Ilir Mërturi, pjesëtar i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës ra dëshmor me 29 janar 1999 në Rugovë të Hasit.
Ditën që Iliri, bashkë me 16 pjesëtarë të tjerë të UÇK-së, u nisën për tu furnizuar me armatim në Shqipëri, rrugëtimin e tij e ndalën forcat policore serbe. Ata u ndalën në tri prita gjatë këtij rrugëtimi.
Prita e parë në të cilën mbetën të vrarë dy nga shokët e Ilirit ishte në Bishtazhen.
Prita e dytë ishte në Godel, në kufirin me Shqipërinë, ku po ashtu mbeten të vrarë 3 shokë të Ilirit.
Dhe në pritën e tretë ishte ushtarët e lirisë ranë në Rugovë të Hasit, njëherësh edhe vendi ku ra dëshmor edhe Iliri dhe 9 pjesëtarë të tjerë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, shkruan Infokusi.
Rrëfimin babai i Ilirit e fillon me emocione të shumta dhe me lot në sy.
Ai tregon ngjarjen rrëqethëse që nga dëshira e Ilirit që të pranohej në Akademinë Ushtarake në Shqipëri e deri tek rivarrimi i tij bërë 6 vite pas vdekjes së tij.
“Iliri që i vogël kishte dëshirën që të bëhej ushtar. Ai në moshën 18 vjeç konkurroi në Akademinë Ushtarake në Republikën e Shqipërisë, por nuk pati fatin që të pranohej.
Dëshira e tij ishte e madhe që të përfundonte Akademinë Ushtarake dhe nuk u ndal me kaq. Ai arriti të bëhej Oficer në Jugosllavi me gardën nënkolonel.
Pas përfundimit të shkollës në Akademinë Ushtarake në Jugosllavi, Iliri vazhdoj rrugën si pjesëtarë i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.
Iliri u nis bashkë me shokët për në Shqipëri për tu furnizuar me armatim dhe kjo ishte hera e tretë që ky grup i pjesëtarëve të UÇK-së po merrte këtë rrugë për furnizim”, shprehet Rexhep Mërturi.
Tutje, rrëfimin babai i Ilirit, Rexhepi e vazhdon me ditën e rënies dëshmor të djalit të tij.
“Me datën 29 janar u nis Iliri bashkë me shokët e tij për në Shqipëri, por rruga e tyre u ndal në gjysmë. Ai së bashku me shokët mbetën të vrarë nëpër pritat e vendosura të ushtarëve serb”.
Babai i Ilirit tregon se lajmin për rënien e djalit të tij e mori pas 3-4 ditësh dhe se nuk e kishte marrë të vërtet por atij i kishin thënë që Iliri ishte i plagosur dhe po trajtohej në një vend të sigurt.
“ Unë prita disa ditë dhe kur pash që nuk ka asnjë lajm nga Iliri vendosa që të nisi kërkimet për të. Me ndihmë e një tekniku që punonte në murg, Ali Berishës, më është mundësuar hyrja në murg .Por, tashmë të gjithë trupat e të vrarëve të tjerë ishin tërhequr nga murgu i Prishtinës dhe kishin mbetur vetëm dy. Doja të vërtetoja se mos njëri nga trupat e të mbeturve në murg ishte trupi i djalit tim . Pasi shkova pash që aty nuk ishte iliri”, vazhdon rrëfimi i Mërturit.
Këto dy kufoma ishin varrosur në varrezat e Prishtinës si persona të paidentifikuar.
Pothuajse kishin kaluar 6 vite dhe babait të Iliri i ishin shuar të gjitha shpresat që të gjente eshtrat e djalit të tij, ai kishte menduar që të bënte ADN-në, të gjithë atyre që kishin rënë bashkë me Ilirin atë ditë.
“Mas 6 vitesh kërkimi mu sosën të gjitha shpresat se do gjeja trupin e djalit tim, mendova një gjë të fundit. Të bëja ADN-në trupave që ranë atë ditë dëshmor bashkë me Ilirin, shprehet Rexhepi.
Për tu bërë kjo analizë kishin pranuar edhe të gjithë familjarët e tjerë të shokëve të Ilirit. Me ndihmën e KFORI-t analiza e ADN-së është bërë në Tuzëll të Sarajevës. Dhe pas 2 muaj pritje kishin dal rezultatet dhe ishte gjetur se trupi i Ilirit ishte varrosur në Ratkoc të Rahovecit.
Familja e dëshmorit tjetër Sahit Krasniqit e kishin marrë trupin e Ilirit duke menduar që ishte i vëllait të tyre, pra Sahitit.
Me pëlqimin e familjes Krasniqi, trupi i Ilirit ishte zhvarros nga varrezat e Ratkocit dhe ishte dërguar për analizë të ADN-së në murg. Kjo u bë e mundur edhe fal ndihmës së KFORI-t.
“Pasi daljes së analizës së ADN-së dhe vërtetimit që trupi i Ilirit ishte varrosur në Ratkoc doja edhe më shumë ta dija që kjo ishte e vërtetë. Me pëlqimin e familjes Krasniqi, një herësh I falënderoj sinqerisht për mirëkuptimin që kishin treguar për këtë rast, trupi i Ilirit u dërguar për obduksion, shton tutje babai i dëshmorit, Iliri Mërturit.
Pas analizave të dala u vërtetua se trupi i Sahit Krasniqit, dëshmorit që ishte menduar që ishte Ilir Mërturi, doli se Sahiti ishte i varrosur në Prishtinë si dëshmor i paidentifikuar.
Dhe pas përfundimit të gjithë këtij rrugëtimi Ilir Mërturi u rivarros më 14 tetor 2005 në varrezat e dëshmorëve në “Kodrën e Kuqe” të komunës së Klinës, me nderime ushtarake.
Pra, nesër familja e Ilirit bënë homazhe te varri i tij sikur çdo vit tjetër.
Ilir Mërturi u shpall Dëshmor i Zonës Dukagjini, për të cilën ka edhe mirënjohje dhe dekorata nga shoqatat e dala të luftës dhe nga Kuvendi Komunal i Klinës.
Po ashtu Iliri ishte shpallur edhe qytetar nderi i Republikës së Shqipërisë, në komunën e Lek Bibaj.
iliri ishte i lindur me 6 shtator të vitit 1970 dhe ishte 29 vjeç kur ra dëshmorë.
Iliri Mërturi la pas vetës djalin e tij ,Drinin, i cili këtë vit është pranuar në Akademinë Ushtarake në Kosovë.
Babai i Ilirit shprehet se “ dhimbjen më të lehtë e kemi pasur këtë vit, pasi djali i Ilirit po vazhdon rrugën e babait të tij, pra në Akademinë Ushtarake në Kosovë dhe atë që Iliri nuk mundi ta bëjë po presim ta përfundoi Drini 18 vite pas humbjes së tij.