Washington D.C.: Pas festimeve të 17 Shkurtit në Kosovë në rastin e 16-vjetorit të shpalljes së pavarësisë së Kosovës, në mënyrë të pashmangshme vjen në/ndërmend 24 Marsi i 1999-ës, dita e madhe e nisjes së sulmeve ajrore të NATO-s që çuan deri te liria, çlirimi dhe largimi njëherë e përgjithmonë të Serbisë nga Kosova.
Në këto sulme ajrore që zgjatën 78 ditë, Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tjerë perëndimorë, NATO, luajtën një rol vendimtar në çlirimin e Kosovës së bashku me Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës (UÇK).
Më 24 mars 1999, aleanca ushtarake e Perëndimit, NATO, filloi një fushatë sulmesh ajrore për të ndaluar ofensivën masive të Serbisë kundër popullsisë së pambrojtur të Kosovës.
Presidenti i Serbisë ishte Slobodan Milloshëviq, forcat e të cilit vetëm dy muaj më parë se të fillonin bombardimet kishin masakruar 45 civilë shqiptarë në fshatin Reçak, ndërsa ia mësyen Kosovës në mënyrën më barabare, duke përzënë me forcë afro një milion shqiptarë dhe djegur e palëcitur shtëpitë e tyre.
Mirëpo, mbrëmjen e 24 marsit 1999, në televizionet amerikane u shfaq Presidenti Bill Clinton me një fjalim drejtuar vendit nga Shtëpia e Bardhë, fjalim ky që lajmëroi botën se SHBA ishin në krahun dhe mbrojtjen e shqiptarëve, në krahun e së drejtës.
“Ne po veprojmë për të mbrojtur mijëra njerëz të pafajshëm në Kosovë nga ofensiva ushtarake në rritje”. “Duke vepruar tani, ne mbrojmë vlerat tona, mbrojmë interesat tona dhe çojmë përpara çështjen e paqes”, tha Presidenti Clinton.
24 Mars 1999: është ditë e shënuar për popullin shqiptar, për ta festuar si ditën e fitores. Është pikërisht kjo ditë, kur, populli i Kosovës e mbarë kombi shqiptar ngjalli shpresën që kurrë nuk do të vdiste më për liri e pavarësi.
Është dita kur nisën sulmet ajrore të SHBA-së e NATO-s kundër forcave dhe qendrave ushtarake dhe policore të Serbisë.
Është dita e kthesës së madhe për zgjidhjen e çështjes së Kosovës, është dita e një vendimi dhe sulmi me vlerë historike, jo vetëm për Kosovën që të çlirohej njëherë e përgjithmonë nga sundimi ushtarako-policor i Serbisë së Milloshëviqit, por edhe me peshë shumë e më të gjerë për ndryshimet gjeostrategjike që do të ndodhnin më pas në Ballkanin dhe rajonin me vendosjen e forcave të NATO-s në Kosovë dhe përreth saj.
është dita për rrëzimin e diktatorit komunist të Milloshëviqit dhe largimin e tij nga të gjitha skenat, duke dërguar atë në Hagë, ku edhe vdiq në një nga dhomat e burgimit. Kosova, çlirimi dhe liria e saj shënojnë edhe rënjen e perandorisë sunduese sllavo-komuniste në rajon.
është dita për njohjen e Kosovës në botë dhe të ardhmen e saj në rrugën e pavarësisë së Kosovës dhe integrimin e Kosovës në rrjedhat evropiane dhe evro-atlantike, të cilën e njohin sot 108 shtete, përfshirë shtetet më të fuqishme të botës, si Gjermania, Anglia, Japonia, Franca, Italia dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës, të cilën Presidenti historik Rugova e quajti Miku i Madh dhe i Përjetshëm.
Këtu qëndron vlera historike e kësaj dite të quajtur 24 Marsi 1999, dita e sulmeve ajrore, dhe roli i luftës së Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe ish-Presidentit të saj William Jefferson Clinton – Bill Clinton, dita e fjalimit të tij adresuar kombit amerikan sot gjashtëmbëdhjetë vjet më parë.
24 marsi 1999: Kosova nga Liria deri te Pavarësia
Më 24 mars 1999, pasdite, në orën 4:20 pm me orën e Uashingtonit dhe 10;20 e natës me kohën e Kosovës, Presidenti i 42-të i SHBA-ve, William Jeferson Clinton – Bill Klintoni në momentin historik, të fillimit të fushatës së sulmeve ajrore, kur fluturakët e natos po fluturonin duke bombarduar Beogradin, iu drejtua nga Shtëpia e Bardhë, gjithë kombit amerikan lidhur me këtë ngjarje duke thënë : https://www.youtube.com/watch?v=Kjpljk_tMac
Fjalimi i presidentit Bill Klintonit më 24 mars 1999 që njoftoi bombardimet e NATO-s mbi Serbi
Bashkëkohësit e mi amerikanë, sot forcat tona të armatosura u bashkuan me aleatët tanë të NATO-s në sulme ajrore kundër forcave serbe përgjegjëse për brutalitetin në Kosovë. Ne kemi vepruar me vendosmëri për disa arsye.
Ne veprojmë për të mbrojtur mijëra njerëz të pafajshëm në Kosovë nga një ofensivë ushtarake në rritje.
Ne veprojmë për të parandaluar një luftë më të gjerë, për të shpërndarë një kuti pluhuri në zemër të Evropës, e cila ka shpërthyer dy herë më parë në këtë shekull me rezultate katastrofike.
Ne veprojmë të qëndrojmë të bashkuar me aleatët tanë për paqe. Duke vepruar tani, po i mbajmë vlerat tona, duke mbrojtur interesat tona dhe duke avancuar shkakun e paqes.
Sonte dëshiroj të flas me ju për tragjedinë në Kosovë dhe pse ka rëndësi për Amerikën që ne të punojmë me aleatët tanë për t’i dhënë fund asaj.
Së pari, më lejoni t’ju shpjegoj se për çfarë po i përgjigjemi. Kosova është një provincë e Serbisë, në mes të Evropës juglindore dhe rreth 160 milje në lindje të Italisë. Kjo është më pak se distanca midis Uashingtonit dhe Nju Jorkut, dhe vetëm rreth 70 milje në veri të Greqisë.
Njerëzit e saj janë kryesisht shqiptarë etnikë dhe kryesisht myslimanë.
Në 1989 kreu i Serbisë, Slobodan Milosheviç, i njëjti lider i cili nisi luftërat në Bosnje dhe Kroaci dhe u zhvendos kundër Sllovenisë në dekadën e fundit, e hoqi Kosovën nga autonomia kushtetuese që i pëlqeu popullit, duke mohuar kështu të drejtën e tyre për të folur gjuhën e tyre shkolla, formojnë jetën e tyre të përditshme. Për vite të tëra, kosovari luftoi në mënyrë paqësore për t’i kthyer të drejtat e veta. Kur Presidenti Millosheviç i dërgoi trupat dhe policët për t’i shtypur ato, lufta u bë e dhunshme.
Vjeshtën e kaluar, diplomacia jonë, e mbështetur nga kërcënimi i forcës nga aleanca jonë e NATO-s, ndaloi luftimet për pak kohë dhe shpëtoi dhjetëra mijëra njerëz nga ngrirja dhe uria në kodra ku kishin ikur për të shpëtuar jetën e tyre. Dhe muajin e kaluar, me aleatët tanë dhe Rusinë, ne propozuam një marrëveshje paqeje për t’i dhënë fund luftimeve për mirë. Krerët kosovarë nënshkruan atë marrëveshje javën e kaluar.
Edhe pse nuk u jep atyre gjithçka që duan, megjithëse populli i tyre po vazhdonte të luftonte, ata panë se një paqe e drejtë është më e mirë se një luftë e gjatë dhe e pamposhtur.
Krerët serbë, nga ana tjetër, refuzuan madje të diskutonin elementët kryesorë të marrëveshjes së paqes. Ndërsa kosovarët po thoshin po për paqen, Serbia stacionoi 40,000 trupa në dhe rreth Kosovës në përgatitje për një ofensivë të madhe dhe në shkelje të qartë të angazhimeve që kishin bërë.
Tani ata kanë filluar të lëvizin nga fshati në fshat, duke i sulmuar civilët dhe duke ndezur shtëpitë e tyre. Ne kemi parë njerëz të pafajshëm të marrë nga shtëpitë e tyre, të detyruar të bie në gjunjë në pluhur dhe të mbuluar me plumba. Burrat kosovarë u tërhoqën nga familjet, etërit dhe djemtë së bashku, u rreshtuan dhe qëlluan me gjak të ftohtë. Kjo nuk është luftë në kuptimin tradicional. Është një sulm nga tanket dhe artileria për një popull shumë të pambrojtur, udhëheqësit e të cilit tashmë kanë rënë dakord për paqen.
Përfundimi i kësaj tragjedie është një domosdoshmëri morale. Është gjithashtu e rëndësishme për interesat kombëtare të Amerikës. Hidhni një sy në këtë hartë. Kosova është një vend i vogël, por ajo qëndron në një vijë madhore midis Evropës, Azisë dhe Lindjes së Mesme, në vendin e takimit të Islamit dhe të degëve perëndimore dhe ortodokse të krishterimit.
Në jug janë aleatët tanë, Greqia dhe Turqia. Në veri, aleatët tanë të rinj demokratikë në Evropën Qendrore. Dhe në të gjithë Kosovën, ka vende të tjera të vogla, duke luftuar me sfidat e tyre ekonomike dhe politike, vende që mund të përmbysen nga një valë e re e madhe e refugjatëve nga Kosova.
Të gjithë përbërësit për një luftë të madhe janë atje. Ankesat e vjetra, duke luftuar demokracitë dhe mbi të gjitha, një diktator në Serbi, i cili nuk ka bërë asgjë që nga përfundimi i Luftës së Ftohtë, por fillon luftëra të reja dhe derdh benzinë në flakët e ndarjes etnike dhe fetare.
Sarajeva, kryeqyteti i Bosnjes fqinje, është vendi ku filloi Lufta e Parë Botërore. Lufta e Dytë Botërore dhe Holokausti e përfshinë këtë rajon. Në të dy luftërat Evropa ishte e ngadaltë për të njohur rreziqet, dhe Shtetet e Bashkuara pritën edhe më gjatë për të hyrë në konflikte. Vetëm imagjinoni nëse liderët në atë kohë kishin vepruar me mençuri dhe në fillim, sa shumë jetë mund të ishin shpëtuar? Sa amerikanë nuk do të duhej të vdisnin?
Mësuam disa nga mësimet e njëjta në Bosnjë vetëm pak vite më parë. Bota nuk veproi sa më herët për ta ndalur atë luftë. Dhe të mos harrojmë se çfarë ka ndodhur. Njerëz të pafajshëm u futën në kampe, fëmijët u vranë nga snajperët gjatë rrugës për në shkollë, fushat e futbollit dhe parqet u shndërruan në varreza. Një e katërta e një milion njerëzve u vranë, jo për shkak të ndonjë gjëje që kishin bërë, por për shkak se kush ishin. Dy milionë boshnjakë u bënë refugjatë.
Ky ishte genocid në zemër të Evropës, jo në vitin 1945, por në vitin 1995. Jo në disa lajme të prera nga koha e prindërve dhe gjyshërve tanë, por në kohën tonë, duke sfiduar njerëzimin tonë dhe vendosmërinë tonë.
Në atë kohë, shumë njerëz besonin se asgjë nuk mund të bëhej për t’i dhënë fund gjakderdhjes në Bosnje. Ata thanë: “Po, kjo është ashtu siç janë ata njerëz në Ballkan”. Por, kur ne dhe aleatët tanë u bashkuam me boshnjakë të guximshëm për të qëndruar deri tek agresorët, ne ndihmuam t’i japim fund luftës. Mësuam se në Ballkan, mosveprimi përballë brutalitetit thjesht fton brutalitetin. Por vendosmëria mund të ndalojë ushtritë dhe të shpëtojë jetën.
Ne duhet ta zbatojmë atë mësim në Kosovë, para se të ndodhë në Bosnje, ndodh edhe atje.
Gjatë muajve të fundit, ne kemi bërë gjithçka që mundëm për të zgjidhur këtë problem në mënyrë paqësore. Sekretarja Albright ka punuar pa u lodhur për një marrëveshje të negociuar. Z. Millosheviç ka refuzuar.
Të dielën kam dërguar Ambasadorin Dik Holbrooke në Serbi për t’i bërë të qartë atij përsëri në emër të Shteteve të Bashkuara dhe aleatëve tanë të NATO-s se ai duhet të respektojë zotimet e tij dhe të ndalë represionin e tij ose të përballet me veprime ushtarake. Përsëri, ai refuzoi.
Sot, ne dhe 18 aleatët tanë të NATO-s pranuan të bënin atë që thamë ne do të bënim, çfarë duhet të bëjmë për të rivendosur paqen. Misioni ynë është i qartë – për të demonstruar seriozitetin e qëllimit të NATO-s, në mënyrë që udhëheqësit serb të kuptojnë domosdoshmërinë e ndryshimit të kursit, për të penguar një ofensivë edhe më të përgjakshme kundër civilëve të pafajshëm në Kosovë dhe nëse është e nevojshme të dëmtojë seriozisht kapacitetin e ushtrisë serbe për të dëmtuar popullit të Kosovës.
Shkurt, nëse Presidenti Millosheviç nuk do të bëjë paqe, ne do ta kufizojmë aftësinë e tij për të bërë luftë.
Tani dua të jem i qartë me ju, ka rreziqe në këtë aksion ushtarak – rreziku për pilotët tanë dhe njerëzit në terren. Mbrojtja ajrore e Serbisë është e fortë. Ajo mund të vendosë të intensifikojë sulmin e saj ndaj Kosovës, ose të kërkojë të na dëmtojë neve ose aleatët tanë kudo tjetër. Nëse po, ne do të japim një përgjigje të fortë.
Shpresojmë se zoti Millosheviç do të kuptojë se kursi i tij i tanishëm është vetë-destruktiv dhe i paqëndrueshëm. Nëse vendos të pranojë marrëveshjen e paqes dhe të çmilitarizojë Kosovën, NATO ka rënë dakord të ndihmojë për ta zbatuar atë me një forcë paqeruajtëse.
Nëse NATO është e ftuar ta bëjë këtë, trupat tona duhet të marrin pjesë në atë mision për të mbajtur paqen, por unë nuk kam ndërmend t’i fus trupat tona në Kosovë për të luftuar një luftë.
A i justifikojnë interesat tona në Kosovë rreziqet për forcat tona të armatosura? Mendova shumë dhe shumë për këtë pyetje. Unë jam i bindur se rreziqet e veprimit janë shumë më të mëdha se rreziqet e mos veprimit – të rrezikshme për njerëzit e pambrojtur dhe për interesat tona kombëtare.
Nëse ne dhe aleatët tanë do të lejonin që kjo luftë të vazhdonte pa përgjigje, Presidenti Millosheviç do ta lexonte hezitimin tonë si një licencë për të vrarë. Do të ketë shumë masakra, dhjetëra mijëra refugjatë, viktima që qajnë për hakmarrje. Tani për tani, qëndrueshmëria jonë është e vetmja shpresë që populli i Kosovës duhet të jetë në gjendje të jetojë në vendin e vet pa patur frikë për jetën e vet.
Mos harroni, ne i kërkuam të pranonin paqen dhe ata bënë. Ne i kërkuam atyre që të premtonin të vendosnin krahët e tyre dhe ata ranë dakord. Ne u zotuam që ne, Shtetet e Bashkuara dhe 18 vendet e tjera të NATO-s do të rrinë pranë tyre nëse ata do të bënin gjënë e duhur. Nuk mund t’i lëmë ata tani.
Paramendoni se çfarë do të ndodhte nëse ne dhe aleatët tanë do të vendosnin të shihnin mënyrën tjetër, pasi këta njerëz u masakruan në pragun e NATO-s. Kjo do të diskreditonte NATO-n, gur themeli në të cilin siguria jonë është mbështetur për 50 vjet.
Ne gjithashtu duhet të kujtojmë se ky është një konflikt pa kufij natyral kombëtar. Më lejoni t’ju kërkoj të shikoni përsëri në një hartë. Pikat e kuqe janë qytete që serbët kanë sulmuar. Shigjetat tregojnë lëvizjen e refugjatëve në veri, lindje dhe jug. Tashmë, kjo lëvizje po kërcënon demokracinë e re në Maqedoni, e cila ka pakicën shqiptare dhe një pakicë turke.
Tashmë, forcat serbe kanë bërë përpjekje në Shqipëri nga të cilat kosovarët kanë gjetur mbështetje. Shqipëria ka një pakicë greke. Le të digjet një zjarr këtu në këtë zonë dhe flakët do të përhapen.
Përfundimisht, aleatët kryesorë të SHBA-së mund të tërhiqen në një konflikt më të gjerë – një luftë që do të detyrohemi të përballemi më vonë, vetëm me rrezik shumë më të madh dhe me kosto më të madhe.
Unë kam një përgjegjësi si president për t’u marrë me probleme të tilla si kjo para se të bëjnë dëm të përhershëm për interesat tona kombëtare. Amerika ka një përgjegjësi të qëndrojë me aleatët tanë kur ata përpiqen të shpëtojnë jetën e pafajshme dhe të ruajnë paqen, lirinë dhe stabilitetin në Evropë. Kjo është ajo që po bëjmë në Kosovë.
Nëse ne kemi mësuar ndonjë gjë nga shekulli duke u afruar, është se nëse Amerika do të jetë e begatë dhe e sigurtë, ne kemi nevojë për një Evropë që është e begatë, e sigurtë, e pandarë dhe e lirë.
Ne kemi nevojë për një Evropë që po bashkohet, jo duke u ndarë. Një Evropë që ndan vlerat tona dhe ndan barrën e udhëheqjes. Ky është themeli mbi të cilin varet siguria e fëmijëve tanë. Prandaj unë e kam mbështetur bashkimin politik dhe ekonomik të Evropës. Kjo është arsyeja pse solli Poloninë, Hungarinë dhe Republikën Çeke në NATO, dhe ripërcaktuan misionin e saj. Dhe arriti në Rusi dhe Ukrainë për partneritete të reja.
Tani cilat janë sfidat për atë vizion të një Evrope të qetë, të sigurt, të bashkuar dhe të qëndrueshme? Sfida e forcimit të një partneriteti me Rusinë demokratike, që pavarësisht nga mosmarrëveshjet tona, është një partner konstruktiv në punën e ndërtimit të paqes. Sfida e zgjidhjes së tensioneve midis Greqisë dhe Turqisë, dhe ndërtimin e urave me botën islamike.
Dhe së fundi, sfida e përfundimit të paqëndrueshmërisë në Ballkan, në mënyrë që këto hidhur, problemet etnike në Evropë të zgjidhen nga forca e argumentit, jo nga forca e bombave. Kështu që brezat e ardhshëm të amerikanëve nuk duhet ta kalojnë Atlantikun për të luftuar një tjetër luftë të tmerrshme. Është kjo sfidë që ne dhe aleatët tanë po përballen në Kosovë.
Kjo është arsyeja pse ne kemi vepruar tani – sepse ne kujdesemi për shpëtimin e jetës së pafajshme, sepse kemi një interes për të shmangur një luftë edhe më të ashpër dhe më të kushtueshme dhe për shkak se fëmijët tanë kanë nevojë dhe meritojnë një Evropë të qetë, të qëndrueshme dhe të lirë.
Mendimet dhe lutjet tona sonte duhet të jenë me burrat dhe gratë e forcave tona të armatosura, të cilët po ndërmarrin këtë mision për hir të vlerave tona dhe të ardhmërisë së fëmijëve tanë.
24 Mars 1999 - Sulmet ajrore të NATO-s filluan kundër forcave serbe në Kosovë në përgjigje të operacioneve të tyre kundër lëvizjeve separatiste shqiptare. Sulmet zgjatin 78 ditë derisa forcat serbe kapitullojnë. Më 12 qershor 1999, një forcë masive e NATO-s fillon të hyjë në Kosovë, pritur me gëzim nga shumica e popullsisë së Kosovës.
Reagimi i regjimit serb ndaj sulmeve të NATO-s është i ashpër. Shqiptarët e Kosovës masakrohen dhe varrosen masivisht. Në të njëjtën kohë, Ushtria Çlirimtare e Kosovës (UCK) sulmon forcën serbe në terren dhe koordinon veprimet e saj me NATO-n.
Vullnetarë nga Shtetet e Bashkuara dhe vendet e tjera të Evropës bashkohen me UCK-në për të luftuar për lirinë e Kosovës.
Në anën tjetër, qindra mijëra refugjatë shqiptarë të Kosovës largohen nga shtëpitë e tyre për të shpëtuar jetën dhe shpërngulen drejt Shqipërisë dhe vendeve fqinje, duke shkaktuar një krizë humanitare që kujton Luftën e Dytë Botërore.
Përballë situatës, Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre vendosin të vazhdojnë sulmet derisa forcat serbe të kapitullojnë.
Më 12 qershor 1999, një forcë paqeruajtësish fillojnë të hyjnë në Kosovë, duke shënuar një moment vendimtar në historinë e Kosovës.
Kosova e lirë fillon të administrohet nga një mision i Kombeve të Bashkuara (UNMIK). Përpjekjet e rindërtimit filluan shpejt, dhe shumica e refugjatëve shqiptarë u kthyen në Kosovë.
Shtetet e Bashkuara kontribuan fuqishëm në përpjekjet e rindërtimit dhe shpëtimit të Kosovës.
Në fillim të vitit 2001, një administratë e re zuri vendin në Uashington, dhe Presidenti George W. Bush vizitoi Kosovën në 24 korrik të atij viti, shprehur mbështetje për pavarësinë e Kosovës dhe përgjegjësi më të madhe për vendin e tyre.
Megjithatë, çështja e statusit të Kosovës mbetej e paqartë. Përpara se të vendosej statusi përfundimtar, UNMIK-u propozoi "standardet përpara statusit" në vitin 2002, por kjo propozitë u prit negativisht në Kosovë.
Në vitin 2005, administrata Bush angazhoi përpjekje të vërteta për zgjidhjen përfundimtare të statusit të Kosovës, duke udhëhequr përpjekjet për fillimin e procesit të pavarësisë së Kosovës në OKB.
Në Kongresin amerikan, përpjekjet për të mbështetur pavarësinë e Kosovës filluan qysh në fillim të konfliktit, me iniciativën e ish-Kongresmenit Joe DioGuardi.
Rezoluta u paraqit në vjeshtë 2004 nga ligjvënësi Tom Lantosh dhe u rishfaq përsëri në janar 2005. Në Kongresin amerikan, për Kosovën gjithnjë kishte një konsensus, megjithë mosmarrëveshjet mes dy partive politike për çështje të tjera.
Më 18 maj 2005, Nënsekretari i Shtetit Nicholas Burns paraqiti përpara Kongresit një nismë të re politike amerikane për Kosovën, në bashkërendim me Kombet e Bashkuara dhe Grupin e Kontaktit të fuqive botërore. Ai deklaroi se viti 2005 ishte viti i vendimit për Kosovën, duke theksuar që SHBA synonin fillimin e një procesi për të përcaktuar statusin e Kosovës.
Edhe pse ishte ende e paqartë se cili do të ishte statusi përfundimtar, SHBA dhe Grupi i Kontaktit kishin deklaruar se e përjashtonin një kthim të Kosovës nën kontrollin serb, si dhe çdo ndryshim kufijsh dhe çdo ndarje të Kosovës.
Udhëheqësit e Kosovës kishin bërë të qartë se për ta, pavarësia ishte e panegociueshme.
Nga ana tjetër, qeveria serbe insistonte se Kosova nuk duhej të bëhej kurrë e pavarur.
Partnerët kryesorë të Shteteve të Bashkuara në përpjekjet për përcaktimin e statusit të Kosovës ishin Britania, Franca dhe Gjermania.
Vështirësia më e madhe ishin qëndrimet penguese të qeverisë ruse.
Më 26 janar 2007, kur i dërguari i posaçëm i Kombeve të Bashkuara, ish-presidenti finlandez Martti Ahtisaari, paraqiti propozimin për statusin përfundimtar të Kosovës, u bë e qartë se pavarësia ishte tashmë e pashmangshme.
Rekomandimet e Ahtissarit e lënin në dorë të Kosovës shpalljen e pavarësisë nga Serbia, por kërkonin gjithashtu mbikëqyrje ndërkombëtare mbi Kosovën.
Plani i Ahtisaarit për pavarësi u nënshtrua shqyrtimit në Këshillin e Sigurimit, por Rusia ishte kundër.
Më 10 qershor 2007, Presidenti George W. Bush vizitoi Shqipërinë, ku u prit me një pritje heroike.
Dhe jo më kot. Vizita zgjati vetëm 8 orë, por deklarata që ai bëri në Shqipëri do të mbahej mend dhe ndikimi i saj nuk do të vononte të dukej.
“Në një moment në kohë, më mirë herët sesa vonë, detyrohesh të thuash: durimi arriti aty ku nuk mban më. Kosova është e pavarur,” deklaroi Presidenti amerikan. Ai tha se çdo plan për t’i zgjatur më tej bisedimet duhet të përfundonte me pavarësinë e sigurt.
Rreth nëntë muaj pas kësaj deklarate, më 17 shkurt 2008, Kosova shpalli pavarësinë nga Serbia, duke u bërë shteti më i ri në botë.
Dhjetëra mijëra njerëz në Kosovë mbushën rrugët për të festuar ditën që e kishin dëshiruar prej dekadash.
Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre kryesorë perëndimorë e njohën menjëherë pavarësinë e Kosovës.
Shpallja e pavarësisë erdhi pas një konflikti të përgjakshëm që la pas 14 mijë të vrarë dhe pas një periudhe mbikëqyrjeje nga Kombet e Bashkuara që e la Kosovën me një status të papërcaktuar dhe pa drejtim.
Më në fund, Kosova mund të shpresonte të konsolidonte shtetin dhe institucionet me një siguri për të ardhmen.
Duke folur përpara parlamentit, ish Kryeministri Hashim Thaçi tha: “Ne, udhëheqësit e popullit tonë, të zgjedhur në mënyrë demokratike, nëpërmjet kësaj deklarate shpallim Kosovën shtet të pavarur dhe demokratik”.
Atë ditë, njerëzit shprehnin nderimin për SHBA, arkitekte e fushatës së bombardimeve të NATO-s kundër forcave serbe. Prishtina dhe qytetet e tjera ishin të mbushura me flamurë amerikanë dhe njerëzit thërrisnin: “Faleminderit USA” dhe “Zoti e bekoftë Amerikën”.
Që nga 17 shkurti 2008, kur u shpall e pavarur, Kosova ka kaluar nëpër sfida të brendshme dhe të jashtme. Shtetet e Bashkuara janë treguar të gatshme për të ndihmuar.
Në nëntor 2009, gjatë një vizite në Kosovë, ku përuroi një statujë të ngritur për nder të tij, ish-Presidenti Bill Clinton u bëri thirrje qytetarëve për të ndërtuar një shoqëri shumetnike me pakicën serbe dhe pakicat e tjera. “Shtetet e Bashkuara gjithnjë do ta ndihmojnë Kosovën,” tha ai.
Në fushën diplomatike, Kosovës iu desh të përballëjë kundërshtimet e Serbisë. Serbia protestoi ndaj pavarësisë dhe përmes Këshillit të Sigurimit kërkoi opinionin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë. Më 22 korrik 2010, Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë shpalli vlefshmërinë e deklaratës së pavarësisë, duke thënë se ajo nuk binte në kundërshtim me të drejtën ndërkombëtare.
Gjatë administratës së Presidentit Obama, mbështetja amerikane për Kosovën vazhdoi, por jo me atë “dinamikën” e mëparshme të Shtëpisë së Bardhë. Megjithë fushatën e gjerë të Serbisë për të bindur vendet e ndryshme të mos e njohin shtetin e ri, Kosova ka siguruar deri tani mbi 111 njohje dhe është pranuar në dhjetëra organizata ndërkombëtare.
Administrata e Presidentit Trump i dha një mbështetje të fortë shtetit të Kosovës.
Me rastin e 16-vjetorit të pavarësisë, Administrata e Presidentit Biden e bëri të qartë mbështetjen amerikane në vazhdim: “Shtetet e Bashkuara do të qëndrojnë me ju ndërsa ju forconi institucionet demokratike, mbroni të drejtat e njeriut, përballeni me korrupsionin dhe krijoni një shoqëri të përgjegjshme ndaj sundimit të ligjit.”
Sot, 25 vjet nga çlirimi dhe 16 vjet pas pavarësisë, Kosova i ka hedhur sytë drejt një të ardhmeje që synon anëtarësimin në Kombet e Bashkuara, Bashkimin Evropian dhe në NATO.https://www.youtube.com/watch?v=Kjpljk_tMac
