Kush ishin shqiptarët tokarianë të Kinës veriperëndimore

Kultura

Kush ishin shqiptarët tokarianë të Kinës veriperëndimore

Nga: Albert Nikolla Më: 13 maj 2022 Në ora: 14:58
Vajza nga viset tokariane

Pse në gjuhët evropiane gjejmë aq shumë fjalë kineze dhe kush është burimi fillestar. I ka marrë kinezishtja nga gjuha kelte apo keltët nga gjuha kineze?!

Image
Vajzë e re tokariane

Është normale të gjejmë fjalë mes gjuhëve keltike, galike, latine dhe gjuhës së popujve të detit (Shardanëve, Ardianëve, Ashenëve, (athenëve) – që quheshin popujt e detit ose të Ilirisë Antike) pasi të gjithë vinin nga nënë Galatea, me një origjinë të përbashkët, dhe fiset tokariane në juglindje të Kinës që merreshin me tregtinë e mëndafshit dhe erëzave në antikitet ishin fise kelto-ilire, që përveç traditave kishin sjellë edhe fjalë keltike në gjuhën kineze.

Së paku toponimia e vendit dhe emërtimi i qyteteve ku kanë jetuar tokarianët i takon gjuhës shqipe, si */Agni/ (ag-nji) që do të thotë */agu i parë/; */Korla/ (korr-la ) që do të thotë */Vendi i magazinimit të korrjeve/; */Nija/ (vend ku rrihet e bisedohet); */Kroran/ (Kro-ran) që do të thotë /kroi i ran/ (Kroi qe bie); /Jushi/ (vendi juaj) etj. [ ]

Sa i takon shkrimeve tokariane, duket qartë se kemi të bëjmë me keltishten ose më saktë një shqipe primitive gege:

Mā ñi (pra dëgjo)

cisa [si s’â (është)] noṣ śomo [ne u shumë] (Si s’ishim shuam)

ñem ënolme lāre (ç’nam të kolme [të madhe] lam)

tāka mā ra postaṃ ( t’a ka me ra ma posht)

cisa lāre mäsketär-ñ. ( shi si jam lan mas kësaj)

Ciṣṣe laraumñe (ç’ishte lan[than] ra m’ne)

ciṣṣe ārtañye [ar thanie=fat] (c’ishte parathan)

pelke kalttarr (për altar)

śolämpa [sö lan pa]- ska për tu parë)

ṣṣe mā te stālle śol-wärñai. (Se je ti ylli, dielli që shkon) [ ]

Image
Harta e shtrirjes dhe udhëtimit të tokarianëve

Image

Porta e luanëve në qytetin e lashtë Hatusha

 

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat