„Kam pasur fatin të njoftohem me ish studentë, që i kemi ftuar në Zagreb për 60 vjetorin e shoqatës dhe kam biseduar me shumë prej tyre, që ishin edhe kryetarë më parë për kujtimet dhe mundimet e tyre që i kanë kaluar para shumë viteve. Kjo ka qenë njëkohësisht frymëzim për punën time, por edhe më kanë bërë shumë mirënjohëse dhe i përulem gjithë atyreve, që kanë vepruar në kohërat më të vështira për të mundësuar, që unë sot së bashku me miq e mikeshat e mia, që ta kemi në shumë aspekte punën më të lehtë“, na tha ndër të tjera, zonjusha, Lleshdedaj.
Veprimtaria e mërgatës sonë për të mirën e atdheut nuk mundet të matet me asnjë mjet. Veprimtaria e tyre ishte e shenjtë, shumë shpirtërore për të mirën e tokave shqiptare. Atdhetarët e gjeneratave të para, me shumë mundi e ruajtën e punuan për brezin e ri, që nëse do të vijnë në diasporë, ta kanë imazhin e mirë. Nuk është thënë kot, mos e shiko vetëm për veten, por shiko e bënë vendin edhe për të tjerët. Çdo mërgimtarë ishte ambasador i atdheut. Kosova nuk e kishte të vështirë nëpër shtete të ndryshme të evropës dhe botës për të vazhduar bashkëpunimin me shtetin pritës përmes ambasadorëve, duke ju falënderuar mërgimtarëve, atyreve që sakrifikuan gjithçka për atdhe, por edhe në anën tjetër, duke punuar e ruajtur imazhin e shqiptarit. Gjeneratë pas gjenerate, po vijnë edhe gjeneratat e reja, ose ajo e katërta me radhë. Ti kthehemi kësaj here, një tempulli të aktiviteteve të shqiptarëve, Shoqatës Kulturore „Shkëndija“ të Zagrebit, ndër më të vjetrat në evropë. Shoqatë që rreth vetes kishte emra e emra të shumtë veprimtarësh. Që kanë rujtur në ditët më të vështira bërthamën e shqipes dhe sot, po shihen edhe rrezet e sukseseve tek gjenerata e re. Hiq më larg, se në dhjetorin e vitit që sapo e kemi lënë, kremtoi 60 vjetorin e themelimit. Mjafton të përmendet datëlindja e saj dhe pastaj të kujtojmë historinë e punës së madhe kombëtare që e kanë dhënë, atdhetarët brenda asaj sofre. Tani, kanë ardhur gjeneratat e reja, veprimtarët e dëshmuar, ose gjenerata e parë dhe e dyta, po i jep hapësirë gjeneratave më të reja, që ata të marrin timonin e aktiviteteve, por pa u larguar as ata nga ajo sofër, sepse një jetë të tërë e kanë pasur rreth Shkëndijës. Të shkruash, e të shkruar, për veprimtarinë e Shkëndijës është pak, por besojmë shumë, se në një të ardhme, do të kemi edhe monografinë si pasaportë të veprimtarisë dhe do të ruhet në çdo familje, sepse është bërë një punë e madhe. Është për tu përshëndetur kryesitë e kaluara të shoqatës, që gjithmonë kanë pasur rreth vetes, atdhetarë të rinjë, që një ditë, ti dorëzojnë punën. Ashtu edhe ndodhi, tani kemi një kryetare të gjeneratës së re e rritur dhe e shkolluar në Kroaci, zonjusha Gentiana Lleshdedaj. Njihet thuajse nga të gjithë, sepse ishte afër Shkëndijes që moti edhe me aktivietete të ndryshme që ka dhënë ajo, si valltare e moderatore. Përkrahje mori nga kryesia e kaluar dhe nga brezi i ri, që së bashku ta drejtojnë Shkëndijën dhe të ketë shkëndi për jetë. E tani është më e lehtë, sepse kemi Kroacinë shtet, kemi Kroacinë mike të përbetuar dhe mundësitë janë më të lehta për të vepruar. Nga Shkëndija, përveç se kam pasur fjalë miradie, jam i nderuar edhe me mirënjohje-falënderim për kontributin tim modes. Por, ajo mirënjohje-falënderim, më ka obliguar, që të angazhohem edhe më shumë, që të jem pranë veprimtarisë së Shkëndijës, edhe pse, ka kohë, që jam larguar nga gazetaria aktive për tu drejtuar e realizuar projekte të tjera të një fryme tjetër. E pamundur, t`i iki përcjelljes e ndihmës së mërgatës sonë edhe përmes shkrimeve të mia modeste, të shkruara, ashtu me lehtësi, për ta kuptuar lexuesi im, sidomos ai i mërgimit. Se cilat janë planet e kryesisë së re të Shkëndijës për vitin e ri që sapo e filluam dhe për një të ardhme, do të mësojmë, nga intervista ekskluzive, ose më mirë me thënë e para për median shqiptare, nga zonjusha, Gentiana.
Përshëndetje zonjusha Lleshdedaj. Fillimisht, ju urojmë vitin e ri 2024 dhe njëherit, urime edhe për detyrën që iu ka besuar, kryetare e Shoqatës Kulturore „Shkëndija“ në Zagreb. Sigurisht, se është intervista e parë e këtij viti. Na thoni, cili është urimi juaj për anëtarët e Shkëndijes, mërgimtarët në Kroaci dhe shqiptarët në përgjithësi?
Përshëndetje edhe për ju. Është nder dhe kënaqësi që me keni ftuar për intervistë dhe ju faleminderit që më keni dhënë mua edhe shoqatës Shkëndija këtë mundësi. Ju uroj juve edhe familjes tuaj më të mirat e botës për këtë vit dhe për çdo vit që vjen, poashtu edhe anëtareve të Shkëndijës, mërgimtareve në Kroaci ju uroj lumturi, shëndet dhe begati në familjet e tyre.
Jeni anëtare e „Shkëndijës“, që moti. Si e pritët, ku ju besua vota, që të jeni e para e Shoqatës Kulturore „Shkëndija“ në Zagreb e cila ka 60 vjet veprimtari?
Po, jam anëtare e Shkëndijës gati për 10 vite dhe anëtaresimi im ka qenë thjesht nga dashuria ime për vallëzim, sepse kam ëndërruar të jem pjesë e ndonjë ansambli dhe këtu e kam plotësur këtë dëshirë, gjërat pozitive që kanë ardhur pastaj kanë qenë të pa planifikurara. Fakti, që kolegët dhe miqt e mi në shoqat më kanë dhënë besimin dhe kanë vendos me qenë pikërisht unë ajo që do jetë e para e shoqatës më të vjetër në Kroaci është për mua nder i madh dhe një përgjegjësi për të cilën shpresoj, se do jem mbartës dinjitoz, sepse ketë e meriton Shkëndija. Shpresoj poashtu, që do të sjell një shkëlqim dhe një frymë të re përmbi bazën që është e vendosur nga shumë e shumë anëtare e kryetarë para meje.
Sa anëtarë i ka „Shkëndija“?
Shkëndija për momentin ka më shumë se 50 anëtarë dhe jemi në rritje të këtij numri për fat të mirë.
Keni kremtuar 60 vjetorin e „Shkëndijës“. Cilat janë planet për një të ardhme?
Plani për të ardhmen është, përveç projekteve që i kemi të suksesshme çdo vit, ringjallja e sekcioneve të muzikës, vallëzimit dhe këndimit, sepse kemi të rinjë që kanë shprehur dëshirë për angazhim dhe kjo më bënë jashtë mase të lumtur. Gjithashtu, plani im është bashkëpunimi me shoqatat tjera në Kroaci.
Bashkëpunimi juaj me institucionet kroate?
Bashkëpunimi kryesor është me Këshillin për Pakicat Kombëtare i cili ndër vite ka ndihmur Shkëndijën për projekte dhe vazdhojmë të kemi komunikim të shëndetshëm me ta dhe shpresoj, që do t`i përforcojmë edhe me institucionet tjera në të ardhmen.
Po, cili është bashkëpunimi me shoqatat tjera apo organizatat shqiptare që veprojnë në Zagreb e më gjerë?
Deri tani mbështëtesi më i madh i Shkëndijes ka qenë dhe vazhdon të jet Unioni i Shqiptarëve në Kroaci më të cilin kemi organizuar edhe festën për kremtimin e 60 vjetorit, por edhe çdo vit bashkëpunojmë për organizimin e ditëve të rinisë shqiptare, festat e pavarësisë dhe manifestime të tjera. Kemi marrëdhënie shumë të mira edhe me shoqatat tjera po edhe me Këshillat e shqiptarëve në gjithë Kroacinë.
Ku mendoni, se do të duhej të angazhoheni më shumë?
Mendoj, që fokusi im primar do të jetë të rinia dhe angazhimi në folklor si dhe mundësimi i shfrytëzimit të talentit dhe punës të profesorëve më të mirë të muzikës dhe vallëzimit për ata që kanë vullnet dhe dëshirë për tu bërë pjesë e Shkëndijës.
Bashkëpunimi juaj me veprimtarët, që ishin në Shkëndi, qoftë në Kroaci apo edhe me ata që janë larg Kroacisë?
Veprimtarët që ishin në shoqatën Shkëndija dhe jetojnë dhe veprojnë akoma në Kroaci vazhdojnë të jenë aktiv dhe e vlerësoj seciln prej tyre që ka ofruar të jetë pjesë e projekteve. Për ata jashtë shtetit, përveç juve z. Dashnim, që ju kemi këtu për çdo gjë gjatë gjithë këtyre vite, dua ta ceki edhe z. Xhavit Hoxha i cili është në Ljubljanë të Sllovenisë, edhe pse nuk e kemi këtu gjithmonë, ka qenë i gatshëm për të marrur pjesë në çdo projekt që kemi bërë dhe fjalët nuk mjaftojnë për t’ju falendëruar.
Sigurisht, se keni bashkëbiseduar me veprimtarët e ditëve të para të Shkëndijes në manifestimin e madh, që e keni pasur në dhjetor në Zagreb me rastin e 60 vjetorit. Kujtoni, se cila ishte dëshira e tyre për të ardhmen e Shkëndijës?
Kam pasur fatin të njoftohem me ish studentët që i kemi ftuar në Zagreb për 60 vjetorin e shoqatës, dhe kam biseduar me shumë prej tyre që ishin edhe kryetarë më parë për kujtimet dhe mundimet e tyre që i kanë kaluar para shumë vitesh. Kjo ka qenë njëkohësisht frymëzim për punën time, por edhe më kanë bërë shumë mirënjohëse dhe i përulem gjithë atyreve, që kanë vepruar në kohërat më të vështira për të mundësuar, që unë sot mund ta kem në shumë aspekte punën më të lehtë. Faleminderit jo vetëm nga Shkëndija dhe nga unë por edhe nga çdo shqiptar të komunitetit tonë në Kroaci sepse nuk e di sa janë njërëzit të vetëdijshëm, se sa vlen për ta pasur një shoqatë si Shkëndija në komunitet. Çdo njeri me të cilin kam folur, më ka folur me respekte dhe e kam ndjerë nga ata, që kanë pritshmëri të mëdhaja për angazhimin e të rinjëve por edhe më kanë transmetuar shumë energji pozitive si një nxitje për vazdhim të punës.
Shkëndija nuk është e kufizuar vetëm në Zagreb, por në gjithë Kroacinë. Çka presni nga veprimtarët që jetojnë e veprojnë në Kroaci?
Veprimtarët në Kroaci më të vërtet më kanë shprehur përkrahje nga Istra deri në Osijek dhe Dalmaci. Kam pasur shumë mesazhe dhe telefonata me urime dhe me shprehje të dëshirës që përmes Shkëndijës ta zhvillojmë një ansambël të fuqishëm dhe të kemi më në fund pas shumë vitesh përfaqsusesit me valle shqiptare në vendin ku jetojmë.
Bashkëpunimi juaj me ambasadat shqiptare ate të Shqipërisë dhe Kosovës si dhe me ambasadorin aktual të Republikës së Maqedonisë Veriore?
Me të gjitha ambasadat kemi pasur dhe kemi bashkëpunim shumë të mira ndër vite dhe i ftojmë dhe presim me kënaqësi në të gjitha manifestimet tona. Afërsia me ambasadat është shumë e mirë dhe padyshim, se edhe në të ardhmen, janë të mirëseardhur dhe i mirëpresim edhe për ide, sugjerime, por edhe për t`na ndihmuar.
E dini, sa studentë shqiptarë janë në Universitetin e Zagrebit?
Nuk e dijmë numrin e sakt, por është një ndër planet jo vetëm të Shkëndijës, por në përgjithësi të shqiptarëve në Zagreb, sepse është në interesin e komunitetit tonë të marrim informacion të sakt për studenta por edhe për numrin e nxënësve shqiptar nëpër shkollatt në Zagreb. Do të punojmë në këtë drejtim. Dyert e Shkëndijës janë të hapura për të gjithë. Ishte, është dhe do të jetë, shtëpi e gjithë shqiptarëve, prandaj na duhet, që të angazhohemi të gjithë, që të punojmë edhe ma shumë, për të mbajtur të gjallë frymën tonë kombëtare dhe miqësinë shpirtërore me shtetin kroat.
Pse do të duhej, që rinia shqiptare ti bashkohet Shkëndijës?
Duhet ti bashkohet rinia sepse, duke u nisur nga eksperienca ime, këtu kam mësuar përveç koreografive të ndryshme dhe shumë për muzikën shqiptare, për historinë, për këngëtarët dhe artistët të ndryshëm që shqiptaria i ka pas edhe që i ka akoma. Poashtu, është një mundësi për ta mësuar më mirë gjuhën shqipe sepse shumë prej tyre janë lindur në Kroaci dhe kjo mundësi përmes artit dhe shoqërisë është mënyra më e mirë. Ata janë e ardhmja jonë dhe ata do e vazhdojnë punën e kësaj shoqate. Detyra që ja kam dhënë vetit është ta ndezi shkëndijën e dashurisë dhe respektit për, gjuhën, traditat tona dhe kulturën tonë në çdo anëtarë, që shpreh interes për tu aktivizuar dhe për gjithë brezin e ri që po rritet në Kroaci.
Mesazhi juaj drejtuar gjithë veprimtarëve që jetojnë e veprojnë në Zagreb dhe gjithë Kroacinë?
Puna për të mirën e komunitetit është e palodhshme. Shumë herë nuk është e vlerësuar sa duhet, por dua t`ju thëm, që puna e secilit vlen më shumë që mendoni në qoftë se bëhet nga mirësia e shpirtit dhe dashuria për atdheun, kulturën dhe gjuhën. Kur mendoni, që keni bërë pak, besoni kur të ndaleni dhe shikoni pas vetit pas një kohe do t`i shihni rezultatet në gjeneratat që vijnë pas. Gjithë jemi hallkë e një zinxhiri dhe së bashku jemi të pandalshëm.
Ju falënderoj shumë për kohën dhe besoj shumë, se do të kemi bashkëpunim dhe do të keni përkrahjen tonë, ashtu siç e keni pasur edhe më herët ndër vite.
Nderi është plotësisht i imi, faleminderit që më keni ftuar në ketë intervistë dhe që jeni mbështetës i Shkëndijës për shumë vite dhe vazhdoni të jeni me të njejtin pasion. Pres me padurim, që të shoh, se çka sjell e ardhmja jonë, sepse jam e bindur, që na presin gjërat e bukura. Shkëndija është e të gjithë shqiptarëve, pavarësisht se nga cila trevë e shqiptarisë vjen. Fati jonë është i madh, që jetojmë në Kroaci, në këtë shtet të zemrës e shpirtit për të gjithë shqiptarët dhe më duhet ripërmendur, se Kroacia është dhe do të mbetet, atdheu i dytë për shqiptarët. Këtë e kemi treguar edhe gjatë luftës, lirisë e pavarësisë së shtetit kroat edhe me dhënie të jetës, por edhe shumë skarifica të tjera. Neve na duhet si komunitet të punojmë më shumë, sidomos për brezin e ri. Ta ruajmë gjuhën tonë të bukur shqipe e traditat tona. Të parët tanë kanë punuar shumë me ato mundësi që kanë pasur, tani është në dorën tonë, që të jemi edhe më të bashkuar, të kemi projekte dhe të jemi ata që e meritojmë. Si popull jemi paqësorë dhe bëmirës. Gjenerata e re që po rritet në Kroaci është shembull i mirë, ashtu siç ishin gjeneratat e para në Zagreb e gjithë Kroacinë. Me dekada e dekada, Kroacia ka pasur dyert e hapura për ne shqiptarët, që siç dihet në Shkëndi kemi pasur, kemi e do të kemi intelektual, bëmirës, veprimtarë, sportistë, artistë të gjithë nga shoqëria jonë, që të ecim përpara. Urime ky vit i ri për të gjithë lexuesit tuaj, mërgatën në Kroaci dhe gjithë shqiptarët kudo që janë. Ejani në Shkëndi të rinjë e të reja, ju mirëpresim të vallëzojmë, flasim e këndojmë shqip.
