Kjo përmbledhje e publikimeve të autorit, duke përfshirë shkrimet e botuara brenda dy vitesh, bën fjalë për të Djathtën Shqiptare përgjithësisht, Fushë në të cilën tek në, në Dardani, Nuk është se kemi shumë trajtesa, e kështu që autori mund të konsiderohet Profonius (arkitekti i parë i lashtësisë që ka përdorur gurin në ndërtimet arkitekturore). E morëm këtu gurin si simbol të forcës, të goditjes ‘me çekiç’ të prapësive në jetën politike, siç janë; korrupsioni pandemik i pushtetarëve, që kanë ngelur me sindromin e makutërisë, hajnisë, që, siç thekson avokati Spartak Ngjela, ndër njohësit më të mirë të historisë shqiptare veçanërisht dhe të asaj botërore, i perifrazojmë pohimet e tij. Pushtuesit, si: Roma, turku, serbi, dreq e i biri, na pushtuan e sunduan mjaft kohë, po, ne tash e në periudhë më të gjatë na pushtoi korrupsioni. Dhe, historikisht, tërheq vërejtjen avokati erudit Ngjela;Ahmet Zogu, që tradhtoi te Pashiqi, Enver Hoxha, te jugosllavët, tash; Rama, Thaçi e shokët e tyre vazhduan tradhtinë, duke lëshuar pe, duke falur tokë etj.
Autori Ali Kelmendi, në analizat e tij është i pakompromis në stigmatizimin e aktit të tradhtisë, madje, ky akt tradhtie, bërë edhe nga parlamentarët, gjen gjykimin e historianes e juristes me nam, Dr Elena Kocaqi, e cila thekson se për aktin e tillë të delimitimit miratimit arbitrar të kufirit me Malin e Zi, ata, do të duhej te ndiqen penalisht.
Ajo që e bën të veçantë shkrimin publicistik të Ali Kelmendit, është në radhë të parë, çiltërsia dhe familjariteti që mban në raport me tërësinë e çështjeve që merr në shqyrtim, mëveshja e argumentit me burime arkivore, meqë ky kishte gjurmuar me zellin e bletës. E pati këtë mundësi, duke qenë njohës i gjuhëve; gjermanishtes, frëngjishtes e anglishtes. Pra, jo si gjithologët e shumtë që flasin e trumbetojnë gjëra pa bazuar në të dhëna konkrete, po, tahmin si në oda të katundeve.
Gama e temave që trajton autori në opusin e tij krijues publicistik dhe artistik është e gjerë. Kështu, le të marrim çështjen e stilit që dallon dukshëm nga stili i të tjerëve. Shpesh di të fusë ‘inserte’ humori me ndonjë mesele për ta dhënë situatën e caktuar, në kontekstin e veçantë; Kur i kallet bishti i dhelprës, iu duk se u kall tërë dynjaja.
Duam këtu të dalim pakëz nga kuadri i rëndomtë i qëmtimit. Dhe me se bëhet ‘ kalaja ‘,imazhi tërësor i shkrimit apo cili është leitmotivi shkrimor i autorit. Padyshim, spikatja, vënia në pah e fisit të mirë në kuptimin Nicean të fjalës. [Eugenia]. Në këtë kontekst ai, pohon se është fisnikëri për një komb ose për një qytet, kur të parët ose prijësit e tyre janë autoktonë ose shumë të vjetër. Të krahasojmë situatën; fisi i fortë Klementi, më vonë, KELMENDI. Simbolika është e qartë; KLEMENTIANA e Dr Rugovës mund dhe duhet të lexohet dhe merret si tekst që është i dobishëm për një rreth më të gjerë lexuesish sepse sjell të dhëna me interes. Lumturia të cilin koncept filozofik e psikologjik. E kaluara e lavdishme siç theksuam më lart të bën krenar dhe të lumtur njëkohësisht.
