Të gjitha dietat funksionojnë sepse ato janë krijuar për të nxitur një hendek energjie midis sasisë që hani dhe asaj që konsumoni çdo ditë. Mes shumë modeleve ushqimore, duhet të përjashtohen ato që kanë një strukturë të çuditshme dhe që imponojnë rregulla absolutisht antisociale. Reduktimi i marrjes së kalorive ka efektin që të na shtyjë të bëjmë përjashtime të vazhdueshme në dietë nën presionin e sulmeve të pakontrollueshme të urisë.
Uria fizike kundrejt asaj emocionale
Sipas mendimit tim, dieta duhet të jetë një mënyrë jetese, një zakon i shëndetshëm për të vazhduar pa shumë përpjekje. Prandaj, dieta mund të jetë një çështje zakoni, por nga e thëna në të bërë është në mes një det i tërë. Sa njerëz që po përgatiten të ndjekin një dietë janë të dekurajuar sepse e dinë se sfida më e vështirë do të jetë t’i rezistosh tundimit? Dhe sa prej tyre janë duke kërkuar për ndonjë shtesë magjike që mund t’i ndihmojë ata të menaxhojnë urinë? Shumë, sigurisht.
Meqenëse jam i bindur se dija na bën të vetëdijshëm dhe se ndërgjegjësimi mund të përmirësojë vullnetin tonë, është e rëndësishme të dini të bëni dallimin midis urisë së vërtetë dhe urisë emocionale ose urisë nervore siç e quajnë shumica. Pra, mund të themi se uria emocionale zakonisht:
është shumë selektive, për shembull biskota po, mollë jo
shoqërohet me një gjendje shqetësimi
nuk ndalet kur jemi të ngopur
mund të shkaktojë turp dhe faj.
Kush prej nesh nuk është kapur kurrë nga një sulm urie pas një dite stresuese, një zhgënjim, një grindje?
Sulmet e urisë së natës
Gjatë gjumit, perceptimi i stimujve (uri, etje, urinim…) shfuqizohet. Nëse do të zgjoheshim sa herë që fshikëza jonë mbushet, nuk do të mund të shijonim një gjumë të mirë dhe të qetë. Atëherë, si mund të ndodhë që disa njerëz zgjohen në mënyrë rutinore në mes të natës me një dëshirë të papërmbajtshme për të ngrënë? Ekspertët flasin për sindromën e të ngrënit gjatë natës që së bashku me buliminë ose anoreksinë janë ndër çrregullimet e të ngrënit. Duket se në bazë të këtij çrregullimi ka një sintezë të reduktuar të serotoninës, hormonit të humorit të mirë, i cili përveçse nxit gjumin, nxit edhe ndjenjën e ngopjes. Për këtë arsye, në disa raste sugjerohet një terapi e bazuar në frenuesit selektivë të rimarrjes së serotoninës (SSRI). Përveç terapisë me ilaçe, mund të jetë e dobishme të adoptohen disa strategji:
strukturoni një dietë të bazuar në pesë vakte (mëngjes, dy mesvakte, drekë dhe darkë) në mënyrë që të merrni më shumë kalori në pjesën e parë të ditës
eliminoni kafen ose pijet e tjera me kafeinë
mos konsumoni pije alkoolike para se të flini (alkooli mund të nxisë rënien në gjumë, por ai gjumë nuk është cilësorë)
përmirësoni higjienën e gjumit: ka të bëjë me imponimin për të mos punuar pas darkës, shmangien e përdorimit të kompjuterëve ose pajisjeve të tjera elektronike, shikimin e filmave ose dëgjimin e muzikës që zgjon sistemin tonë nervor.
Dëshira për ëmbëlsirat
Imagjinoni këtë skenar parahistorik. Një hap prapa 50,000 vjet dhe ne jemi në Serengeti. Njeriu që kthehej nga gjuetia me gjahun e tij duhej të shpenzonte një sasi të madhe energjie, ndoshta më shumë se 2000 kcal. Gjëja e parë që bën është të përpiqet të kompensojë këtë humbje. Ai do të duhet të marrë ushqim për të paktën 2000 kcal. Por a jemi të sigurt që gjuetia do të jetë e suksesshme edhe të nesërmen? Nuk mjaftojnë 2000 kilokalori, duhet të hajë më shumë. Nga këtu vjen dëshira jonë për ushqime të pasura me energji. Unë mendoj se ju e merrni me mend se cilat ushqime janë më të dendura në energji, ato të pasura me sheqer dhe yndyrë. Ku gjejmë kaq shumë sheqerna dhe yndyrna në të njëjtën kohë? Tek ëmbëlsirat. Prandaj, edhe pas një vakti të bollshëm duket se mund të themi se ka gjithmonë vend për ëmbëlsirë.
Këshilla për menaxhimin e dhimbjeve të urisë
Të gjithë jemi të prirur gjenetikisht të mos i rezistojmë tundimeve ushqimore, sepse gjenet tona janë përzgjedhur nga uria. Mekanizmat që rregullojnë urinë janë më të fuqishëm se ata që nxisin ngopjen. Ata që e përjetojnë këtë vështirësi sa herë që mbajnë dietë, janë gati të fajësojnë veten për gjithçka. Ata janë të bindur se kanë pak vullnet dhe se nuk janë shumë të vendosur.
Industria ushqimore sigurisht që nuk na ndihmon. A e njihni shprehjen pikë e lumturisë? Fjalë për fjalë do të thotë “pika e lumturisë” dhe përbëhet nga një përzierje e ekuilibruar e yndyrave, sheqernave dhe kripërave që do t’i dërgojë sythat e shijes në ekstazë! Kur vendosim të mbajmë një dietë, e bëjmë atë me korteksin paraballor që është pjesa racionale e trurit tonë. Është gjithashtu pjesa më e shtrenjtë e të gjithë mekanizmave të trurit. Nëse jemi të lodhur dhe të uritur korteksi paraballor funksionon keq dhe bëhemi viktima të pjesës impulsive që banon në zonat më të thella të trurit tonë. Kjo është arsyeja pse përdorimi i fuqisë së vullnetit ndonjëherë nuk funksionon.
Kur bëhet fjalë për dietën, nuk vlen të jesh aq i rreptë sa një ushtar. Në këtë rast rreziku për të rënë në ortoreksi është i lartë: është një vëmendje patologjike ndaj rregullave dietike, zgjedhjes së ushqimit dhe karakteristikave të tij. Më lejoni t’ju jap dy shembuj. Ju jeni një djalë dhe i keni vendosur vetes rregulla specifike diete për t’i kombinuar me një stërvitje mjaft të vështirë. Miqtë tuaj ju ftojnë për një pica dhe një birrë dhe ju hiqni dorë. Këtë gjë e bëni çdo herë. Ju jeni një vajzë, e keni filluar dietën për shkak të tendencës tuaj për të grumbulluar yndyrë në kofshë. Që të ndiheni të kënaqur me trupin tuaj, keni nevojë për tre orë stërvitje në ditë dhe një dietë të ulët në karbohidrate dhe yndyrna. I dashuri juaj e di që ju dilni vetëm pas darkës.
Nga ky ndërgjegjësim lindin një sërë strategjish për t’u zbatuar çdo ditë:
pushoni dhe ruani energjinë (ritmi i ruajtur gjumë-zgjim, strategjitë e menaxhimit të stresit, shpërndarja optimale e kalorive)
sigurohuni që të mos keni në dorë ushqimet tipike të rehatisë
kënaquni me një shmangie nga dieta herë pas here (modelet ciklike që alternojnë më shumë ditë me kalori të ulët me ditë lirie janë të mira).
