Cistat kryesisht krijohen në vezore dhe më rrallë në pjesë tjera të organizmit. Cistat në mitër ose para-ovariane janë kryesisht cista të zhvillimit - ato krijohen gjatë zhvillimit të organeve seksuale dhe nuk kanë nevojë të hiqen, nëse nuk janë të mëdha dhe nëse nuk shkaktojnë probleme.
Shumica e cisteve nuk prodhojnë asnjë simptomë derisa madhësia e tyre të fillojë të shtypë organet përreth (fshikëza urinare, zorra e trashë, enët e mëdha të gjakut në zorrë të vogël) dhe nëse nuk rrotullohet rreth bazës së saj duke shkaktuar çrregullim të qarkullimit ose nëse acarimi është shkaktuar nga plasaritja e cistës peritoneum.
Disa nga simptomat tjera për praninë e cistave janë edhe gjakderdhje mes periudhave menstruale, dhimbje në pjesën e poshtme të barkut në fazën e dytë të ciklit dhe të ngjashme.
Për shkak të presionit të cistës në fshikëz, mund të ndodhë urinimi i shpeshtë ose i vështirë. Dhimbja ciklike, menstruacioni i dhimbshëm, dhimbja në marrëdhënie seksuale ose shkarkimi i stolit mund të tregojë për praninë e cistave endometriotike.
Nëse cista funksionale rritet dhjetë centimetra ose rrotullohet rreth boshtit të saj, mund të shkaktojë dhimbje të madhe dhe duhet operuar urgjentisht. Te femrat e reja si pasojë e kësaj mund të paraqitet shterpësia.
Mjekët thonë se intervenimi kirurgjik është i nevojshëm atëherë kur dihet se citat janë të pranishme për një periudhë të gjatë, nëse rritet dhe shkakton dhimbje.
Llojet e cistave
Cista funksionale – Këto cista normale shpesh tkurren dhe zhduken brenda dy apo tre ciklave menstrual. Ky lloj i cistave rrallë ndodh te gratë në menopauzë për shkak se formohet gjatë ovulacionit dhe në menopauzë vezët më nuk prodhohen.
Cista Deromoid – Këto janë cista që janë të mbushur me lloje të ndryshme të indeve, duke përfshirë këtu edhe qime dhe lëkurë.
Cista Endometrioma – Këto cista gjithashtu njihen si “cista çokollatë” të endometriozës dhe formohen kur inde të ngjashme me rreshtimin e mitrës ngjiten në vezore.
Cista Cist-adenoma – Këto cista në vezore janë ato që zhvillohen prej qelizave nga sipërfaqja e jashtme e vezoreve.
Sëmundja Policistike e Vezoreve – Kjo sëmundje i referohet cisteve që formohen nga mbledhja e folikulave. Këto cistet shkaktojnë vezoret të zmadhohen dhe krijojnë mbështjellje të trashë të jashtme, e cila mund të ndalojë ovulacionin dhe shpesh janë edhe problemi i shtatzënisë.
