Poezia e poetes Bukurie Binjaku

Kultura

Poezia e poetes Bukurie Binjaku

Nga: Zymer Mehani Më: 19 nëntor 2020 Në ora: 10:26
Zymer Mehani

Bukurie Binjaku është lindur dhe rritur në një fshat malor, që quhet Gjinar, i cili ka qenë dhe është pikë turistike.

Rrjedh nga një familje e fisnike që jetonte me bukën e saj. Ka pasur dy prindër të shkëlqyer, punëtorë, bujarë e të ndershëm.

Në vendlindje mbaroi shkollën tetëvjeçare dhe të mesmen bujqësore.

Në lëndët gjuhë e letërsi ka qenë e shkëlqyeshme, sikur edhe në të tjerat, por zemra për gjuhën dhe letërsinë shqipe i rrihte më shumë. Për shkaqe ekonomike nuk mundi t’I vazhdonte studimet!

Në moshën 18-vjeçare, bashkë me familjen u shpërngul në një fshat në periferi të qytetit të Elbasanit, që quhet Hajdaran.

Në moshën 24 vjeçe u martua, ku sot ka tri vajza. Në vitin 1997 mori rrugën e mërgimit, në Greqi, për një mbijetesë nga varfëria e asaj kohe. Sot jeton në qytetin Katerinë të Greqisë.

Krijimtarinë dhe këngën e ka pasur pasion që nga vegjlia, por për shkak të kushtetve të e vështira ekonomike, qindra poezi i mbylli në sirtar.

Sot, që iu dha mundësia e teknologjisë së përparuar, ndjehet e lumtur që mund të shpërndajë dritën e shpirtit të saj poetik krijues.

“Rreze të zjarrta”, Prishtinë, 2018

Emri i poetes Bukurie Binjaku tanimë për lexuesit tanë është i njohur. Ajo te lexuesit njihet me vëllimin poetik “ Drejt teje… “ (Tiranë, 2017), me të cilin hodhi hapat e parë drejt shtegtimit në shtigjet e poezisë sonë shqipe.

Bukurie Binjaku tani lexuesve të saj të shumtë po ua dhuron edhe vëllimin e dytë poetik me vjersha lirike, të titulluar “Rreze të zjarrta“, ku na shfaqet edhe më e pjekur në të krijuarit e vargut, që me zemër të gjerë tenton, sinqerisht dhe natyrshëm ta vështrojë dhe përfytyrojë jetën në tërësi në krijimet e veta poetike. Herë-herë do ta shohim se sa është e lidhur dhe e futur ndërmjet mendimeve dhe ndjenjave, ndërmjet dëshirës dhe përpjekjeve që poezinë ta plotësojë si tërësi e vepër funksionale mendore dhe asaj tjetrës, të personifikojë emocionin, duke ia dalë me sukses që ta shtjellojë në mënyrë origjinale dhe melodike. Këtë e shohim qartë në poezitë e vëllimit “Rreze të zjarrta“, ku hasim vargje tejet të bukura dhe impresive, siç janë ato për atdheun, për prindërit, për jetën në mëgrim, për jetën në tërësi me gjitha karakteristikat e saj, për natyrën, botëkuptimet dhe zakonet e përditshme të njerëzve të atdheut etj. Pra, duke u bazuar në këto fakte, konstatojmë se laryshia e motiveve dhe e tematikës së poezive të poetes Bukurie Binjaku është tejet shumëdimenzionale dhe mjaft interesante. Këto janë poezi që poetja i ka ngjyruar me kolorit shqiptar, ngase kudo në vargjet e saj lajtmotiv është atdhedashuria.

Poezia e poetes Bukurie Binjaku është e përshkuar me shprehje të bukura poetike, të plota dhe origjinale, dhe mund të themi se ato janë piktura të ngrohta lirike, në të cilat lexuesi mund ta shijojë ëmbëlsinë, mallin, dhembjen, por edhe lindjen e perëndimin e diellit me bukuritë e egërsisë së shkrepave të thepisura dhe të maleve të atdheut, si dhe me njomësinë e livadheve, por edhe vuajtjet, brengat dhe krajatat e mërgimtarëve shqiptarë nëpër rrugët e gjata, herë-herë edhe të panjohura të kurbetit.

Të gjitha këtyre tablove të jetës, duke mos i harruar as virtytet e arta shqiptare, por as veset, bukur dhe me stil të veçantë do t’u vargëzojë poetja e talentuar Bukurie Binjaku.

Meqë përmbledhja “Rreze të zjarrta“ e poetes Bukurie Binjaku është e dyta me radhë, mund të themi se meriton një vështrim paksa më të thellë e më të kujdesshëm se sa e para.

Poezia e Bunjakut e ka ndezur kurreshtjen tonë, qysh në kontaktet e para me artin e saj, si dhe ka zgjuar ndjenja të fuqishme, me të cilat e përjetojmë në tërësi poezinë e saj, me të mirat dhe porositë e saj. Këto elemente premtojnë se kjo poete ka për të arritur shpejt në një shkallë serioze të krijimtarisë letrare, ngase trajtat artistike të poezisë së saj ne i shohim si të plota dhe inventive. Ajo u ka vënë vulë vargjeve të veta me emrin e vet, duke i ngjyruar me një ngjyrë të veçantë, duke i evituar zbrazëtitë e çalimet, me rropatjet krijuese dhe shtytjet e frytshme.

Sido që të jetë, Binjaku u shfaq në qiellin poetik si autore e talentuar dhe interesante. Në vargjet dhe poezitë e saj, gjithmonë në planin e parë, do ta gjejmë atdheun, ngase, siç u theksua dhe njëherë, lajtmotiv i poezisë së saj është atdhedashuria. Atëherë, duke e marrë këtë si motiv dominant, prej kësaj poeteje, me të drejtë presim dhe kërkojmë shumë, sepse na duket se ajo di ta pikturojë atdheun e saj, si brenda dhe nga jashtë. Po ashtu, kjo poete në vargjet e veta di ta shtjellojë edhe fatin e njeriut, marrëdhëniet e raportet, mendjeprehtësinë, bujarinë shqiptare etj., bashkë me paragjykimet dhe veset nga më të ndryshmet.

Poezia e Bukurie Binjakut rrjedh nëpër trajtat e rëndomta jetësore në mënyrën e vet, duke u ngritur në nivel të duhur. Poetja tregon maturi dhe gjakftohtësi kundruall befasive të jetës. Nganjëherë ndoshta do të donte të rebelohej e të bërtasë, duke i dhënë hov të posaçëm vargut për të shprehur shqetësim ndaj kësaj a asaj dukurie, por rëndom të josh me të vargëzuarit si lajmëtare e bukurive të vogla të jetës.

Brengat, dyshimet dhe druajtjet në poezinë e Binjakut nuk përfundojnë asnjëherë me pesimizëm, por edhe ato janë si dëshirat dhe përjetimet e tjera, fryt i emocioneve të ngrohta, vërejtjeve dhe zbulimeve realiste.

“Mall mërgimtari për atdhe”,Prishtinë, 2018

Në këtë vëllim poetja Binjaku trajton motivin e atdhedashurisë dhe mallin për atdhe, ku në poezitë e shtjelluara shfaq shenja të qarta për një përparim të ri të shprehjes poetike. Nga libri në libër kjo poete nuk e ndërpret vazhdimësinë tematike të motivit atdhetar dhe të stilit të saj, porse në vëllimin e tretë veçse priret nga thellimi dhe kah perfeksionimi i shprehjes së saj, me ç’rast teksti poetik fiton vlera, kuptime dhe dimensione të reja, si dhe, risi e kësaj përmbledhjeje mund të merret edhe tendenca e poetes Bukurie Binjaku, që të jetë më sistematike, më përzgjedhëse në krijimin e vargjeve dhe shumë më e përqendruar kur bëhet fjalë për krijim të variacioneve stilistike dhe gjuhësore sipas urdhërit teoriko-letrar.

Mes vjershave të këtij vëllimi ekziston një ndërlidhshmëri maksimale, edhe tematike, edhe motivore, por edhe kompozicionale. Meqë lajtmotivi i kësaj përmbledhjeje poetike të autores Binjaku është atdhedashuria dhe malli për atdhe, kjo na bën të konstatojmë se ky vëllim i gjason një poeme, të cilës do t’ia kishim shtuar edhe një atribut tjetër, pra atributin simfonik, sepse vërtet këto vargje shquhen për muzikalitet dhe janë simfoni për atdheun.

Poezia e vëllimit “Mall mërgimtari për atdhe” pra, është epiko-lirike, ndonëse me një shumësi idesh, me një temë qendrore dhe me një lajtmotiv kryesor-atdhedashurinë dhe mallin për të, që shtrihet prej vargut në varg, prej strofës në strofë dhe prej poezisë në poezi dhe shquhet për pasurim të repertorit figurativ dhe për laryshi rimash. Bile shumica e rimave që përdoren në këto poezi, janë të ngjashme, përsëriten prej rreshti në rresht dhe prej strofe në strofë, jo për shkak të pamundësisë për të zgjedhur shprehje të reja, por për arsye të përforcimit të ideve, figurave poetike, ekspresionit poetik dhe të refleksionit.

Poezitë e vëllimit “Mall mërgimtari për atdhe” të poetes Bukurie Binjaku sikur tentojnë të na japin një model poetik krejt të veçantë të kësaj autoreje në evoluim e sipër. Brenda strukturës së librit hasim në variatete të ndryshme të shprehjes poetike, konstrukteve leksiko-figurative, sitemit të motivikës së poezisë dhe të vetë strukturës kompozicionale.

Teksti poetik i autores Binjaku , të folurit e saj poetik i afrohet më tepër burimeve të së folmes së përditshme, duke e pasuruar kësisoji kreativitetin poetik, përkatësisht e zmadhon këtë deri në maksimum. S’do mend se kjo lloj poezie që e kultivon autorja Bukurie Binjaku, madje edhe në rastet ekstreme, do të thotë se është e pasuruar nga elementi poetik, mirëpo ky element shtrihet në shumëdimensionalitetin kuptimor të shprehjes, mbase edhe në dominimin e elementit trivial të realitetit të pasqyruar.

3.“Në portë të qiellit trokita”, Prishtinë, 2019

Rruga poetike e autores Bukurie Binjaku po shënon një kontinuitet si në planin sasior, ashtu edhe në planin cilësor. Ajo tashmë ka formuar individualitetin e vet poetik, të cilën lexuesi ynë e njeh nëpërmjet veprave: “ Drejt teje… “ (Tiranë, 2017), me të cilin hodhi hapat e parë drejt shtegtimit në shtigjet e poezisë sonë shqipe, “Rreze të zjarrta” (Prishtinë, 2018) dhe me vëllimin “Mall mërgimtari për atdhe”, (Prishtinë, 2018). Tani para lexuesve, kjo autore po vjen me përmbledhjen poetike “Në portë të qiellit trokita”, që është libri i katërt, i botuar në Prishtinë, më 2019.

Edhe me stilistikën poetike, por edhe me rrethin tematiko-motivor, poezia e autores Bukurie Binjaku është duke shënjuar një nivel të përgjithshëm, me ngritjet dhe vlerat e saj.

Në vëllimin poetik “Në portë të qiellit trokita” përfshihen poezi motivesh të ndryshme, por edhe të përafërta, me tema dhe ide të ndryshme.

Përmbledhjen e parë të poezive “Drejt teje...” Bukurie Binjaku e botoi, më 2017, në Tiranë dhe që prej atëherë, ajo është aktive me vargjet e veta nëpër portale dhe gazeta, që botohen anekënd viseve shqiptare.

Po ta kundrojmë tërësinë e mjeteve të shprehjes stilistiko-gjuhësore dhe figurative të poezive të poetes Binjaku, do të na bie lehtësisht në sy zhvillimi gradual i saj, e këtë fakt do të na e vërtetojë krahasimi, nëse e bëjmë nga përmbledhja e parë e deri te kjo e fundit, që tani po del në dritë.

Bukurie Binjaku në poezitë e vëllimit poetik “Në portë të qiellit trokita” i këndon njeriut të thjeshtë, andrallave dhe peripecive të tij jetësore, krajatave e mundimeve, shpesh duke u lënduar, por ndonjëherë edhe duke u entuziasmuar me ngecjet dhe përparimet që ka bërë ai në raport me të kaluarën; ajo vuan dhe dëshiron për njeriun e vogël, duke e shikuar me optimizëm të ardhmen e tij. Ky njeri mund të jetë prindi (babai, nëna), vëllai, motra, vajza, bashkëshorti etj. etj. Prandaj, si e tillë, poezia e poetes Bunjaku nuk rri indiferente ndaj mënyrave dhe formave të ndryshme të jetës, të moralit, që është gjithnjë e më tepër në krizë të thellë, të lirisë, që shpeshherë është e kufizuar, si dhe të ndjeshmërisë, që është duke e sjellur qytetërimi edhe në shoqërinë tonë shqiptare.

Është e vërtetë se në disa poezi të poetes Bukurie Binjaku hetohen edhe forma të ndryshme të distancimit etik ndaj mënyrave të ndryshme të jetës, duke hasur në disa vargje edhe tone kritike karshi njeriut të vogël, që mashtrohet nga lakmia dhe nga ëndjet e ndryshme, duke e vënë kështu në krizë, së pari vetë familjen e tij, pastaj edhe rrethin shoqëror, ku jeton e vepron. Por, këto trajta dhe tone distancuese janë të pakta, po t’i krahasojmë me notat moralizuese dhe me entuziazmin lirik, që e përcaktojnë fare mirë mikrostrukturën gjuhësore poetike të poetes Bunjaku.

Mund të themi se në përmbledhjen poetike “Në portë të qiellit trokita” autorja Bukurie Binjaku paraqitet si një zë i kohës, që ka një detyrë krejt të veçantë, e kjo është përsosmëria morale, si në aspektin individual, ashtu dhe në aspektin shoqëror, duke i vënë në pah bukuritë e jetës, siç janë besa dhe virtytet e tjera, karakteristike për shqiptarët përgjithësisht. Pikëpamja e tillë është shprehja e konceptit të poetes si zë dhe ndërgjegje e kohës dhe e aktualitetit, në të cilin po jetojmë.

Nga pikëpamja strukturore poezia e poetes Bunjaku është e thjeshtë (strofat janë katërvargëshe). Model i poezive në këtë vëllim, mund të themi se është vargu këshillues, që vërehet qysh në titujt e poezive.

Ja disa shembuj:

-Në fund i drejti triumfon përherë;

-Ndonjëherë vetmia ka vlerë;

-Mirësia-e vetmja pasuri;

-Me dashuri gjithçka lartësohet;

-Me mirësi në shpirt, jeton dy botë, etj.

Po shihet qartë, se në trajtë këshillash poetja shpreh idetë e veta për botën dhe dukuritë e ndryshme, që e karakterizojnë njeriun, për të kaluarën dhe të sotmen, ngase i duket se në këtë mënyrë poezinë e pasuron me nëntekst dhe e bën polifonike, duke dashur që vargjet ta bëjnë të hapur karshi lexuesve me shije dhe me formim të ndryshëm estetik.

Vjershat e këtij tipi kryesisht janë të ndërtuara mbi bazën e kategorive të dallimit dhe të ngjashmërisë. Prandaj metaforat dhe krahasimet janë mjetet artistike, me të cilat realizohet ky lloj vjershërimi nga poetja Bukurie Binjaku.

Dhe krejt në fund, duhet cekur se veçori kryesore dhe mjaft prodhimtare e poezisë së poetes Bukurie Binjaku është hapja e saj më e madhe ndaj bashkëkohësisë dhe ndaj problemeve kryesore, që zienjë aktualisht edhe në shoqërinë tonë.

4. “Me ëndrra plot”, Prishtinë 2020

Bukurie Binjaku, shkrimtare nga Elbasani, me vendqëndrim të përkohshëm në Katarina të Greqisë është një krijuese e shquar e vargut, që gjer më tani ka botuar disa vëllime me poezi, në Tiranë dhe në Prishtinë, kryesisht me motivin atdhetar dhe social. Fahu i saj, pra është poezia për të rritur, të cilën e ka pasion dhe e shkruan me përkushtimin më të madh.

Rruga poetike e kësaj poeteje po shënon një kontinuitet si në planin sasior, ashtu edhe në planin cilësor. Ajo tashmë ka formuar individualitetin e vet poetik, që lexuesi ynë e njeh nëpërmjet veprave: “ Drejt teje… “ (Tiranë, 2017), me të cilin hodhi hapat e parë drejt shtegtimit në shtigjet e poezisë sonë shqipe, “Rreze të zjarrta” (Prishtinë, 2018), “Mall mërgimtari për atdhe”, (Prishtinë, 2018), “Dritare me pika loti” (Tiranë, 2019) dhe me përmbledhjen poetike “Në portë të qiellit trokita” (Prishtinë, 2019), që është libri i pestë poetik i autores.

Poezitë e poetes Bukurie Binjaku janë motivesh të ndryshme, duke filluar me motivin e atdhedashurisë, të dashurisë në kuptimin e gjerë të fjalës, motivin social, të kurbetit dhe të aktualitetit a të përditshmërisë sonë. Këto motive trajtohen me kujdes nga pena e prehtë e poetes Bunjaku, ngase ajo është e vetëdijshme për misionin që ka, prandaj orvatet të japë maksimumin që krijimet e saj t’i qëndrojnë kohës me strukturën e vargut, me fuqinë shprehëse, me figuracionin stilistiko-letrar dhe me elemente tjera, që vargjet i bëjnë kuptimplote si në aspektin motivoro-tematik, ashtu edhe në aspektin semantik, artistik dhe estetik.

Poetja Bukurie Binjaku në përmbledhjen poetike “Me ëndrra plot”, na e paraqet botën e saj poetike me rrjedha normale dhe me angazhim krijimtar të sintetizuar, me laryshi tematike dhe me artikulim poetik, të pajisur me motive dhe ide poetike të realizuara estetikisht.

Edhe për poeten Binjaku, botë e madhe dhe temë tejet e veçantë është atdheu i saj-Shqipëria, së cilës i këndon me të gjitha problemet, kujtimet, ëndrrat, heroizmin e qëndresën nëpër shekuj deri më sot. Është kjo një botë poetike dhe një motiv i dashur për poeten, që vazhdimisht na përcjell në shumë poezi të përmbledhjes në fjalë.

E shtrirë tematikisht në disa rrathë preokupimi mbi një gurrë frymëzimi, poezia e poetes Bukurie Binjaku do të zërë të kridhet herë-herë edhe në kthim retrospektiv. Në këto suaza, preokupimi krijues i kësaj poeteje do të përpiqet që t’i zgjerojë koordinatat e refleksivitetit dhe të emocionalitetit të vargut të saj. Kujtimet, ëndrrat, vetmia, dhembja, dashuria prindore, virtytet etj. etj,. do të bëhen fjalë kyçe të poezisë së autores.

Në vargjet e poetes Binjaku vërehet qartë preokupimi imagjinativ me të kaluarën dhe të tanishmen e jetës sonë në tërësinë e saj. Në disa poezi ky preokupim herë-herë merr edhe intonacion nostalgjik, (kur bëhet fjalë për vendlindjen, për prindërit, për kohën e rinisë etj.) por fatmirësisht asnjëherë nuk përshkohet me pesimizëm.

Edhe pse në jetë ndeshemi me shumë sprova, shqetësime, vuajtje, dhembje, vizioni poetik i poetes Binjaku ia del që t’ia kthejë jetës dëlirësinë shpërtërore, ta vërë në lëvizje frymën e saj humane për të vazhduar përpara pathyeshmërisht.

Në shtegtimin e saj poetik, poetja Bukurie Binjaku i këndon edhe shpresës për një jetë të re dhe ëndrrës së papërfunduar për dashuri ndaj njeriut dhe ndaj atdheut, duke u përpjekur që ta zbulojë e ta pasurojë kuptimin e jetës, duke mohuar vese dhe duke pranuar virtyte.

Poezia e poetes Bukurie Binjaku ka rimë, muzikalitet dhe karakterizohet me fjalor dhe me gjuhë të përdorur saktë, që vargut vërtet i jep vlerë. Pra, gjuha e poezisë së saj është poetike, letrarisht e ndërtuar mirë, e pastër dhe nuk është e ngarkuar me dialektizma, krahinorizma apo barbarizma. Vargjet janë të thurura bukur dhe të pasura me figuracion poetik.

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat