LIVE: Britania dëboi atasheun rus, Rusia zotohet për ‘përgjigje’ – Hungaria zotohet të sfidojë këtë nismë të NATO-s

Budapesti po ngre edhe një herë vetullat në të gjithë aleancën më të madhe ushtarake në botë, ndërsa zotohet të sfidojë një nismë të NATO-s.

Plani afatgjatë i aleancës për të mbështetur ushtarakisht Ukrainën u ra dakord në prill, por u quajt një "mision i çmendur" nga ministri i jashtëm i Hungarisë sot.

Sipas planeve, NATO do të merrte përsipër disa punë koordinuese nga një koalicion i udhëhequr nga SHBA i njohur si grupi Ramstein.

Duke diskutuar planet sot, Peter Szijjarto tha: "Hungaria do të qëndrojë jashtë misionit të çmendur të NATO-s me gjithë presionin."

Marrëdhëniet midis Budapestit dhe NATO-s janë përkeqësuar për shkak të zvarritjes së Hungarisë për ratifikimin e pranimit të Suedisë në NATO - miratuar përfundimisht nga Budapesti në mars - dhe gjithashtu për lidhjet e ngushta të kryeministrit nacionalist Viktor Orban me Moskën.

Ambasada ruse në Londër ka thënë se do të ketë "një përgjigje të përshtatshme" pasi Britania dëboi një atashe rus të mbrojtjes.

Ambasada tha se kufizimet që ishin vendosur ishin bërë nën një "pretekst të pabazë dhe qesharak", sipas agjencisë shtetërore ruse të lajmeve TASS.

Kjo vjen pasi zëdhënësja e ministrisë së jashtme ruse Maria Zakharova u raportua se u tha gazetarëve se Kremlini do të përgjigjet në mënyrë të përshtatshme pas dëbimit.

Britania do ta dëbojë atasheun e mbrojtjes të Rusisë, do të heqë statusin diplomatik për disa prona si dhe do të limitojë kohëzgjatjen e vizave diplomatike, në përgjigje të asaj që sekretari i Brendshëm, James Cleverly, e cilësoi si “aktivitet malinj” të Moskës.

Britania është në mesin e disa shteteve evropiane që ndërmorën masa më 8 maj kundër Rusisë. Estonia thirri në bisedë kreun e Amnasadës ruse për të protestuar ndërhyrjen në sinjalin e GPS-it dhe Polonia tha se ishte shënjestuar nga një sulm kibernetik nga një grup i lidhur me Rusinë.

Javën e kaluar, shtetet e NATO-s thanë se janë “thellësisht të shqetësuara” lidhur me sulmet e fundit që ata ia atribuuan Rusisë, që shënjestruan Republikën Çeke, Estoninë, Gjermaninë, Letoninë, Lituaninë, Poloninë dhe Britaninë, përfshirë edhe një rrjet spiunazhi, që hetuesit çek zbuluan se qëndronte prapa një media online.

Gjatë një adresimi para Parlamentit, Cleverly tha se Britania veçse “është një mjedis operativ jashtëzakonisht sfidues për shërbimet ruse të inteligjencës”, por masat “do të shërbejnë për të forcuar qëndrueshmërinë tonë ndaj kërcënimit rus”.

Britania ka vendosur disa runde sanksionesh ndaj kompanive dhe individëve rusë që kur Moska nisi pushtimin e Ukrainës dhe Cleverly tha se Qeveria konservatore nuk do të tërhiqet nga mbështetja që i ofron Kievit.

“Ne do të dëbojmë atasheun rus të mbrojtjes, i cili është një oficer i padeklaruar i inteligjencës ushtarake. Ne do të heqim statusin diplomatik nga disa ndërtesa të lidhura me rusët në Mbretërinë e Bashkuar... Do të vendosin kufizime të reja ndaj vizave diplomatike ruse, përfshirë shkurtimin e kohëzgjatjes të qëndrimit të diplomatëve rusë në Mbretërinë e Bashkuar”.

Zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme të Rusisë, Maria Zakharova, tha se Rusia do të “kundërpërgjigjet” ndaj vendimit të Britanisë.

Ajo po ashtu akuzoi Gjermaninë se po përdor mite të pabaza për hakerët rusë për të përshkallëzuar tensionet, duke shtuar se vendimi i Berlinit më herët gjatë javës që të tërheqë ambasadorin e saj për konsultime do të përkeqësojë edhe më shumë raportet.

Rusia edhe një herë ka bombarduar territorin e saj në afërsi të vijës kufitare me Ukrainën, derisa ishte duke kryer sulme mbi qytetin ukrainas të Kharkivit.

Ky është incidenti më i fundit i Moskës, pra ushtarët e Vladimir Putinit edhe një herë bombarduan ‘gabimisht’ territorin e tyre.

Sipas Newsweek, aeroplanët rusë po kryenin sulm me bomba në verilindje të qytetit ukrainas Kharkiv, kur gabimisht lëshuan municione dhe raketa mbi Belgorod.

Rajoni përgjatë kufirit me Ukrainën në verilindje, ka pësuar shumë nga gabimet e tilla të ushtrisë ruse që nga fillimi i pushtimit të Ukrainës.

Anton Gerashchenko, këshilltar i ministrit të Brendshëm ukrainas, ka thënë se bomba “ka rënë në një zonë të banuar dhe ka shpërthyer”.

Vyacheslav Gladkov, guvernator i rajonit të Belgorodit ka thënë se shpërthimi në qytetin rus la të lënduar pesë persona.

Deri më tani sipas rusëve nuk ka të vdekur, ndërsa mbi 30 shtëpi dhe 10 vetura janë dëmtuar nga shpërthimi i bombës.

Rusia ka hyrë zyrtarisht në një fazë të re politike. Vladimir Putin sapo është betuar për mandatin e tij të pestë si president i Federatës Ruse gjatë një ceremonie luksoze në Kremlin. Putin, 71 vjeç, ka qenë në pushtet që nga fillimi i shekullit dhe fitoi një mandat të paprecedentë pesëvjeçar duke fituar zgjedhjet presidenciale të marsit. Në mëngjesin e djeshëm, lideri rus vendosi dorën e tij të djathtë në një kopje të Kushtetutës, në një gjest që i jep atij mandatin presidencial deri në vitin 2030 dhe që e lejon atë të kandidojë sërish falë reformës e cila në vitin 2020 hoqi nenin që kufizonte numrin. të mandateve të mundshme për një president. Gjatë ceremonisë, të mbajtur brenda Pallatit të Madh të Kremlinit, Putin vendosi dorën mbi Kushtetutën ruse dhe premtoi ta mbronte atë përpara një turme personalitetesh të rangut të lartë. Pyetja tani përkon me atë që lideri rus do të zgjedhë të bëjë gjatë gjashtë viteve të ardhshme, brenda dhe jashtë vendit.

Mesazhet për Perëndimin

Një tregues, sidomos lidhur me marrëdhëniet me Perëndimin, erdhi nga deklaratat e tij. "Rusia nuk e refuzon dialogun me vendet perëndimore dhe zgjedhja është e tyre," tha Putin në fjalimin e tij të inaugurimit. "Ne kemi qenë dhe do të jemi të hapur për forcimin e marrëdhënieve të mira me të gjitha vendet që e shohin Rusinë si një partner të besueshëm dhe të ndershëm; dhe ata janë me të vërtetë shumica e botës. Ne nuk refuzojmë të përfshihemi në dialog me shtetet perëndimore; dhe zgjedhja është e tyre”, shtoi ai. Duke iu referuar ende qeverive perëndimore, Putin më pas u bëri të pranishmëve një pyetje retorike: "A kanë ndërmend të vazhdojnë përpjekjet për të ngadalësuar zhvillimin e Rusisë, të vazhdojnë politikën e agresionit, presionin ndaj vendit që nuk ka pushuar prej vitesh, apo të kërkojnë një rrugën drejt bashkëpunimit dhe paqes?".

Epoka e re

Në frontin ushtarak, forcat ruse po fitojnë terren në Ukrainë, ndërsa Kievi përballet me mungesë të fuqisë punëtore dhe municionit. Në një fjalim të shkurtit, Putin premtoi të zbatojë qëllimet e Moskës në territorin ukrainas dhe të bëjë atë që ishte e nevojshme për të " mbrojtur sovranitetin tonë dhe sigurinë e qytetarëve tanë". Menjëherë pas rizgjedhjes së tij në mars, udhëheqësi rus sugjeroi se një konfrontim midis NATO-s dhe Rusisë ishte i mundur, duke shpjeguar se ai donte të krijonte një zonë tampon në Ukrainë për të mbrojtur vendin e tij nga sulmet ndërkufitare. Në vend, popullariteti i Putinit është i lidhur ngushtë me përmirësimin e standardeve të jetesës së qytetarëve. Presidenti gjashtë herë e filloi mandatin e tij në 2018 duke premtuar se do ta sillte vendin në pesë ekonomitë kryesore globale, duke e bërë atë një shtet "modern dhe dinamik". Sot ekonomia ruse është në gjendje lufte, autoritetet po shpenzojnë shuma rekord për mbrojtjen dhe Moskës i është dashur të ndryshojë shumicën e partnerëve të saj tregtarë.

“Përçahet” Perëndimi

Megjithatë, inaugurimi i tij duket se ka shkaktuar polemika në Perëndim, për shkak të delegatëve që morën pjesë në ceremoni. Ambasadori francez Pierre Levy ishte një nga të pranishmit në ceremoninë në Kremlin, tha një zëdhënës i ministrisë së jashtme franceze për AFP. Disa fuqi të tjera të mëdha evropiane nuk ishin të përfaqësuara në asnjë nivel midis 2500 personaliteteve që erdhën.Disa llogari të mediave sociale me ndjekës të shumtë që mbështesin fuqishëm luftën e Ukrainës kundër pushtimit denoncuan me zemërim pjesëmarrjen e ambasadorit në ceremoni. Ndërkohë, eurodeputeti Michael Gahler, zëdhënësi për punët e jashtme të grupit të Partisë Popullore Evropiane (EPP) në Parlamentin Evropian tha se ndjente "shumë keqardhje" që përfaqësuesit e Francës, Hungarisë, Sllovakisë, Greqisë, Qipros dhe Maltës kishin marrë pjesë në inaugurim. Përfaqësues të fuqive të tjera kryesore perëndimore, duke përfshirë Gjermaninë, Mbretërinë e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara, nuk besohet të kenë marrë pjesë. "Putini është një president i paligjshëm pas një procesi elektoral që bie poshtë çdo standardi demokratik," shkroi ai në “X”.

Sipas të dhënave nga Instituti i Kërkimeve të Paqes në Stokholm (SIPRI), në vitin 2023 shpenzimet ushtarake ndërkombëtare u rritën me gati shtatë për qind, duke arritur një vlerë të re rekord. Rritje veçanërisht të larta u regjistruan në Evropë, Azi dhe Lindjen e Mesme. Përveç kësaj, në shkurt u zbulua se BE-ja dëshironte të zhvendoste industrinë e saj të mbrojtjes në një bazë lufte, duke përcaktuar planin e saj në një draft-strategji prej 27 faqesh për industrinë evropiane të mbrojtjes. Por Bashkimi Evropian ende përballet me dy probleme të mëdha. Së pari, BE-ja nuk ka një ushtri evropiane, por secili nga 27 shtetet anëtare ka forcat e veta të armatosura kombëtare dhe vetëm dhjetë shtete anëtare kanë industrinë e tyre të armëve. Së dyti, ka gjithnjë e më shumë tregues se edhe shtetet më të forta evropiane nuk janë gati për një konflikt me Rusinë për momentin.

Armatosja e Evropës

Gjermania deri më tani i ka dërguar Kievit ndihma ushtarake me vlerë 17.1 miliardë euro, më shumë se çdo vend tjetër evropian. Britania e Madhe është në vendin e dytë me 6.6 miliardë euro dhe Polonia është e treta me tre miliardë euro, ndërsa Franca deri më tani i ka dërguar Ukrainës ndihma ushtarake me vlerë vetëm 500 milionë. Në pjesën më të madhe sepse francezët kanë kursyer para për ushtrinë për një kohë të gjatë. Por Emmanuel Macron njoftoi verën e kaluar se Franca do të investonte 413 miliardë euro në forcat e saj të armatosura gjatë një periudhe shtatëvjeçare nga 2024 deri në 2030. Kjo është një e treta më shumë se në periudhën e mëparshme 6-vjeçare kur u shpenzuan 300 miliardë. Përveç kësaj, Franca po fokusohet gjithnjë e më shumë në krahun lindor të Evropës, tha komandanti i ushtrisë, gjenerali Pierre Schill. Deri në vitin 2027, ushtria dëshiron të jetë në gjendje të vendosë një divizion prej rreth 25,000 ushtarësh në 30 ditë.

Shifrat rekord

Në vitin 2023, shuma u rrit në 347 miliardë dollarë, që është e barabartë me 1.85 për qind të PBB-së dhe deri në fund të vitit 2024 pritet 380 miliardë dollarë. Britania e Madhe, Norvegjia dhe Holanda, për shembull, kanë porositur gjithsej 71 avionë amerikanë F-35, dhe në dy vitet e fundit ka pasur shumë më tepër porosi nga vendet që ndjehen veçanërisht të kërcënuara nga Rusia: Finlanda bleu 64 dhe Polonia. 32. Gjermania vendosi të blejë pesë avionë P-8A nga amerikanët, që në fakt është një model Boeing 737, por i pajisur dhe i armatosur posaçërisht për kërkimin dhe shkatërrimin e nëndetëseve armike. "Evropa duhet të armatoset edhe më mirë për shkak të agresionit të Rusisë kundër Ukrainës," njoftuan së fundmi së bashku krerët e diplomacisë së Gjermanisë, Francës dhe Polonisë. Në fillim të javës, ministri gjerman i Mbrojtjes Boris Pistorius dhe homologu francez Sé bastian Lecorn njoftuan se dy anëtarët më të fortë kanë filluar të prodhojnë bashkërisht tankun MGCS të së ardhmes.

Superfuqia e re

Sakaq, në lindje, polakët po ndërtojnë një ushtri që është në rrugën e saj për t'u bërë forca më e madhe tokësore në BE. Polonia tashmë ka më shumë tanke dhe obusa se Gjermania, dhe qëllimi është deri në vitin 2035 të ketë 300,000 trupa, krahasuar me 170,000 trupa aktuale të Gjermanisë. Përveç forcimit të prodhimit të tyre ushtarak, polakët porositën më shumë se njëqind sisteme të fuqishme raketash HIMARS nga amerikanët dhe nënshkruan një kontratë me kompaninë koreano-jugore Hanwha për blerjen e 288 raketave vetëlëvizëse me shumë fuçi. që mund të lëshojë disa raketa të ndryshme artilerie të drejtuara ose të padrejtuara. Kësaj duhet t'i shtohen 116 tanke Abrams. Forcat Ajrore Polake janë të pajisura me F-16 amerikanë dhe në vitin 2020, Varshava nënshkroi një kontratë me SHBA-në me vlerë 4.6 miliardë dollarë për 32 luftëtarë F-35 plus blenë 48 avionë të tjerë të Koresë së Jugut FA-50, avionë trajnues që ata mund të përdoren edhe si gjuajtës-bombardues të lehtë të pajisur me raketa antitank. Shtetet baltike, të cilat janë të parat që goditen nëse Rusia vendos të lëvizë drejt Perëndimit, po armatosen seriozisht gjithashtu. Pra, epoka e paqes dhe bashkëpunimit me Rusinë ka mbetur në të kaluarën.

Zyrtarët ukrainas thanë mëngjesin e së mërkurës se ushtria ruse e ka goditur infrastrukturën e rëndësishme ukrainase në së paku gjashtë rajone gjatë një sulmi të madh gjatë natës.

Rusia i lëshoi më shumë se 20 dronë dhe raketa gjatë sulmit, sipas zyrtarëve. Sirenat për paralajmërimin e sulmeve ajrore u dëgjuan për disa orë në këto rajone, përfshirë në kryeqytetin Kiev.

Ata raportuan për dëme dhe shkatërrim të disa ndërtesave, por deri tani nuk raportohet për viktima.

Ministri i Energjisë i Ukrainës, Herman Halushchenko, e cilësoi këtë si “një tjetër sulm i madh në industrinë tonë të energjisë” që u krye ndaj gjashtë rajoneve.

Ai tha se cak i sulmit ishte infrastruktura energjetike në rajonet Poltava, Kirovohrad, Zaporizhja, Lviv, Ivano-Frankivsk dhe Vinitsia.

Kryetari i administratës ushtarake në Poltava, Filip Pronin, tha se një zjarr u ndez si pasojë e një sulmi me dronë ndaj një objekti energjetik në këtë rajon.

Kryetari i administratës ushtarake në rajonin jugor, Zaporizhja, ku ndodhet termocentrali bërthamor më i madh në Evropë, tha se cak i bombardimeve ruse ishin “objektet e infrastrukturës civile dhe jetike”.

Në Lviv, në perëndim të Ukrainës, guvernatori tha se Rusia kreu sulm ndaj infrastrukturës jetike energjetike në qarkun Strihi dhe kundër një termocentrali në qarkun Çervonohrad.

Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, tha në Telegram se Rusia kreu sulme me së paku 50 raketa dhe 20 dronë.

Ai shtoi se sulmet ndodhën në Ditën e Përkujtimit dhe të Pajtimit, të cilën Kombet e Bashkuara e shpallën për nder të atyre që humbën jetën në Luftën e Dytë Botërore.

“E gjitha bota duhet ta kuptojë qartazi se kush është kush”, shkroi Zelensky. Ai e barazoi agresionin rus kundër vendit të tij me veprimet e Gjermanisë naziste që nxitën atë luftë.

Rusia e ka sulmuar pareshtur infrastrukturën energjetike të Ukrainës prej se e nisi pushtimin e plotë të saj në shkurt 2022.

Presidenti rus Vladimir Putin, ka ritheksuar Rusia do të vazhdojë të punojë me partnerët për formimin e një rendi botëror shumëpolar.

Gjithashtu shtoi se diskutimet për çështjet e sigurisë me vendet perëndimore janë të mundshme, por në kushte të barabarta.

“Së bashku me partnerët në integrimin euroaziatik, me qendrat e tjera për zhvillimin sovran, ne do të vazhdojmë të punojmë për formimin e një rendi botëror shumëpolar, një sistem sigurie të barabartë dhe të pandarë”, tha Putin.

Ai tha se Rusia ishte dhe do të jetë e hapur për forcimin e marrëdhënieve të mira me të gjitha vendet.

Sipas Putin, Rusia nuk e refuzon dialogun me vendet perëndimore.

“A planifikojnë ende përpjekje për të frenuar zhvillimin e Rusisë, për të vazhduar politikën e agresionit, presionin ndaj vendit tonë që nuk ka të ndalur prej vitesh, apo po kërkojnë një rrugë për bashkëpunim dhe paqe”, tha më tej lideri rus.

Udhëheqësja e opozitës ruse në mërgim, Yulia Navalnaya u bëri thirrje mbështetësve që të vazhdojnë luftën kundër presidentit Vladimir Putin, duke e përshkruar atë në ditën e ri-inaugurimit të tij si një tiran vrasës.

“Vendi ynë aktualisht po udhëhiqet nga një gënjeshtar, një hajdut dhe një vrasës, por kjo patjetër do të marrë fund. Mos u dorëzo, e vërteta do të mbizotërojë,” tha Navalnaya në një video të publikuar në YouTube pak para ceremonisë së Kremlinit në të cilën Putin bëri betimin për një mandat të ri gjashtëvjeçar.

E vendosur jashtë Rusisë, Navalnaya është zotuar të vazhdojë punën e bashkëshortit të saj të ndjerë Alexei Navalny, i cili vdiq në një koloni penale të Arktikut më 16 shkurt. Ajo ka akuzuar Putinin për vrasjen e tij, një akuzë që Kremlini e mohon.

Navalnaya tha se lufta e Putinit në Ukrainë dhe burgosja e kundërshtarëve politikë nga ana e tij kishte bërë një tallje me premtimet e tij në inaugurimet e kaluara për të ofruar paqe dhe prosperitet në Rusi dhe për të mbrojtur të drejtat dhe liritë e popullit të saj.

“Shuma të mëdha parash na vidhen të gjithëve çdo ditë për të financuar bombardimet e qyteteve paqësore, policia e trazirave që rreh njerëzit me shkopinj, propagandistët që përhapin gënjeshtra. Dhe gjithashtu për pallatet, jahtet dhe avionët privatë (të elitës), “tha ajo.

“Dhe për sa kohë që kjo vazhdon, ne nuk mund ta ndalim luftën.”

Putin fitoi në zgjedhjet e kontrolluara në mars. Kremlini tha se votimi tregoi se rusët janë të bashkuar në masë të madhe pas tij dhe portretizon Navalnaya dhe mbështetësit e burrit të saj të ndjerë si ekstremistë të mbështetur nga perëndimi, të vendosur në përpjekje për të destabilizuar vendin.

Me Navalny të vdekur dhe kritikë të tjerë kryesorë të Kremlinit në burg ose mërgim, opozita brenda Rusisë është shtypur efektivisht. Navalnaya pranoi se lufta ishte e vështirë, por u bëri thirrje njerëzve të bashkohen në kundërshtim me korrupsionin dhe kundër luftës.

“Me secilin prej mandateve të tij, gjithçka vetëm përkeqësohet dhe është e frikshme të imagjinohet se çfarë do të ndodhë tjetër ndërsa Putini mbetet në pushtet,” tha ajo.

“Me të në krye, vendi ynë nuk do të ketë as paqe, as zhvillim, as liri… Ne duhet të sigurojmë që askush në botë të mos i besojë Putinit,  as në Rusi dhe as përtej kufijve të saj”.

Ende nuk janë caktuar data për udhëtimin e presidentit rus Vladimir Putin në Turqi, por ai do të vijë pas vizitës së tij në Kinë, tha ndihmësi i Kremlinit , Yury Ushakov .

Kur u pyet nëse ishin caktuar datat për vizitën e Putinit në Turqi, ai tha: “Jo, jo ende”. “Megjithatë, jam i sigurt se do të vijë pas Kinës, sepse presidenti do të vizitojë Kinën në udhëtimin e parë jashtë vendit të mandatit të tij të ri në detyrë”, shtoi Ushakov.

Ndihmësi presidencial rus tha në një konferencë se datat e vizitës së Putinit në Kinë do të shpallen në të ardhmen e afërt. Ushakov shtoi se kjo do të ishte vizita e parë jashtë vendit të presidentit pas inaugurimit të tij. “Ne ua premtuam këtë kinezëve. Kinezët bënë një propozim të tillë. Kjo është një lloj përgjigje ndaj vizitës së parë zyrtare të Presidentit Xi Jinping në Rusi që ai bëri vitin e kaluar pas zgjedhjes së tij,” theksoi Ushakov.

“Një udhëtim në Turqi është në rendin e ditës,” tha ndihma e Kremlinit. “Sigurisht që përgatitjet për të janë duke u zhvilluar por ende nuk janë dakorduar data specifike, këtë mund t’ju them me siguri.

Ushakov theksoi se vizita e Putinit në Turqi ishte një prioritet i politikës së jashtme. “Ne do të diskutojmë shumë shpejt datat kur mund të zbatohet ftesa e zotit [presidentit turk Rexhep Tajip] Erdogan,” tha ai.