Engjëj në vreshta

Kultura

Engjëj në vreshta

Nga: Viron Kona Më: 3 gusht 2020 Në ora: 13:43
Viron Kona

Befas, makina, një furgon me karroceri të zbuluar, mori një kthesë të fortë dhe ai gati sa s’ra nga sponti. U mbajt instinktivisht, ndërkohë që po ndjente një dhembje të mprehtë në pëllëmbën e dorës së majtë. Mbi sipërfaqen e saj po vizatohej me shpejtësi një rrëke gjaku. Qe çarë në një llamarinë të spontit. U përpoq ta lidhte me shami dhe të ndalte gjakun, që tashmë po i përhapej në të gjithë dorën, por plaga s’i mbyllej. U kujtua se kishte një paketë cigare në xhep. Me vështirësi e nxori një cigare, e shkërmoqi dhe, duhanin e thatë e ngjeshi në plagën e hapur. Gjaku filloi të mpiksej...

Makina ndaloi në krye të një vreshti. Një grumbull grash dhe vajzash po vilnin rrush. Djaloshi, duke fshehur dorën e vrarë pas shpine, u afrua pranë tyre. Pronari, që ishte rreth të dyzetave, i shpjegoi refugjatit shqiptar punën që do të bënte: do të transportonte me karrocë arkat me rrush nga vreshti deri te një furgon i madh që priste në xhade. Në fillim puna iu duk e lehtë, por pakëz më vonë s’po i dukej më e tillë . Gati sa s’klithte nga dhembja e dorës, kur sforcohej për të shtyrë karrocën nëpër baltë. Nuk e jepte veten. Donte të ruante përshtypjen e mirë te pronari. Kishte disa ditë që punonte tek ai. Pronari po lëvizte sa andej-këndej nëpër vresht: diku jepte ndonjë këshillë, diku punonte vetë. Herë-herë u thërriste vjelëseve me britma dhe me zemërim:

-Nuk dua të më dëmtohet asnjë bistak, ndryshe...

-E ç`do të na thuash me atë fjalën ndryshe, apo do zbatosh ligjin e Drakonit, - e ndërpreu gjoja ashpër njëra nga vajzat.

deri te Drakoni, jo, por pa dënim nuk e lë atë që më dëmton, - tha ai dhe u afrua te grupi i vajzave të reja, pranë të cilave i pëlqente të qëndronte më gjatë dhe të bënte nga pak muhabet.

Refugjatin e tërhiqte më shumë njëra nga vajzat: Ajo që kishte atë zërin e ëmbël e që krijonte një variacion të këndshëm me zërat e tjerë. Një dëshirë, disi e pashpjegueshme, e tundonte që ta dëgjonte pareshtur atë zë. Nuk ndjente të ngopur, ashtu siç nuk ndjen të ngopur udhëtari i lodhur nga rruga e gjatë dhe i etur për një pikë uji, kur i ofrojnë një kupë me verë të kuqe e të ëmbël. I kishin mbetur në mendje, sidomos sytë e saj ngjyrë ulliri, që lëviznin plotë dritë e ëmbëlsi. Mbase ishte pikërisht ngjyra e atyre syve, zëri plotë muzikalitet, apo, të dyja bashkë, që kishin bërë t’i ngjallej interes për të...

Që në ditën e parë të ardhjes aty, i rastisi të vilte rrush pranë saj. Me këtë punë s’ishte marrë kurrë, ndaj ndjente vështirësi dhe hante inat me veten që tregohej i pazoti. Ndodhte që, bashkë me vilën e rrushit, të priste edhe degën. Në një çast të tillë, ajo i kishte vajtur pranë dhe ishte përpjekur që t’ia lehtësonte punën. Ai kishte ndjerë mirënjohje për të, por, ishte befasuar kur ajo, pa e hequr shikimin nga vilat e rrushit, i kishte thënë ashtu kalimthi, si t’i thoshte një gjë pa rëndësi, se, e njihte.

- Vërtet? - qe gjallëruar ai dhe, në ato çaste, vështrimi i kishte mbetur i fiksuar mbi sytë e saj: “O Zot! Ata ishin aq të bukur...!”

- Kujdes, se do të presësh dorën! – e kishte ngacmuar vajza. Djaloshi qe skuqur. Pastaj e kishte pyetur:

- Më njeh vërtetë, apo deshe të bëje shaka?

- Të kam parë disa herë, atje, tek udhëkryqi, ku prisni çdo mëngjes për punë. Më ka ardhur keq për ty, - i kishte thënë vajza çiltër.

- Ne jemi shumë atje, pse të ka ardhur keq vetëm për mua?! - kishte provuar që ta ngacmonte edhe ai.

- Si t’ju them, mbase, ashtu... kot! - Në sytë e vajzës kishte kaluar një turbullim i lehtë.

Disa çaste asnjeri s’kishte folur. Më pas, pa dashur, krejt pa dashur, ai kishte prekur shkarazi me kurrizin e dorës llërën e vajzës. Një drithërimë e zjarrtë e kishte përshkuar në të gjithë trupin. Fytyra e vajzës, ishte mbuluar me një përskuqje, si ngjyra e pjeshkës së pjekur. Duke pasur shqetësimin se mos ajo e keqkuptoi, ai provoi t’i kërkonte të falur, por, grekja e bukur, duke e befasuar krejt, ia kishte plasur një gazi të hareshëm, në të cilin si pa kuptuar, qe përfshirë edhe ai. E qeshura e tyre, qe përhapur dallgë-dallgë dhe qe bërë njësh me puhizën e ëmbël që frynte në kurorat e ullinjve dhe nëpër vreshta...

Ditën tjetër, pronari e kishte larguar nga vjelja e rrushit.

Gjatë gjithë atyre ditëve, kur i kalonte pranë, ai donte të besonte se çdo buzëqeshje dhe çdo shikim i saj, ishin enkas për të...

Vazhdonte të shtynte karrocën. Sa shumë që i dhembte dora! Pronari, zor se mund ta pranonte në punë të nesërmen.

- Genti..., Gentiii, - ishte zëri i grekes me sytë ngjyrë ulliri. Ajo po ia bënte me dorë se kishte ardhur ora e pushimit dhe ai, më në fund “ta ndalte atë të shkretë punë. Nuk shikonte që të gjithë ishin mbledhur! Uf, ç’janë këta djemtë!”

- Ella Genti, ella edho`! - ndjeu menjëherë mikpritjen e tyre, ftesën e sinqertë. Provoi një çast të shmangej. Nuk i vinte mirë që të tregonte varfërinë përpara tyre, por edhe plaga i qe gjakosur keq. Lëvizja e tij, nuk i shpëtoi syve ngjyrë ulliri të vajzës. Ajo iu afrua pa druajtje, i zgjati krahun dhe gati e tërhoqi tek të tjerët. Pronari ishte me humor të mirë. Po thoshte i kënaqur se kishte kontraktuar blerës në Athinë për të gjithë sasinë e rrushit dhe, çmimi qe me leverdi. Pastaj, ai i hodhi një vështrim kalimthi refugjatit, e, më pas sytë ia qepi vajzës, e cila kushedi pse iu shmang shikimit të tij. Duke u përpjekur të fsheh një nënqeshje të lehtë, ai tha se ishte i kënaqur nga puna e shqiptarit dhe se, po të vazhdonte të punonte si këto ditë, do ta mbante, të paktën edhe një javë. Dhe, do ta paguante mirë.

- Ama, ç’paguan ti? - ironizoi vajza.

- Sigurisht, po qe se ky nuk e bën punën, siç ka edhe pamjen, atëherë...

- Mos vallë kërkon ta dëbosh - pyeti vajza dhe vërejti vetullat.

- Jo, jo, - qeshi pronari, - të jap fjalën se do ta mbaj, por vetëm për hatrin tënd. Nuk ta prish dot ty!

Vjelëset qeshën pa të keq, dhe, ndonjëra prej tyre, hodhi vështrimin shkarazi nga vajza.

Ajo u bë lulëkuqe.

- Genti po bëhet një vjelës i mirë, - u hodh e tha një grua shtatëgjatë, si të donte t’i vinte në ndihmë vajzës, dhe, duke iu afruar refugjatit, i vuri përpara një copë djathë, sallam, ullinj... Pas saj, gati të gjithë, vunë diçka nga ushqimi i tyre. Edhe pronari: Mbase qe një akt i tij ky, që të kujtonte Kronitë, festën e të korrave në Athinën e lashtë, ku skllevërit shtroheshin në tryezë dhe zotërinjtë e tyre duhej t’u shërbenin.... Peceta përpara refugjatit u mbush sa hap e mbyll sytë, si në përrallën: “Sofër shtrohu!” “Ai i falënderoi dhe e ndjeu veten mirë në mes tyre. Një çast iu bë se ishte në shtëpinë e tij. Kur kthehej nga puna i lodhur, e motra, si një flutur, i bënte gati tryezën, teksa e ëma i vinte përpara pjatën e gjellës, të cilën mbase e kishte ngrohur disa herë. Ndjeu mall, shumë mall për ta. Po bëheshin rreth dy javë që s’ishin marrë vesh. Në mbrëmje, e vendosi që t’u telefononte, mbase arrinte të lidhej me ta...

Çudi, ç’po ndodhte tani me të! Sytë i kishin mbetur te grekja e bukur, e cila herë-herë i përgjigjej fluturimthi me vështrimet e saj. I bëhej se në ato vështrime, fshihej një interes, që atij i dukej tepër i bukur për ta besuar. Zemra i dridhej, diçka e ngrohtë dhe e ëmbël i përhapej nëpër trup. Herë-herë, sytë e vajzës, humbitnin në një ëndërrim të zgjatur, dhe, në ato çaste, ngjyra e tyre shkrihej e bëhej njësh me ngjyrën e gjelbër të ullinjve, që dukej sikur shpërndanin në hapësirën e pafund vetëm mesazhe paqeje...

Befas, grekja e bukur, ia mori një kënge me zë të ulët. Njëra nga shoqet nisi ta shoqërojë. Kënga, bënte fjalë për dashurinë e zjarrtë të një vajze të varfër me një djalë të pasur. Vajza, banonte në një shtëpi druri të vogël e të thjeshtë, që ndodhej diku përballë vilës së madhe e të bukur të djalit. Një ditë, teksa ujiste lulet, ajo pa në ballkonin e vilës, djalin me nënën e tij, një zonjë të veshur hijshëm. Zonjës, i kishte tërhequr vëmendjen vajza dhe, pa e hequr shikimin prej saj, kishte pyetur djalin, se cila ishte ajo?

Në ato çaste, vajza kishte ndjerë zemrën t’i rrihte si zog. Ishte e bindur në dashurinë e djalit, megjithatë, i vinte mirë ta dëgjonte, kur ai t’ia pohonte atë së ëmës. Por...

“- Nuk e njoh, nuk e njoh”, - kishte thënë djali me një zë indiferent, ndërsa zemra e vajzës ishte bërë copë. Gjithçka ishte errësuar, natyra dhe jeta e saj, në çast e kishin humbur krejt kuptimin.

“-Nuk e njoh, nuk e njoh”, - tingëllonte mallëngjyes refreni i këngës dhe, puhiza që frynte nëpër vreshta, e davariste atë diku larg, shumë larg...

Genti kishte humbur në mbretërinë e këngës. Një tufë zogjsh fluturuan mbi kokat e tyre duke ç’cëritur. Ai i ndoqi me sy deri sa ata u fshehën, nën kurorat e ullinjve... Papritur, ndjeu që pamja po i turbullohej. Disa figura si engjëj të shndritshëm, nisën të vërtiteshin përpara tij. Një ëmbëlsi dehëse po i përhapej e ngrohtë, e ngrohtë në të gjithë qenien. Ishte pastaj, njeri prej engjëjve vezullues, që e kapi për dore dhe po e tërhiqte butësisht në thellësitë e një deti të pafund, ku shfaqeshin larmi ngjyrash të mrekullueshme...

Kur u përmend, ndjeu lëvizje dhe zëra të shqetësuar. Fare pranë, vajza dhe dy-tri gra, diç po bënin me dorën e tij. Një grua tjetër po i lagte me ujë ballin dhe gjoksin.

Ç’kishte ndodhur me të? Mos vallë kishte humbur ndjenjat për shkak të plagës së thellë e të pa mjekuar? Apo, ishte dehur me nektarin e syve engjëllorë të grekes së bukur?

Kur e mblodhi pakëz veten, vuri re se dorën e plagosur, ia kishin pastruar dhe po ia mjekonin. Lexoi shqetësim e dhembje në sytë e tyre, atë dhembje, që ai do ta shihte te nëna dhe motra e tij. Vajza me sytë ngjyrë ulliri gati sa s’qante. Gjeti forcë t’i buzëqeshë, ndërkohë, i erdhi turp që e kishte lëshuar veten në sy të tyre. Por, greket nuk mendonin si ai. Duke kuptuar se ç’kishte ndodhur me dorën e infektuar, ato përpiqeshin t’ia lehtësonin dhembjen.

- Ku e vrave? - vajza s’ia hiqte sytë.

- Kur po vija në punë. U gërvishta te sponti i makinës...

- Paske punuar gjithë kohën me dorë të vrarë? - dëshpërimi mbuloi fytyrën e vajzës.

- Nuk doja të ma shihte pronari, mbase nuk do të më pranonte në punë - tha ai.

Greket panë njëra - tjetrën.

- Ke dhembje tani? - pyeti vajza dhe i mori pëllëmbën në duart e saj. Ai ndjeu gishtërinjtë e butë të vajzës, që dridheshin lehtë në dorën e tij dhe, dëshironte, që ato çaste të ëmbla të mos mbaronin kurrë. Sytë ngjyrë ulliri, tashmë ishin zhytur thellë në sytë e djaloshit dhe ai ndjeu të përshkohej përsëri nga ajo drithërimë e njohur.

Pranë u duk pronari. Nuk i erdhi mirë kur i pa të dy aq pranë e pranë. Megjithatë nuk e dha veten. E pyeti si ndihej dhe sytë i shkuan te dora e lidhur.

- Tani jam më mirë, - nxitoi dhe tha djaloshi.

- E shoh, e shoh, - ia bëri pronari me zë të ndryshuar dhe disi ironik, ndërkohë që kërkoi me ngulm sytë e vajzës. Ajo ktheu vështrimin nga vreshti. Një copë herë ra një heshtje e shkurtër, pastaj, pronari iu kthye refugjatit:

- Lere karrocën dhe shko të punosh te furgoni i madh në xhade. Mbase atje do ta kesh më të lehtë.

Genti provoi të kundërshtonte butë, por tjetri me një nënqeshje që djaloshi ia kishte vënë re edhe më parë, i tha:

- Shko atje dhe, kujdesu për dorën. Pa të, nuk do të punosh dot... nesër, - nënqeshi përsëri ai, pa e hequr shikimin nga vajza. Pastaj, ai i ra shpatullave të Gentit me dorën që, ishte më shumë nervoze, se sa miqësore.

*

* *

Në mbrëmje, furgoni i madh e i ngarkuar, mori rrugën drejt Athinës. Pronari i thirri vjelëset, u dha disa porosi për të nesërmen, pastaj, duke e shkëputur Gentin prej tyre, i tha:

- Ti do të vish me mua. Shkojmë njëherë andej nga ambulanca.

S’deshi t’ia prishte. Ktheu sytë nga vjelëset që po i hipnin nëpër makina. Ja, tek ishte edhe ajo. Kishte mbështjellë rreth qafës një shall të kaltër që i pëlqente ta mbante shpesh. Iu duk kaq e bukur, dhe, ndjeu përsëri rrahje të forta zemre. Vajza, që nga makina ia bëri me dorë pa e hequr për asnjë çast buzëqeshjen nga fytyra. Ja, tani i bëhej se ajo po i “thoshte” se ai nuk duhej të tregohej i paduruar: “Hë, djalosh, mos e merr me kaq vrull. Dita e nesërme do të vij shpejt dhe ne do të jemi përsëri bashkë. Apo, nuk e kupton se, më të bukurat janë shpresat, ankthet dhe mundimet për ta fituar dashurinë, se sa vet dashuria? Uf!”

Sytë i mbetën te makinat e vogla që ecnin përpara. Herë-herë kapte në fytyrën e pronarit, atë nënqeshje ironike të njohur, që e shqetësonte disi, por, sidoqoftë e harronte shpejt dhe i tëri kridhej në ëndërrën e bukur. Vajza greke ia kishte rrëmbyer zemrën. Gjithë bota ishte fokusuar në sytë e saj ngjyrë ulliri, te flokët e zezë që i valviteshin në erë, te zëri i ëmbël dhe e qeshura gjithë gaz, që jehonte: Genti... Genti...!

Gjumi nuk e zinte. Nuk ishte dhëmbja e dorës, jo. Por, ajo dhembja e re, e pa provuar ndonjëherë tjetër më parë. Ishte një dhembje e bukur, që ai e dëshironte. Ndihej mirë me të. Përkundej nëpër ëndrra dhe jetonte çaste gëzimi e lumturie të parrëfyer. I bëhej se ecte krah për krah me greken e bukur dhe përjetonin bashkë këngën që ajo e donte aq shumë. Zërat e tyre shoqëroheshin, si nga një kuartet violinash, nga shushurimat e ëmbla të errërave të ullishtave dhe vreshtave... Më në fund, gjumi po e rrëmbente në krahët e veta.

Ç’ishin këta zëra të egër, këto kthetra që po e ngrinin me forcë nga shtrati?

Në dhomë kishte ardhur policia!

Me britma e ulërima të çjerra, e detyronin refugjatin shqiptar të mblidhte raqet dhe të futej shpejt te furgoni i zi që priste jashtë.

Ishte i vetëm në furgon. Pra, policia kishte ardhur vetëm për atë! Ndihej i befasuar krejt, pa e kuptuar dot atë që po ndodhte. Dhe, ndërsa furgoni i policisë, ishte gati për t’u nisur, nga një makinë e vogël anash tij, erdhi një zë, që djaloshit iu duk i njohur. Pa dashur që ta besoj, nën një fashë dritash, ai dalloi fytyrën e... pronarit të rrushit, që kësaj here po u nënqeshte policëve...

E kishin përzënë.

Makina udhëtonte nëpër natë drejtë Shqipërisë. I strukur në një sedilje, me shikim diku në terrin e padepërtueshëm të natës, përjetonte çaste mbase nga më të hidhurat e jetës së tij. Dëshpërim, dhembje për ndërprerjen aq dhunshëm të asaj ëndrre të magjishme, që sapo kishte nisur të përvijohej e të merrte jetë. Fytyra e dashur dhe sytë ngjyrë ulliri të grekes së bukur, vezullonin e vezullonin. Engjëlli, që tashmë jetonte brenda tërë qenies së tij, po mbetej pas.

Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat