Numri i të vdekurve ushtarakë të Rusisë në Ukrainë tani ka kaluar shifrën 50,000 – mund të konfirmojë BBC.
Në 12 muajt e dytë në vijën e parë - ndërsa Moska e shtyu të ashtuquajturën strategjinë e saj të makinës së mishit - zbuluam se numri i trupave ishte gati 25% më i lartë se në vitin e parë.
BBC Russian, grupi i pavarur mediatik Mediazona dhe vullnetarët kanë numëruar vdekjet që nga shkurti i vitit 2022.
Varret e reja në varreza ndihmuan në sigurimin e emrave të shumë ushtarëve.
Ekipet tona gjithashtu kërkuan informacione me burim të hapur nga raportet zyrtare, gazetat dhe mediat sociale.
Më shumë se 27,300 ushtarë rusë vdiqën në vitin e dytë të luftimit - sipas gjetjeve tona - një reflektim se si marrja territoriale ka ardhur me një kosto të madhe njerëzore.
Rusia ka refuzuar të komentojë.
Termi makina e mishit është përdorur për të përshkruar mënyrën se si Moska i dërgon valët e ushtarëve përpara pa pushim në përpjekje për të shtypur forcat ukrainase dhe për t'i ekspozuar vendndodhjet e tyre ndaj artilerisë ruse.
Numri i përgjithshëm i të vrarëve - prej më shumë se 50,000 - është tetë herë më i lartë se i vetmi pranim publik zyrtar i numrave të të vrarëve të dhëna ndonjëherë nga Moska në shtator 2022.
Numri aktual i të vrarëve ruse ka të ngjarë të jetë shumë më i lartë.
Analiza jonë nuk përfshin vdekjet e milicisë në Donetsk dhe Luhansk të pushtuar nga Rusia - në Ukrainën lindore. Nëse do të shtoheshin, numri i të vdekurve nga pala ruse do të ishte edhe më i lartë.
Ndërkohë, Ukraina rrallë komenton shkallën e viktimave të saj në fushën e betejës. Në shkurt, presidenti Volodymyr Zelensky tha se 31,000 ushtarë ukrainas ishin vrarë - por vlerësimet, bazuar në inteligjencën amerikane, sugjerojnë humbje më të mëdha.
Taktikat e makinës së mishit
Lista e fundit e BBC dhe Mediazona e ushtarëve të vdekur tregon koston e rëndë njerëzore të ndryshimit të taktikave të vijës së parë të Rusisë.
Grafiku më poshtë tregon se si ushtria ruse pësoi një rritje të mprehtë të numrit të vdekjeve në janar 2023, teksa filloi një ofensivë në shkallë të gjerë në rajonin Donetsk të Ukrainës.
Ndërsa rusët luftuan për qytetin e Vuhledar, ata përdorën "sulme frontale joefektive të stilit të valëve njerëzore", sipas Institutit për Studimin e Luftës (ISW).
"Terreni sfidues, mungesa e fuqisë luftarake dhe dështimi për të befasuar forcat ukrainase", tha ai, çoi në fitime të vogla dhe humbje të mëdha luftarake.
Një tjetër goditje e rëndësishme në grafikun mund të shihet në pranverën e vitit 2023, gjatë betejës për Bakhmut - kur grupi mercenar, Wagner, ndihmoi Rusinë të kapte qytetin.
Udhëheqësi i Wagner, Yevgeny Prigozhin, vlerësoi humbjet e grupit të tij rreth asaj kohe në 22,000.
Kapja nga Rusia e qytetit lindor të Ukrainës Avdiivka vjeshtën e kaluar çoi gjithashtu në një rritje tjetër të vdekjeve ushtarake.
Numërimi i varreve
Vullnetarët që punojnë me BBC dhe Mediazona kanë numëruar varre të reja ushtarake në 70 varreza anembanë Rusisë që nga fillimi i luftës.
Varrezat janë zgjeruar ndjeshëm, tregojnë pamjet ajrore.
Për shembull, këto imazhe të varrezave Bogorodskoye në Ryazan - në juglindje të Moskës - tregojnë se është shfaqur një seksion krejtësisht i ri.
Fotografitë dhe videot e marra në terren sugjerojnë se shumica e këtyre varreve të reja u përkasin ushtarëve dhe oficerëve të vrarë në Ukrainë.
BBC vlerëson se të paktën dy në pesë nga luftëtarët e vrarë të Rusisë janë njerëz që nuk kishin të bënin me ushtrinë e vendit përpara pushtimit.
Në fillim të pushtimit të vitit 2022, Rusia ishte në gjendje të përdorte trupat e saj profesionale për të kryer operacione të ndërlikuara ushtarake - shpjegon Samuel Cranny-Evans i Institutit Mbretëror të Shërbimeve të Bashkuara (Rusi).
Por shumë prej atyre ushtarëve me përvojë tani ka të ngjarë të jenë të vdekur ose të plagosur, thotë analisti i mbrojtjes, dhe janë zëvendësuar nga njerëz me pak trajnim ose përvojë ushtarake - si vullnetarë, civilë dhe të burgosur.
Këta njerëz nuk mund të bëjnë atë që mund të bëjnë ushtarët profesionistë, shpjegon z. Cranny-Evans. "Kjo do të thotë se ata duhet të bëjnë gjëra që janë shumë më të thjeshta taktikisht - që përgjithësisht duket të jetë një sulm përpara ndaj pozicioneve ukrainase me mbështetje artilerie."
Wagner kundër ministrisë së mbrojtjes
Rekrutët e burgut janë vendimtar për suksesin e makinës së mishit - dhe analiza jonë sugjeron se ata tani po vriten më shpejt në vijën e parë.
Moska lejoi udhëheqësin Yevgeny Prigozhin të fillonte rekrutimin në burgje nga qershori 2022. Të burgosurit e kthyer në luftëtarë luftuan më pas si pjesë e një ushtrie private në emër të qeverisë ruse.
Wagner kishte një reputacion të frikshëm për taktikat e pamëshirshme luftarake dhe disiplinën e brendshme brutale. Ushtarët mund të ekzekutoheshin në vend nëse janë tërhequr pa urdhër.
Grupi vazhdoi të rekrutonte të burgosur deri në shkurt 2023, kur marrëdhënia e tij me Moskën filloi të përkeqësohej. Që atëherë, ministria ruse e mbrojtjes ka vazhduar të njëjtën politikë.
Prigozhin organizoi një rebelim të ndërprerë kundër forcave të armatosura ruse në qershor të vitit të kaluar - dhe u përpoq të përparonte drejt Moskës përpara se të pranonte të kthehej prapa. Në gusht, ai u vra në një aksident avioni.
Analiza jonë e fundit u përqendrua në emrat e 9,000 të burgosurve rusë, të cilët ne e dimë se u vranë në vijën e frontit.
Për më shumë se 1000 prej tyre, ne konfirmuam datat e fillimit të kontratës së tyre ushtarake dhe kur u vranë.
Ne zbuluam se, nën Wagner, ata ish të burgosur kishin mbijetuar mesatarisht tre muaj.
Megjithatë, siç sugjeron grafiku i mësipërm, ata që u rekrutuan më vonë nga ministria e mbrojtjes jetuan mesatarisht vetëm dy muaj.
Ministria ka krijuar njësi ushtrie të njohura zakonisht si toga ‘Stuhia’, të përbëra pothuajse tërësisht nga të dënuar.
Ngjashëm me njësitë e të burgosurve të Wagner-it, këto detashmente thuhet se shpesh trajtohen si një forcë shpenzuese e hedhur në betejë.
"Luftëtarët e ‘Stuhisë’, ata janë thjesht mish", i tha Reuters vitin e kaluar një ushtar i rregullt, i cili kishte luftuar së bashku me anëtarët e ‘Stuhisë’.
Kohët e fundit, luftëtarët e ‘Stuhisë’ ishin të rëndësishëm në betejën disamujore për të kapur Avdiivka.
Qyteti ra në duart e Rusisë tetë javë më parë dhe përfaqësoi fitoren më të madhe strategjike dhe simbolike në fushën e betejës për Putinin që nga Bakhmut.
Të burgosurit dërgohen drejt e në vijën e parë
Nën Wagner, luftëtarëve të rinj të burgut iu dha një stërvitje ushtarake për dy javë përpara se të niseshin në fushën e betejës.
Në të kundërt, ne zbuluam se disa rekrutë të ministrisë së mbrojtjes u vranë në vijën e frontit në dy javët e para të kontratave të tyre.
BBC ka folur me familjet e rekrutëve të burgjeve që vdiqën - dhe ushtarët që janë ende gjallë - të cilët na thanë se trajnimi ushtarak i ofruar për rekrutët e burgut nga ministria e mbrojtjes është i pamjaftueshëm.
Një e ve na tha se burri i saj kishte nënshkruar kontratën e tij të ministrisë në burg më 8 prill të vitit të kaluar - dhe ai po luftonte në vijën e parë tre ditë më vonë.
"Isha e sigurt se do të kishte disa javë stërvitje për të cilat ata flisnin. Dhe se nuk do të kishte asgjë për t'u frikësuar të paktën deri në fund të prillit."
Ajo tha se priste të dëgjonte nga ai - por zbuloi se ai ishte vrarë më 21 prill.
Një nënë tjetër thotë se mori vesh se burri i saj ishte dërguar nga burgu në fushën e betejës kur u përpoq të kontaktonte me të për vdekjen e djalit të tyre, i cili gjithashtu kishte qenë duke luftuar.
Gruaja, të cilën ne po e quajmë Alfiya, thotë se djali i saj 25-vjeçar Vadim - baba i binjakëve - nuk kishte mbajtur kurrë armë përpara se të mobilizohej.
Ajo thotë se nuk mund t'i tregonte burrit të saj Aleksandrit për vdekjen e djalit të tyre, sepse ai ishte "marrë" për të luftuar. Ajo mësoi se ai kishte shkuar vetëm nëpërmjet një telefonate nga një i burgosur tjetër.
Aleksandri u rrit në Ukrainë dhe kishte familje atje - thotë Alfiya - dhe ai e dinte se ishte "një gënjeshtër" që Rusia kishte pushtuar Ukrainën për të luftuar fashizmin. Kur rekrutuesit e ushtrisë erdhën për herë të parë në burg "ai i dërgoi në ferr", thotë ajo.
Rreth shtatë muaj pas vdekjes së djalit të saj, Alfija u informua se edhe Aleksandri ishte vrarë.
'Bëhu gati për të vdekur'
Kur punonin për Wagner, të burgosurit zakonisht kontraktoheshin për gjashtë muaj. Luftëtarët - nëse do të mbijetonin - atëherë do t'u jepej liria në fund.
Por, që nga shtatori i kaluar, nën ministrinë e mbrojtjes, të burgosurit e regjistruar duhet të luftojnë derisa të vdesin ose të mbarojë lufta - cilado që të vijë e para.
BBC ka dëgjuar histori të fundit të të burgosurve që u kërkonin të afërmve t'i ndihmonin të blinin uniformat dhe çizmet e duhura. Ka pasur gjithashtu raportime për të burgosur që janë dërguar për të luftuar pa çantën e duhur, pajisje mjekësore apo edhe armë kallashnikov.
“Shumë ushtarë kishin pushkë që ishin të papërshtatshme për luftim”, shkruan në kanalin e tij Telegram mbështetësi dhe blogeri rus i luftës, Vladimir Grubnik.
“Çfarë duhet të bëjë një ushtar këmbësor në vijën e frontit pa çantën e ndihmës së parë, një lopatë për të gërmuar në llogore dhe me një pushkë të thyer është një mister i madh!”
Grubnik - i cili është i vendosur në Ukrainën lindore të pushtuar nga Rusia - pretendon se kur komandantët zbuluan se disa armë ishin "të thyera plotësisht", ata thanë se ishte "e pamundur" që ato të zëvendësoheshin.
“Pushka i ishte caktuar tashmë personit dhe burokracia e ashpër ushtarake nuk mund të bënte asgjë për këtë”.
Edhe ish të burgosurit e kanë përshkruar çmimin e lartë që kanë paguar shokët e tyre.
"Nëse regjistroheni tani, jini gati të vdisni, shok," thotë Sergei, në një forum në internet për luftëtarët e ‘Stuhisë’ dhe të afërmit e tyre, ku ndahet informacioni.
Ai pretendon se është një ish i burgosur i cili ka luftuar në një njësi ‘Stuhia’ që nga tetori.
Një tjetër anëtar i forumit thotë se ai iu bashkua një toge “Stuhia’ prej 100 ushtarësh pesë muaj më parë dhe tani është një nga vetëm 38 që janë ende gjallë.
“Çdo mision luftarak është si të lindësh sërish”.
