Informacioni mashtrues është informacion që nuk korrespondon plotësisht me të vërtetën. Shpesh ekziston një qëllim specifik pas kësaj, por jo gjithmonë. Në varësi të natyrës dhe qëllimit, ne dallojmë forma të ndryshme të informacionit mashtrues.
Lajme të rreme
Koncepti i 'lajmeve të rreme' përdoret shpesh si një term ombrellë për çdo formë informacioni mashtrues. Por në fakt, lajmi i rremë në vetvete është vetëm një nga format e shumta të tij. Në terma konkretë, lajmet e rreme i referohen mesazheve të fabrikuara ose falsifikimeve të thella, me qëllim të mashtrimit të njerëzve për arsye politike ose komerciale.
Propaganda
Propaganda është informacion që synon të ndikojë në opinionin publik dhe t'i shtyjë njerëzit të ndërmarrin veprime të caktuara. Kjo shpesh përfshin gjysmë të vërteta ose gënjeshtra të hapura. Propaganda shpesh shoqërohet me regjime autoritare, por nuk është gjithmonë kështu.
Teoritë konspirative
Teoritë e konspiracionit ose teoritë e konspiracionit janë teori që përpiqen të shpjegojnë një ngjarje të dhunshme duke ia atribuar atë një komploti (fiktiv). Ekzistojnë disa teori konspirative rreth origjinës së koronës. Komplotet shpesh nuk nxirren vetëm nga ajri i hollë, por edhe të menduara mirë. Ato paraqiten si e vërteta e vetme dhe e vetme.
Gazetari e keqe
Gazetaria e keqe është gjithashtu një formë e informacionit mashtrues. Për shembull, gazetarët mund të jenë neglizhues kur (dyfishojnë) kontrollojnë burimet ose nxjerrin përfundime të gabuara nga studimet shkencore. Edhe pse raportimi në këtë rast nuk është qëllimisht mashtrues, përdoruesit e lajmeve po marrin informacion të pasaktë.
Gjuha e urrejtjes
Gjuha e urrejtjes i referohet deklaratave dhe imazheve që sulmojnë një grup ose person bazuar në karakteristika të tilla si përkatësia etnike, feja, orientimi, gjinia, etj. Qëllimi i të dërguarit të urrejtjes është fjalë për fjalë të mbjellë urrejtje ndaj objektivit. Edhe këtu, ky person mund të përdorë gënjeshtra ose t'i nxjerrë gjërat jashtë kontekstit për të përforcuar mesazhin.
Inkuadrim
Inkuadrimi është një teknikë bindjeje në të cilën fjalë dhe imazhe specifike përdoren për të paketuar një mesazh në një mënyrë të caktuar. I gjithë konteksti, si të thuash, është lënë jashtë. Kushdo që praktikon inkuadrimin, fjalë për fjalë ndërton një kornizë rreth asaj që ai ose ajo dëshiron të thotë. Në këtë mënyrë, dëgjuesi nuk mund të shohë përtej kornizës dhe lajmëtari krijon një imazh të njëanshëm.
Satirë
Satira është një formë humori, që synon të komentojë zhvillimet në shoqëri. Në satirë, gjërat që kanë ndodhur vërtet zmadhohen ose paraqiten ndryshe në një mënyrë qesharake. Shembuj të njohur të uebsajteve satirike janë www.raaskalderij.be dhe www.speld.nl. Nuk ka asgjë të keqe me satirën në vetvete, por ata që nuk e shohin menjëherë humorin mund të mendojnë se mesazhi është plotësisht i vërtetë.
Meme
Një meme është një imazh ose animacion që përmban disa fjalë teksti, të krijuara dhe të shpërndara nga përdoruesit e internetit. Kjo zakonisht ndodh përmes mediave sociale. Një meme fokusohet në ngjarje aktuale ose fenomene kulturore dhe synon të jetë qesharake. Ashtu si satira, një meme mund të jetë mashtruese nëse nuk e shihni menjëherë humorin.
Fishing
Phishing është një formë mashtrimi në të cilin kriminelët përpiqen të marrin të dhënat tuaja bankare. Phishers shpesh pretendojnë të jenë një organ zyrtar, si banka juaj ose qeveria, përmes emailit, telefonit ose mesazheve me tekst. Për shembull, ata pretendojnë se keni të drejtë për një shumë parash dhe ju kërkojnë të vendosni të dhënat tuaja në një faqe interneti kriminale, e cila duket e besueshme në shikim të parë.
Çfarë janë trollet?
Shkëmbimi i qëllimshëm i informacionit mashtrues rrallë ndodh nën emrin e vërtetë të dikujt. Ndonjëherë trollët përdoren për këtë: llogari të rreme të mediave sociale me emra dhe foto të sajuara.
