Kristalet e sjella nga Hëna nga astronautët e Apollo-s tregojnë se sateliti i Tokës është 40 milionë vjet më i vjetër se sa mendonin shkencëtarët më parë, sipas një studimi të ri.
Më shumë se katër miliardë vjet më parë, një objekt i madh me madhësinë e Marsit u përplas në Tokë dhe një pjesë e tij u shkëput për të formuar Hënën.
Nuk dihet saktësisht se kur ka ndodhur kjo, por studiuesit tani kanë përdorur të njëjtat kristale për të përcaktuar kohën e satelitëve të Tokës.
Zbulimi i tyre e shtyn moshën e hënës me 40 milionë vjet në të paktën 4.46 miliardë vjet.
"Këto kristale janë trupat e ngurtë më të vjetër të njohur që u formuan pas një përplasjeje gjigante," tha Philip Heck, një profesor në Universitetin e Çikagos dhe kurator i koleksioneve të meteoritëve dhe gjeologjisë fizike në Muzeun Field.
"Dhe meqenëse ne e dimë se sa të vjetër janë këto kristale, ato shërbejnë si pikënisje për kronologjinë e Hënës. Kur e dini sa e vjetër është diçka, mund ta kuptoni më mirë se çfarë ka ndodhur me të në historinë e saj”, shtoi ai.
Mostra e pluhurit hënor të përdorur në studim u soll në Tokë nga astronautët Apollo 17 në misionin e fundit të drejtuar në Hënë në vitin 1972.
Ai përmban kristale që u formuan miliarda vjet më parë, dhe studiuesit thonë se ato janë një tregues se kur u formua Hëna.
Pasi një objekt i madhësisë së Marsit goditi Tokën, energjia e goditjes shkriu shkëmbin që përfundimisht u bë sipërfaqja e Hënës.
"Kur sipërfaqja u bë kaq e shkrirë, kristalet e zirkonit nuk arritën të formoheshin dhe të mbijetonin, kështu që çdo kristal në sipërfaqen e Hënës duhet të ishte formuar pasi oqeani i magmës hënore të ftohej. Përndryshe, ato do të ishin tretur dhe nënshkrimet e tyre kimike do të ishin fshirë," tha profesor Heck.
Meqenëse kristalet duhet të jenë formuar pas ftohjes së magmës, përcaktimi i moshës së tyre zbulon moshën minimale të mundshme të Hënës.
Ky është hulumtimi i parë në të cilin janë përdorur metoda analitike të quajtura tomografi atomike për të vlerësuar moshën e Hënës.
Rezultatet u publikuan në revistën “Geochemical Perspectives Letters”.
