Ngjizje dhe produkt i rrethanava socio-poltike & nacional-historike, kompleksivitetin e të cilave përjetoj tmerrësisht edhe familja Rugova dhe n'veqanti i ati dhe gjyshi i Tij, në kohën e pas luftës së dytë botërore në regjimin e instaluar Rankoviqist n'Kosovë, Ibrahim Rugova u rritë dhe edukua në rrethana të vështira dhe t'jashtzakonshme.
U shqua në qarqet intelektuale të viteve t'70-ta, dhe u identifikua me qarkun e intelektualëve të Prishtinës, si krijues dhe njeri i artit dhe letersisë ; në revistën studentore, Bota e Re, Dituria dhe deri në Shoqatën e Shkrimtarëve të Kosovës, të ciles i priu në vitet e 80-ta deri në kohën e zgjedhjës së Tij, President i Republikës së Kosovës në zgjedhjete para parlamentare dhe presisdenciale në Kosovën e robëruar dhe nën pushtetin e instaluar serb pas suprimimit të të Autonomisë së Kosovës më 23 mars 89 !
- Dr. Ibrahim Rugova, erdhi n'politikë nga letersia në kohën e turbulencave në vorbullën ballkanike dhe n'veqanti në atë jugosllave, ku fati i shqiptarëve nëpërkëmbëj, dhe kur shqiptarët n'ish Jugosllavi i ishin nënshtruar shtypjes,represionit, përsekutimit dhe padrejtësive të mëdha, në një klimë terrori dhe barbarie që shfaqej hapur në Serbinë hegjemoniste dhe shoveniste të kaspait të Ballkanit, Sllobodan Millosheviq.
Përballja e Tij dhe e Shoqates së Shkrimtarëve të Kosovës me Memorandumin e Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Serbisë dhe n'këtë kuader edhe me Shoqatën e Shkrimtarëve të Serbisë, ishte një përballje epike, e guximshme dhe e nivelit të lartë kulturor dhe intelektual, në mbrojtje të qeshtjes kombëtare shqiptare n'Jugosllavi dhe asaj të Kosovës n'veqanti.
Paraqitjetet e Tij t'guximshme dhe prej një intelektuali brilant, bënë që, Dr. Ibrahim Rugova, në qarqet intelektuale ; brënda dhe jashtë, por edhe në qendrat përendimore të vendosjës, të shihej dhe identifikohej si zeri dhe artikuluesi autentik e identitar i shqiptarëve të Kosovës n'veqanti, dhe i shqiptarëve n'ish Jugosllavi.
- Personaliteti dhe profili i Dr.Ibrahim Rugoves, ishte pjellë dhe mishërim i aspirateve të popullit të vetë ; i robëruar në trojet e veta etnike në ish Jugosllavi, ëndrren e të cilit ndoqi dhe me t'cilën u mishërua deri n'gjakim si luftetar i paepur, me urtësi dhe vendos'shmeri t'jashtzakonshme i luftes politike dhe jo-violente deri në arritjën e emancipimit kombëtar, çlirimit dhe pavarësisë për Kosovën.
Presidenti Rugova, u njoh si lider i Levizjës ma të madhe paqësore në Europë, i Lidhjes Demokratike të Kosovës, levizje në të cilën bashkoj dhe unifikoj shqiptarët, artikuloj dhe afirmoj aspiratat nacionale të Kosovës dhe shqiptarëve, përballë Serbisë hegejemoniste dhe tendencave të saja shovenist ; shtypëse dhe shfarosëse
Presidenti Rugova ishte një Erudit i spikatur i cilli kishte afër vetës eliten intelektuale, qarqet eliteske të dijes dhe shkencës, botes akademike dhe intelegjencën studentore-kombëtare.
Si zë i arsyesë dhe i maturisë intelektuale, permes Levizjes së Tij unike , i dha trajtë politikes së Europës juglindore dhe me gjerë.
Misionar i paqës dhe konsistent misonit deri n'fund !
Konteksti socio-historik, ai gjeo-politik dhe relacionet gërshetuese që determinonin peshën dhe raportet e popullit të robëruar shqiptarë n'ish Jugosllavi, dhe nën tutelën serbo-sllave n'veqanti, definuan qartë dhe bindshëm frymën dhe filozofinë politike të liderit largëpamës dhe vizionar, duke u përcaktuar fuqishëm për poltiken paqësore dhe joviolente deri n'fund.
Refuzimi estetik i kthyer në rezistencë politike t'palekundur dhe t'pakthyeshme, bëri që butësia e sjelljes prej misionari paqeje të jetë edhe e qelikt duke u shëndrruar në legjendë të qendreses qytetare që mahniste botën dhe e bënte për vete.
Dr.Ibrahim Rugova, aksionin poltik për liri, pavarësi e demokraci e shihte dhe trajtonte si mision historik nacional dhe i vetëdidjshëm për rrugën paqësore të këtij misioni, ishte i gatshëm për një betejë të gjatë dhe t'mundimshme, por e cila në fund do sillte rezultate, për çfarë edhe u konfirmua katercipërisht me rastin e shpetimit biblik nga SHBA-të n'krye të NATO-së.
Homogjenizimi dhe unifikimi i kombit përballë armikut shekullor, refuzimi politik i regjimit dhe i pushtetit të instaluar nga armiku serbo-sllav, organizimi i mbijeteses dhe i sistemit paralel në njërën anë, dhe senzibilizimi i qendrave të vednosjës për gjëndjën e rëndë të popuulit shqiptarë të Kosovës dhe nevojën imediate të preventives me nderhyrje nderkombëtare që t'mos i shkaktohej tragjedi e llojit të Kroacisë dhe Bosnjës ng ana e regjimit gjenocidal të Millosheviqit, meq ruajtja e substancës nacionale në trojet tona ishte esenciale dhe jetike për liderin historik Rugova dhe Levizjes që i printe.
- Shmang'ja e luftes në Kosovë, para se ajo të ndodhë në Kroaci e Bosnje, ishte meritë e pakontestueshme e largëpemësisë dhe maturisë së liderit historik Rugova, fakt ky që bëri të mundshëm intervenimin e NATO-së dhe reduktimin enorm të numrit të viktimave i cili mund të ishte shumë herë ma i madh dhe ndoshta edhe liria dhe pavarësia e Kosovës do ngelej vetëm një iluzion.
Staza e gjatë e "betejës" për pavarësinë e Kosovës dhe "lodhja" e akterëve.
Euforia rrëmbyese e "lojëtarëve" të stazave të shkurtëra dhe t'cilet shfaqën "lodhje" gjatë rrugëtimit të mundimshëm, të gjatë dhe me sakrifica të Levizjës për çlirim dhe me mjete paqësore, bëri që ca prej syrësh ; lëshuan radhet që n'fillim, ca prej tyre gjatë 2-5 vitet n'vijim dhe sidomos pas Dejtonit 96 dhe deri në prag të çlirimit me 12 qeshor 99.
Kishte të atillë, sikur akademik Rexhep Qosje & Co, të cilët, jo vetëm që nuk i'u bashkuan Levizjës Nacionale të cilies i printe presidenti historik Rugova, por edhe e luftonin dhe anatemonin gjatë gjithë kohes.
N'ecje e siper ; rrugët i ndanë me Levizjën dhe presidentin Rugova, edhe ata naga themeluesit e LDK-së, siq ishte fillimisht, Jusuf Buxhovi, me pas Mehmet Kraja dhe deri të largimi i vullnetshëm i atyre të cilët në LDK-në e Ibrahim Rugoves ishin futur për t'marrë (pushtuar) "kalanë" nga brënda, alias grupi i ish t'burgosurve politik n'krye me Hydajet Hysenin, Mehmet Hajrizin, Ramë Bujën, Basri Musmuratin dhe të tjerë, të cilet shkuan në të ashtuquajturën LBD-në e Rexhep Qosjes, grupim ky i cili luajti një rol të jashtzakonshëm negativ për vendin dhe institucionet e Republikës së Kosovës, para, gjatë dhe pas luftes së Kosovës.
Ikjet e të tillëve vazhduan për fat të keq, edhe gjatë luftës dhe pas saj, pra për t'gjallë të presidentit historik Rugova, dhe dëmtuan rëndë Lëvizjën dhe kauzën naconale të asaj Levizje për liri, pavarësi e demokraci n'krye me liderin e urtë e qendrestar deri n'fund të jetës, z.Ibrahim Rugova.
Gjatë qendrimit jashtë atdheut të presidentit Rugova si pasojë e pengmarrjes nga armiku shekullor, ca nga ish bashkëpunëtoret e deridjeshëm të presidentit Rugova, koketuan dhe flirtuan me Tiranën zyrtare dhe krerët e ish regjimit të Hoxhes, të ardhur n'pushtet pas "Revolucionit të vonuar" 97, dhe shpallën presidentin historik Rugova , politikisht të vdekur, duke besuar se besimi dhe legjitimiteti i Tij, tanimë kishte perenduar, për çfarë koha provoj të kundertën dhe i demantoj fuqishëm të tillët, dhe për çudi, të njëjtit, edhe sot e kësaj dite, shtirën si bashkëpunëtor besnik të presidentit, kuptohet pas vdekjes.
Goditjet pas shpine, të cilat dëmtuan, por nuk e ndalën presidentin historik Rugova !
Vrasja e bashkëpunëtorëve të afërt dhe besnik, titullarëve të institucioneve, përfaqësuesve të zgjedhur të popullit, ushtarëve të lirisë, lojal të institucioneve legjitime dhe legale të Republikës së Kosovës dhe të Presidentit Rugova, deri të Ministri i Mbrojtjes së Republikës së Kosovës, Kolonel Ahmet Krasniqi në Tiranën shqiptare, pastaj ; vrasja dhe ekzekutimi me atentate, e Enver Malokut, Xhemajl Mustafes, Shaban Manajt, Ejup Visoka, Ismet Rraci, Ukë Bytyqi dhe plagosja e akademik Sabri Hamiti, Agim Veliu, Fetah Rudi, Gani Geci dhe me qindra tjerë të vrarë dhe e ekzekutauar ; para, gjatë dhe pas luftës çlirimtare në Kosovë, nga dorë e zgjatur e armikut shekullor, nga fallangat e krimit në luftën për pushtet dhe me çmimin e vëllavrasjes.
Rugova i tha JO, vëllavrasjës !
I vetëdijshëm për qellimin e armikut dhe motivet e atentatëve nga dorë e zgjatur e tij, por shqipfolëse, Ay këmbëngulte me vendos'shmëri që të evitohet vëllavrasja dhe deshironte që Drejtësia t'i ndeshkoj me forcën e Ligjit, me logjikën ; ma mirë t'vrahet një se sa dy, ma mirë t'vritemi 10, 100...se sa dyfishi i tyre..!
Ay deshi dhe synoj realizimin e aspiratave të popullit të Tij ; për liri & pavarësi, idealet e kombit dhe amanetin e brezave, dhe ky mision historik nuk ishte i lehtë dhe pa sakrifica, andaj Ay shihte para, pa kthye koken mbrapa, deri n'pëmbushjën dhe përmbylljën e misionit fisnik, nacional-shtetëror, pavarësinë e Kosovës.
Ay nuk u ndal, deri n'frymën e fundit n'këtë mision, n'funksion të binomit : komb & atdhe!
Jeta dhe vepra e Tij, u bë rreze drite për Kosovën dhe shqiptarët, lavdi!
