Ukraina dhe Rusia duhet të vendosin themelet për një zgjidhje diplomatike, sepse lufta, ndoshta nuk do të vendoset në fushën e betejës, thotë Samuel Charap. Profesori norvegjez ka frikë se eksperti i Rusisë, S. Ch do të ketë të drejtë në analizën e tij.
Analisti Samuel Charap në institutin Rand ndjek nga afër luftën e Rusisë në Ukrainë. Ai është gjithashtu bashkautor i librit "Të gjithë humbasin: Kriza e Ukrainës dhe konkursi rrënues për Euroazinë post-sovjetike". (RAND)
Charap punon si analist i lartë në institutin amerikan të mendimit Rand. Ai ka doktoruar në shkencat politike nga Universiteti i Oksfordit dhe ka qenë gjithashtu këshilltar i ish-presidentit Barack Obama në Shtëpinë e Bardhë.
Në vjeshtën e vitit 2021, Charap ishte pjesë e një grupi analistësh që parashikuan pushtimin në shkallë të plotë të Ukrainës nga Vladimir Putin dhe Rusia. Vetë Charap vlerësoi se një pushtim do të ndodhte në shkurt 2022, dhe vërtetë më në fund ndodhi më 24 shkurt 2022.
- Kur pamë lëvizjet e forcave ruse në front, ishte e vështirë ta interpretonim atë si diçka tjetër përveç se një improvizim të një pushtimi, thotë Charap për Dagsavisen.
- Aq më tepër që këto lëvizje nuk u shoqëruan me një synim serioz të diplomacisë, gjë që ne kemi parë më parë shembuj se kur Rusia ka përdorur stërvitje dhe masa të tjera ushtarake, por pa përdorur në fakt forcën.
- Ju e keni parashikuar pushtimin, por si reaguat në realitet?
- Edhe pse e kisha pritur, ishte akoma më tronditëse. Vladimir Putin e kishte sulmuar Ukrainën që nga viti 2014, por ajo që ndodhi në shkurt 2022 ishte megjithatë një përshkallëzim dramatik dhe një pikë kthese e madhe në ndërveprimin e Rusisë me pjesën tjetër të botës, përgjigjet Charap.
Analisti deklaroj në vitin e kaluar se nuk beson se lufta do të përfundojë në fushën e betejës. Në revistën Foreign Affairs dhe në Danish TV 2, ai ka vënë në dukje situatën aktuale në gadishullin Korean, ku Koreja e Veriut dhe ajo e Jugut janë të ndarë nga një zonë e demilitarizuar me një konflikt të pazgjidhur në vazhdim.
(Lufta Koreane ishte një luftë midis Koresë së Veriut dhe Koresë së Jugut që zgjati nga viti 1950 deri në vitin 1953. Lufta shpërtheu më 25 qershor 1950 dhe u bë një përballje midis Lindjes dhe Perëndimit! Ajo zgjati tre vjet dhe përfundoj me një armëpushim. Megjithatë, palët nuk kanë nënshkruar ende një marrëveshje paqeje. (Burimi: Great Norwegian Lexicon)
Në këtë rast të përafërt, rezultati i luftës në Ukrainë do të jetë një armëpushim, por asnjëra nga palët në luftë nuk do bien dakord se cilin kufi e njohin si kufi ndërkombëtar.
- Unë besoj absolutisht se analiza ime qëndron, prandaj në vend që të përdor termin "parashikoj", unë preferoj të flas për rezultatet më të mundshme, thotë Charap dhe shtjellon:
- Edhe pse Ukraina po bënë luftë tani, rezultati më i mundshëm është ende në një situatë ku asnjëra palë nuk arrin një fitore absolute. As Rusia dhe as Ukraina nuk i kanë arritur qëllimet e tyre territoriale, prandaj të dyja palët kanë aftësinë të paraqesin një kërcënim për nëri tjetrin pasi të pushojnë luftimet. Kjo teori qëndron sipas meje, kështu kam thënë edhe më heret.
Edhe, nëse Rusia ç’mendet dhe përdorë përfundimisht armë bërthamore, kjo nuk do të garantojë as një fitore totale ruse, ka theksuar më parë Charap.
Në vjeshtën e vitit 2022, Dagsavisen iu referua deklaratave të ish-shefit të CIA-s, David Petraeus se një përgjigje nga NATO, dhe veçanërisht nga Shtetet e Bashkuara, mund të ishte "heqja e çdo force konvencionale ruse që mund të shohin dhe të identifikojmë" nëse Rusia do të përdorte armë bërthamore në Ukrainë.
Një zonë e demilitarizuar për të cilën flet Charap, në rastin e Rusisë dhe Ukrainës, do të jetë shumë më e gjerë se ajo në gadishullin Korean. BBC vlerësoj në shkurt se linja e kontaktit në luftën me Ukrainën është mbi 1000 kilometra, në krahasim me zonën e çmilitarizuar midis Koresë së Veriut dhe Koresë së Jugut që është "vetëm" 250 kilometra e gjatë.
- Ne po flasim për një linjë tepër të gjatë kontakti dhe konflikti në Ukrainë. Por unë mendoj se mund të gjenden mënyra tjera për të monitoruar një armëpushim të tillë, tha Charap vitin e kaluar.
Lufta midis Koresë së Veriut dhe Koresë së Jugut nuk ka përfunduar kurrë zyrtarisht, por se të dy vendet kanë jetuar si fqinjë për 70 vjet.
Charap tregon se ka pasur reagime të ndryshme për analizat se si do të përfundojë lufta.
Njerëzit kanë pikëpamje të ndryshme, ka shumë mendime të forta për luftën atje, ka shumë emocione në lojë, veçanërisht për ukrainasit, por edhe për evropianët në një kuptim të gjerë, thotë eksperti i Rusisë dhe Ukrainës.
Profesori Paal Sigurd Hilde në Institutin për Studime të Mbrojtjes (IFS), i cili mori pjesë në një panel ekspertësh gjatë 75-vjetorit të NATO-s javën e kaluar në Oslo, është në të njëjtën linjë me Charap. Ai gjithashtu beson se lufta mund të përfundojë në një situatë të ngjashme me atë në gadishullin Korean.
- Shpresoj që jo, por kam frikë se mund të përfundojë kështu, sepse aktualisht nuk duket se asnjëra nga palët ka aftësi për të fituar, thekson profesori norvegjez.
- Dhe pastaj, në një moment ose në një tjetër, forcat do të shterrin në të dy anët. Shpresojmë të parat në Rusi, në mënyrë që Ukraina të fitojë, por është pothuajse një e sigurt e largët, dhe klshtu, ne mund të përfundojmë në një situatë e cila bëhet një konflikt i ngrirë dhe i vazhdueshëm.
Dallimi thjesht gjeografik në linjën e kontaktit në Ukrainë, kundrejt atij në gadishullin Korean, nuk e ndërlikon domosdoshmërisht rezultatin e analizës së Samuel Charap, sipas Hilde.
Por, kur aftësisë për të bërë luftë njëherë i vjen fundi, ne duhet të shpresojmë që Rusia të mos zgjedhë të përdorë armët bërthamore, gjë që sigurisht ata e kanë mundësinë ta bëjnë. Megjithatë, ky do të ishte ndoshta një hap shumë larg për disa nga mbështetësit e rusëve, për shembull Kina, e cila në atë rast, duhet shpresuar se ndihmon në parandalimin e rusëve nga përdorimi i armëve të tilla.
Si Charap ashtu edhe Hilde përgjigjen, se është e vështirë të thuhet se si do të ndikojë në luftë një fitore e mundshme e Donald Trump në zgjedhjet amerikane më 5 nëntor. Ekspertët dhe politikanët kanë frikë se ai do të ndalojë plotësisht mbështetjen e Ukrainës nga SHBA, dhe vetë ish-presidenti ka kërcënuar se do të tërheqë SHBA-në nga NATO.
– Trump ka thënë se do ta zgjidhë situatën (në Ukrainë) brenda 24 orëve. Sigurisht, ai nuk do të mund ta bëjë këtë, por është krejtësisht e paparashikueshme se çfarë do të bëjë. Frika midis disa vendeve është se ai do të bëjë presion ndaj Ukrainës që të heqë dorë nga diçka. Nëse Trump shkon në këtë drejtim, ai vështirë se do të fitojë mbështetje të fortë në Evropë. Më pas shtrohet pyetja se çfarë mund të thotë diçka e tillë për bashkëpunimin transatlantik, thotë Paal Sigurd Hilde.
Muajin e kaluar, Samuel Charap dhe Jeremy Shapiro shkruan artikullin "Si t'i hapim rrugë diplomacisë për t'i dhënë fund luftës në Ukrainë", sepse diplomacia ende ka mundësi të hapë rrugën për përfundimin e luftës. Shapiro është një udhëheqës në institutin e mendimit Këshilli Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë (ECRF).
Asnjë negociatë reale, formale nuk ka pasur deri më tani midis Moskës dhe Kievit, por Charap dhe Shapiro shkruajnë se është të paktën koha “për të folur". Charap shpjegon:
- Nuk duhet domosdoshmërisht të besoni se negociatat janë të pashmangshme, por përkundrazi të mendoni se duhet të jeni të përgatitur për mundësinë kur ajo të shfaqet realisht.
Charap dhe Shapiro bëjnë thirrje për "një bisedë midis Ukrainës dhe aleatëve të saj" për hartimin e një strategjie diplomatike për t'i dhënë fund luftës.
“Sepse edhe nëse një marrëveshje për përfundimin e luftës duket e parëndësishme për momentin, të gjitha palët duhet të ndërmarrin hapa për të përgatitur një takim me tryezën e bisedimeve në të ardhmen”, beson dyshja.
Charap gjithashtu thekson rëndësinë e linjave të hapura të komunikimit.
- Atëherë nuk mendoj domosdoshmërisht për linja formale, por thjesht për të pasur kanale ku mund të shkëmbeni mendime dhe konsiderata. Ky lloj kanali ka kohë që pothuajse nuk ekziston.
Në tekstin e tyre në Foreign Affairs, Charap dhe Shapiro theksojnë më tej për mosbesimin që ekziston midis Rusisë dhe Ukrainës.
- Sa e vështirë do të jetë të thyhet ky mosbesim?
- Është një problem i madh, por mosbesimi nuk është aspak unik për këtë konflikt. Ka mungesë besimi në çdo luftë, pra është një problem për të gjitha luftërat dhe kështu ka qenë gjithashtu rasti për çdo raund negociatash që i ka ndaluar luftërat. Prandaj, të qenit i fiksuar në mosbesimin ekzistues është joproduktiv, i përgjigjet Charap Dagsavisen.
- Çfarë pikëpamje ka Vladimir Putin për ndonjë negociatë, mendoni ju? Në fund të fundit, disa ekspertë kanë theksuar se ai do të dëshirojë ta paraqesë çdo rezultat si fitore.
- Kjo është diçka që duhet të presësh në një luftë që nuk përfundon me një fitore përfundimtare, sepse të dyja palët do të pretendojnë se kanë fituar në një mënyrë ose në një tjetër, përfundon eksperti i Rusisë dhe Ukrainës.
