Individualizmi filozofik një lëvizje egoiste

Opinione

Individualizmi filozofik një lëvizje egoiste

Nga: Mr. Ali Hertica Më: 2 qershor 2023 Në ora: 09:55
Autori mr. Ali Hertica

Individualizmi filozofik i jep një pozicion preferencial individit ose personit. Sipas atyre që mbrojnë individualizmin, ky individ për të cilin po flasim nuk duhet të tërhiqet zvarrë apo të nënshtrohet nga grupet, masat apo kolektivat që përbëjnë shoqërinë. E pra, ata kanë të drejta të plota dhe preferencat dhe opinionet e tyre respektohen në baza të barabarta me ato të pjesëve të tjera të shoqërisë. Përkundrazi, kolektivizmi është doktrina që thotë se vullneti i shoqërisë ose i shtetit është ai që duhet të mbizotërojë. Disa njerëz e shohin individualizmin si një lëvizje egoiste dhe larg problemeve që prekin të gjithë njerëzit që i përkasin grupeve të ndryshme shoqërore. Individualizmi ka qenë gjithashtu një nga promotorët e demokracive liberal-demokratike, duke u dhënë të drejta të mëdha anëtarëve të shoqërive. Në masën që të gjithë mund të kundërshtojnë abuzimet që mund të kryhen nga anëtarë të tjerë të shoqërisë ose të shtetit. Ose, në rast të kësaj shkeljeje, personi i tillë do të kompensohet me një shumë ekonomike nga shteti, si në rastin e shpronësimit të detyruar. Kjo është më e ndërlikuar se në shtetet jodemokratike.

Origjina e individualizmit është e përhapur. Disa autorë e vendosin fillimin në mesjetë, me zgjerimin e krishterimit dhe pikëpamjen që reflekton se sjellja e dikujt çon në shpëtimin individual. Të tjerë madje e vendosin në Greqinë e lashtë, bazuar në sjelljen e filozofëve si Diogjeni, të shkollës cinike, e cila bazohej në çlirimin total të individit, pavarësisht besimeve dhe gjykimeve të pjesës tjetër të shoqërisë.

Ajo që është gjithashtu e vërtetë është se ky mendim individual u rrit së bashku me liberalizmin që nga shekulli i shtatëmbëdhjetë e tutje. Hobs, filozofi anglez, veprën e të cilit e zhvilloi në shekullin e përmendur, ishte thellësisht individualist. Edhe pse konsiderohet si teoricien i absolutizmit, mbrojtja e tij ndaj këtij lloji shteti ishte për të mbrojtur të drejtat dhe liritë e individëve dhe në mënyrë që asnjë anëtar tjetër i shoqërisë të mos i cenonte këto parime. Kundër kolektivizmit të zhvilluar nga Revolucioni Francez, idetë lindën nga autorë të tillë si John Stuart Mill, i cili mbrojti një përcaktim të gjerë të të drejtave individuale për të shmangur tiraninë e shtetit. Disa nga këto të drejta ishin liria e fjalës, tubimi dhe prona private. Individualizmi, siç e kemi mbledhur, është një aspekt themelor i disa ideologjive. Në veçanti, ai është boshti kryesor i liberalizmit. Kjo ideologji promovon sigurimin më të gjerë të lirive personale dhe ekonomike. Prandaj, nëse individi ka sigurimin më të gjerë të të drejtave, vullneti i tij bëhet i vetmi udhërrëfyes, gjithmonë duke respektuar të drejtat e të tjerëve.

Nga ana tjetër, individualizmi është pak a shumë i pranishëm në ideologjitë e tjera. Nëse flasim për ideologji demokratike, pavarësisht prirjes së tyre në boshtin majtas-djathtas, shkalla e individualizmit të tyre do të jetë mediokër. Sepse shoqëria dhe shteti kanë edhe pushtet të madh. Nëse, nga ana tjetër, flasim për ideologji autoritare dhe totalitare, si fashizmi apo komunizmi, individualizmi është zero. Në rastin e parë mbizotëron forca e shtetit dhe mbrojtja e tij. Për komunizmin, do të ishte mirëqenia e klasës punëtore pavarësisht preferencave individuale, të cilat shihen si simptoma egoizmi dhe shfrytëzimi të të tjerëve. Individualizmi metodologjik është qasja e përdorur në kërkimet dhe studimet e shkencave sociale. Dhe kjo nga ana e autorëve liberalë. Ai konsiston në të kuptuarit e shoqërisë si një grup individësh, preferencat dhe sjelljet e të cilëve janë unike. Ata injorojnë grupet shoqërore siç janë kolektivët e çdo lloji apo klasa shoqërore. Për individualizmin metodologjik, të gjithë agjentët që ndërhyjnë në fenomenet shoqërore veprojnë pak a shumë në mënyrë racionale. Kjo do të thotë, ata kanë preferencat e tyre dhe veprojnë për ta rritur atë avantazh.

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat