Brexit nuk e ka dëmtuar projektin Evropian dhe rajoni i Ballkanit është gjeopolitikisht vendimtar për BE, veçanërisht kur bëhet fjalë për trajtimin e terrorizmit dhe krizën e refugjatëve, sipas ministrit të Punëve të Jashtme të Shqipërisë.
Në nëntor, Komisioni Evropian rekomandoi hapjen e negociatave për anëtarësim me Shqipërinë. Ministri i jashtëm i vendit, Ditmir Bushati, beson se Shqipëria po shkon në drejtimin e duhur. Vendet e tjera kandidate të Ballkanit, FYRO Maqedonia, Serbia dhe Mali i Zi, gjithashtu duan lidhje më të ngushta me BE.
Ditmir Bushati është Ministër i Punëve të Jashtme të Shqipërisë që nga viti 2013 dhe më parë ai ka kryesuar Komisionin Parlamentar për Integrimin Evropian.
Komisioni Evropian i ka dhënë vulën e vet aprovimit të bisedimeve për fillimin e anëtarësimit, për sa kohë që reforma në drejtësi do të përmbushet. Çfarë do të sjellë kjo?
Edhe para verës, parlamenti miratoi një reformë gjithëpërfshirëse me një fokus në sistemin e drejtësisë. Qëllimi është për të ngritur një sistem tërësisht të ri. Ligji për shqyrtimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve është kryesor që Shqipëria të marrë ofertën për anëtarësim. Ai do të jetë e kontrolluar nga ekspertë shqiptarë dhe ndërkombëtarë.
Reforma mund të përdoret si model nga vendet e tjera të rajonit, jo vetëm sepse merr në konsideratë shqetësimet mbi sigurinë. Ballkani kanë qenë një partner i rëndësishëm i BE-së, kur është fjala për politikën e sigurisë.
Ne tashmë kemi bashkëpunim të ngushtë me agjencitë e zbatimit të ligjit; tani kjo duhet të transferohet në sistemin gjyqësor. Për këtë qëllim, ne duhet të pastrojmë institucionet tona nga çdo formë korrupsioni. Që në fillim, ne e kemi bërë të qartë se nuk duam të marrim me gjysmë-zemër ofertën tonë për anëtarësim.
A e mbështet populli shqiptar anëtarësimin në BE?
Rreth 90% e shqiptarëve mbështesin reformat në sistemin e drejtësisë. Një pjesë e madhe na mbështesin që ta kërkojmë anëtarësimin në BE. Bashkimi Evropian është më tërheqës në Ballkan, dhe në përgjithësi jashtë vetë bllokut, se sa në vendet që tashmë janë anëtare. Por ne nuk duhet të harrojmë se ky është një proces i gjatë. Ne vlerësojmë se ky proces do të marrë rreth dy ose tre vjet për përmbushjen e këtyre reformave.
Shumë vëzhgues mendojnë se BE-ja është dëmtuar si rezultat i votave të Brexit në Mbretërinë e Bashkuar. Madje, disa thonë se ajo mund të jetë fillimi i fundit për BE-në. Por Shqipëria ende dëshiron t’i bashkohet. Pse?
Në krizë, unë gjithmonë shoh mundësi për politika të reja. Ne kemi përmbushur tashmë një numër të konsiderueshëm të reformave dhe kërkesave të BE-së, të cilat na kanë ndihmuar të kryejmë procesin e demokratizimit. Sfida më e madhe tani është që të qëndrojmë në këtë rrugë.
Ne me të vërtetë presim që këto reforma të kenë një efekt të dukshëm dhe të prekshëm në shoqëri. Duke bërë sistemin tonë të drejtësisë më të besueshëm, ne presim të vijnë më shumë investime në Shqipëri.
Unë mendoj se BE-ja dhe vendet e Ballkanit mund të përfitojnë reciprokisht nga njëri-tjetri. Krizat e kaluara kanë treguar se Ballkani mund të jetë partner i rëndësishëm në çështjet e sigurisë. Tani, ne duhet të sigurojmë se bashkëpunimi shkon përtej menaxhimit të thjeshtë të krizës. Ne kemi nevojë për të ndërtuar një marrëdhënie më të qëndrueshme dhe të sigurojmë njerëzit me fakte bindëse.
Sa të rëndësishme janë vendet e Ballkanit për sigurinë në Evropë?
Radikalizmi dhe ekstremizmi i dhunshëm është një sfidë ndërkombëtare që shkon përtej kufijve të secilit prej vendeve tona. Bashkëpunimi në rajon, deri më tani ka qenë shumë i efektshëm. Kjo vlen edhe për krizën e refugjatëve, por edhe për situata të tjera që kanë një ndikim të drejtpërdrejtë në sigurinë tonë dhe sigurinë e pjesës tjetër të kontinentit.
Ne u përfshimë që nga fillimi në luftën kundër Shtetit Islamik dhe çdo lloj forme tjetër të radikalizmit. Përpjekjet që kemi bërë të gjithë duhet të jenë të vlerësuara edhe si rezultati final për anëtarësimin në BE. Kjo është me rëndësi jetike.
A keni marrë mbështetje të mjaftueshme nga BE-ja?
Ka një nivel të mirë të bashkëpunimit mes shteteve anëtare të BE-së dhe të Ballkanit. Por, kur është fjala për negociatat e anëtarësimit, shpesh ka një mungesë të shpirtit politik. Shpirti i mungon këtij procesi në përgjithësi. Ndonjëherë, ne harrojmë se zgjerimi i BE-së në Ballkan është simbol i një Evropë të tërë dhe të lirë.
Mbretëria e Bashkuar është në rrugën e saj për të dalë nga BE, vende si FYRO Maqedonia, Serbia, Mali i Zi dhe Shqipëria qëndrojnë ne radhë në derë. A shihni një ndryshim të BE-së drejt Lindjes?
Unë nuk mendoj se vëmendja e Evropës po zhvendoset në këtë mënyrë. Përveç kësaj, unë nuk mendoj se vendet tona do të jetë gati për anëtarësim në BE kaq shpejt. Kjo është më tepër për të vënë së bashku një strategji të përgjegjshme në mënyrë që shoqëritë tona të jenë të përgatitura për anëtarësim kur të arrijë momenti.
