog si e vlerësoni? A mund të flitet për një rivalitet mes BE-së dhe SHBA-së në këtë proces?

Weber: Për dy vjet, roli udhëheqës i BE-së në negocimin e një marrëveshje përfundimtare dhe gjithëpërfshirëse u minua dhe u prish nga kryenegociatorja Federica Mogherini dhe ekipi i saj i privatizimit të procesit , duke tradhtuar vlerat demokratike evropiane duke mbështetur Hashim Thaçin dhe Aleksandar Vuçiqin për një marrëveshje të shkëmbimit territorial.

Për vitin e kaluar, përpjekjet e BE-së për të përdorur largimin e Znj. Mogherini për një rivendosje të negociatave drejt një marrëveshje vërtet gjithëpërfshirëse dhe përfundimtare janë minuar nga Uashingtoni, përkatësisht nga z. Grenell, i cili ka pasuar qasjen e ekipit Mogherini se çdo marrëveshje është një marrëveshje e mirë. Ky proces në një farë mënyre ka përfunduar me ceremoninë e Shtëpisë së Bardhë.

“Bota sot”: A mundet BE-ja të "përmbysë" marrëveshjen e nënshkruar në SHBA, me një format tjetër të marrëveshjeve në Bruksel?

Weber: Nuk ka nevojë që BE të "rrëzojë" marrëveshjen e Uashingtonit me ndonjë marrëveshje tjetër, sepse siç e thashë tashmë, thelbi i letrave të nënshkruara nga Shtëpia e Bardhë nuk ishte në përmbajtjen e pikave të rëna dakord, ose mungesa e përmbajtjes. Negociatat e BE-së synojnë një marrëveshje përfundimtare. Por, autoriteti i Bashkimit Evropian është dëmtuar nga veprimet e njëanshme të administratës Trump, shumë më tepër sesa nga vetë përmbajtja e letrave të Shtëpisë së Bardhë.

“Bota sot”: Kur dhe si do të mund të arrihet një marrëveshje finale mes të dyja vendeve?

Weber: Sapo të rivendoset bashkëpunimi transatlantik, gjë që do të ishte rasti me një administratë të Joe Biden. Megjithëse nuk do të përjashtoja plotësisht që SHBA edhe nën administratën e dytë të Trump do të kalonte në rolin e saj të vjetër për të mbështetur udhëheqjen e BE-së në dialog - pasi siç thashë, z. Grenell dhe Presidenti Trump kanë marrë atë që dëshironin me nënshkrimin ceremonial, nuk ka asgjë më shumë në të për ta.

Por kjo do të thotë, që në muajt e ardhshëm ndoshta nuk do të shohim ndonjë lëvizje serioze në negociatat e Brukselit, të cilat reduktohen në një fazë përgatitore derisa të hyjë administrata e re e SHBA-ve.

“Bota sot”: Ish-kryeministri Albin Kurti dhe partia e tij (Lëvizja Vetëvendosje) këmbëngulin se në Uashington kishte “harta dhe thika”, duke aluduar se atje ende po diskutohet shkëmbimi i territoreve. Si mendoni ju?

Weber: Ideja do të jetë e gjallë derisa të kemi një marrëveshje përfundimtare dhe Serbia të njohë Kosovën. Por për momentin, ideja është ndalur si në Uashington, ashtu edhe në BE.

“Bota sot”: Çështja e dialogut dhe posti i presidentit, janë bërë objekt përplasjesh me partnerëve të koalicionit qeverisës në Prishtinë. A mund të pritet rënia e Qeverisë Hoti?

Weber: Nga ajo që unë shoh dhe dëgjoj, askush në Kosovë nuk pret një shumicë parlamentare, përveç koalicionit ekzistues ose një koalicioni të ri qeverisës, për zgjedhjen e presidentit të ardhshëm pa zgjedhje të parakohshme.

“Bota sot”: Pse u rrëzua Kurti nga pozita e kryeministrit dhe a pritet që sërish të vijë në pozitë?

Weber: Unë do të thosha se ishte një kombinim i presionit të administratës amerikane, me origjinë nga zyra e presidentit dhe interesit të klasës politike që qeveriste në Kosovë që nga fundi i luftës së vitit 1999 që donte të rrëzonte z. Kurti dhe reformat e tij strukturore të paralajmëruara, duke u fshehur pas "miqësisë së përjetshme të Kosovës me SHBA".

“Bota sot”: Po përplasjet e ambasadorit Richard Grenell me Kurtin dhe kryetaren e Kuvendit Vjosa Osmanin, si i komentoni?

Weber: Një pjesë e këtij rrëzimi të qeverisë Kurti. Në të njëjtën kohë kjo lloj përplasje në media sociale demonstron se Trump nuk është bërë kurrë një burrë shteti, as bashkëpunëtorët e tij më të ngushtë.

“Bota sot”: Gjykata Speciale zyrtarisht nuk ka konfirmuar ende asnjë aktakuzë. A mund të ketë ndërlidhje me zhvillimet politike në Kosovë zvarritja e këtij procesi?

Weber: Ndryshe nga perceptimi në Kosovë dhe rajonin e gjerë, i cili demonstron mungesën e një kulture ligjore të bazuar në pavarësinë e gjyqësorit, Gjykata e Specializuar funksionon si një institucion i pavarur gjyqësor jo i prirur për konsiderata politike.

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat