Dialogu mes Beogradit dhe Prishtinës së shpejti do të ketë një fytyrë tjetër, sepse të paktën dy nga figurat e rëndësishme të tij do të ndryshojnë, sipas medias serbe, pranë qeverisë, “Blic”. Sipas saj, ndërmjetësi që drejton bisedën në emër të Bashkimit Evropian, por edhe personi i besuar nga Departamenti i Shtetit, përgjegjës për këtë çështje do të largohen nga postet aktuale. “Miroslav Lajçak largohet nga Brukseli dhe Gabriel Escobar po kalon në një pozicion të ri në Uashington dhe dilema është nëse Josep Borell si Përfaqësues i Lartë i BE-së për Politikë të Jashtme dhe Siguri do t'i zgjatet mandati”, shkruan media. E gjithë kjo çon në dyshime nëse dhe si njerëzit e rinj do ta nisin dialogun nga ngërçi dhe nëse lojtarët e rinj do të sjellin një ndryshim, dhe bashkëbiseduesit tregojnë se kushdo që të vijë do të ketë detyra të qarta që e presin në tavolinë.
Ndryshime në dialog
Sreçko Gjukiç, një ish-diplomat, thotë se pyetja e vërtetë është se si do të duket dialogu në të ardhmen. “Është pozitive që ka një ndryshim të ndërmjetësuesit”, mendon Gjukiç. “Nëse negociatorët kryesorë nuk mund të ndryshohen, ndërmjetësit mund të ndryshohen. Kjo nuk do të thotë aspak se Lajçak dhe të tjerët nuk kanë pasur sukses, përkundrazi. Ata krijuan një bazë ligjore për normalizimin e marrëdhënieve. Tani duhet të plotësohet. Besoj se një ndërmjetës i ri me ide, metoda, përvojë dhe qasje të reja do të jetë në gjendje ta përfundojë punën shumë përpara përfundimit të mandatit të tij”, thotë ai. “Nga përvoja e zhvillimit të negociatave diplomatike, ndryshimet dhe freskimet janë të dobishme,”, përfundon Gjukiç.
Posti i ri i Escobar
Megjithatë, ka disa ndryshime të rëndësishme që priten, duke filluar me ndryshimin e postit të Escobar. Më 7 shtator 2021, Gabriel Escobar mori postin e Zëvendës Ndihmës Sekretarit në Byronë e Çështjeve Evropiane dhe Euroaziatike të Departamentit të Shtetit.
Media serbe kujton se ai nuk ishte zyrtarisht pjesë e dialogut, por paraqitej në bisedimet në Bruksel apo Beograd sa herë që kishte ngërç. “Javën e kaluar u përhap lajmi se ai po kalonte në një pozicion të ri, një vit para skadimit të mandatit dhe vetëm gjysmë viti para zgjedhjeve në SHBA”. Zoran Milivojeviç, një diplomat në pension, thotë se "është e qartë se vlerësimi i amerikanëve është se ata duhet të luajnë pak më shumë kartën e Serbisë, veçanërisht duke marrë parasysh rezultatet e zgjedhjeve në dhjetor dhe qeverinë e re". “E shoh si një lëshim ndaj palës serbe, për të zhbllokuar dialogun”, tha Milivojeviç.
Zëvendësimi i Lajçak
Miroslav Lajçak , i cili në shkurt të vitit 2020 u emërua përfaqësues i posaçëm i BE-së për dialogun ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, ka një përvojë disi më të gjatë në dialog. Katër vjet ndërmjetësim u shënuan me ulje-ngritje dhe arritja më e madhe ishte nënshkrimi i Marrëveshjes së Ohrit, e cila u përfshi në kornizën negociuese të Serbisë. Tashmë dihet se kush do ta zëvendësojë atë, ish-presidenti slloven Borut Pahor. Lajçak la shumë çështje të pazgjidhura dhe zbatimin e aneksit të Ohrit, kujton Milan Igrutinoviç nga Instituti për Studime Politike. “Nga viti i kaluar e deri më tani nuk kemi zbatuar pothuajse asgjë, për të mos përmendur Asociacionin. Miroslav Lajçak nuk e kishte atë peshë dhe ndikim, nuk besoj se do ta ketë as Borut Pahor”, tha Igrutinoviç.
Largimi i Borrell
“Nga ana tjetër, ka pikëpyetje edhe për Josep Borrell dhe të ardhmen e tij politike.
Zgjedhjet për 720 përfaqësues të Parlamentit Evropian do të fillojnë më 6 qershor dhe do të zgjasin deri më 9 qershor dhe është e diskutueshme nëse do t'i zgjatet mandati Përfaqësuesit të Lartë të BE-së për Politikë të Jashtme dhe Siguri”. Vërtetë, kjo ka shumë të ngjarë të mos dihet deri në nëntor të këtij viti, pasi mandati pesëvjeçar i Borell filloi më 1 dhjetor 2019. Ai duket se synon Këshillin Evropian dhe ai vetë nuk ka deklaruar ende nëse planifikon të kandidojë për një mandat tjetër.
Ndaj, në këto kushte, dialogu dhe e ardhmja e tij, mbeten sërish në pikëpyetje.
