Poezia është testamenti i jetës, i miqësisë dhe I dashurisë, kurse bota kuptohet më së miri përmes shpirtit të poetit. Poezia është dimensioni më i pastër që e ka çdo qenie njerëzore. Ky vëllim është një kontribut i veçantë që krijon urat e miqësisë midis dy gjuhëve, dy vendeve, dy popujve dhe dy kulturave. Leonora Bruçaj-Keka e ka krijuar tashmë profilin e saj letrar, të dallueshëm dhe të veçantë.
Autorja është e pranishme në këtë libër të ri me poezitë e saj në gjuhën rumune, si dhe me një poezi mbresëlënëse në gjuhën shqipe Ëndërr me ty, Ma thuaj një fjalë, Një lindje të mbarë, Vitor i ëndrrës sime, Rruga e humbur, Nëna ime, Libri im, Engjëjve, Persiatje për dashurinë, Sonte flas ne detin, janë titujt e poezive më të frymëzuara në lidhje me botën dhe jetën: "Gëzohen nënat e kësaj bote/ Kur qeshin fëmijët, qesh edhe qielli/ Rrezon edhe dielli/ Buzëqesh edhe Hëna (Engjëjt)" Arti është prova më e fortë e qëndrueshmërisë me kalimin e kohës, ndërsa poezia është arti i momenteve të përjetshme. Poezia e Leonorës arrin një pikë unike: ajo bashkon të kaluarën me të ardhmen, ditën me natën, tokën me qiellin dhe trupin me shpirtin. Poeti është një shpirt në shpirtin e kombit. Poezia është shprehja e parë, e fundit dhe e vetme e eksplorimit të bukur nga shpirti i njerëzimit të rikuperuar.
Poezitë e Zonjës Leonora Bruçaj-Keka nxjerrin në pah estetikat unike që e zbukurojnë një regjistër të ëndrrave të mbështjella me vellon e vërtetësisë. Janë ëndërrime dhe qasje të përjetshme, në kohën kur magjia vepron me mprehtësi të gjerë në shtresat më të thella të qenies. Lirikat e Leonorës kanë silueta të ndryshueshme, karakteristikë e strukturave eterike që popullojnë pjesën e fshehtë të botës. Këto shkrime mund të klasifikohen në mënyrë rigoroze si perla të veçanta në universin letrar të Kosovës.
Ka tekste të frymëzuara që ndihen dhe bëhen pjesë e një shkëlqimi të tejdukshëm. Parajsa dhe ferri popullojnë një hapësirë imagjinare të gjeneruar nga mbindjeshmëria. Autorja duket se pikturon një kanavacë simboliste, thuajse me penelin e Puvis de Chavannes, në të cilën pastërtia e qasjes drejton gjykimet e vlerës mbi shtigjet e pashprehura. Çastet e braktisjes dhe të ndarjes u japin poezive dëshirën për të shpëtuar në zonën e ndershmërisë, ku relativiteti thellësisht estetik është sovran.
Dashuria është ndjenja më e bukur njerëzore, përkushtimi dhe akti suprem i hapjes së shpirtit. Emri dhe manifestimi i saj, i jep shpirtit gjendjen e ndjeshmërisë sublime, kuptimin e ekzistencës më të lartë. Sot, kur një pjesë e njerëzimit ka zbritur në instinktet më të ulëta, lirikat e Leonorës reflektojnë gjendjen primare të kristalizimit të ndjenjës.
Horizonti hapet me dilemën e një kënge sirenë, e cila është një ftesë delikate për lumturinë. Poemë e bukur, e frymëzuar, interesante dhe mbresëlënëse "Ëndërr me ty": "Shpirti im gufon së thelli/ Për sy t’bukur dashurie/ Për ledhatimin që natën fuqizon/ Me atë dashuri, / që asnjë termet s’do mund të të përpijë/ Çfarë brengë na solli terri këtë herë/ Kjo brengë ka aromën luledielli/ Kur marrë frymë lehtë/ pranë krahrorit tënd!"
Të gjitha introspeksionet shëmbëllejnë me stërgjyshërit e pemëve dhe me fëmijërinë e gurit lëndor, me misteret e buta dhe të brishta të qenjes njerëzore. Përshkrimet vijnë nga një traditë e harlisur e poezisë artistike.
Këto fjalë të veçanta janë duke jetuar në pasqyrat e mureve të botës.
Tundimet janë të shumëfishta, dhe përgjigjet posedojnë vulën e përshtypjeve mbizotëruese që animojnë brendësinë, vazhdimisht të etur për të zbuluar diçka të re. Misteri mund të fshihet kudo. Frika nga braktisjaq nganjëherë merr proporcione të papritura, gjithmonë duke qëndruar në hijen e mistereve të plotfuqishme. Mesazhi i poezive të përfshira në këtë vëllim ndodh diku midis ëndrrës dhe zgjimit, ku format intime mund të jenë metamorfozë e një ndjeshmërie të veçantë. Kujtimet fitojnë një korporatë të pamohueshme, të shikuara me butësi në korpusin e natyrës shqiptare. Hapësira dhe përkohshmëria zgjerohet me kundërshtime të drejtpërdrejta në proporcion me rrjedhshmërinë e ndjenjës, si një perandori e përjetshme që e kontrollon ngushëllimin. Duke iu afruar aspekteve të tjera të estetikës, Leonora zgjedh për rrëfimet lirike një ndjenjë të thellë e të thjeshtë, të ngjashme me të pranishmit në shkrimet e Joris-Karl Huysmans.
Në të njëjtën kohë, kjo amzë e vërtetë estetike, e propozuar nga poetja, ka afinitete plastike me pikturat e Rembrandt, Caravaggio ose Georges Canvas. Fuqia e ëndrrës përshkallon kufijtë e një evazioni ideal. Magjia krijon aspekte mbresëlënëse, peizazhe nga botët e kaluara, të dedikuara për të ëndërruar stinët e vitit me këngë dhe “Lule mbi plagë”. Të jetosh me botën në botë, në mënyrë të pashmangshme, është një eksperiment i nostalgjisë, një manifestim i mjaftueshëm me degëzime të paparashikueshme në të gjitha nivelet e qenies. Lotët, shirat dhe mallkimet mund të fshehin sekretet e vjetra të cilat përmes potencialeve okulte arrijnë në obsesion.
Koordinojnë në mënyrë fantastike metamorfozat e shumëfishta me vulat e netëve misteriozofike. Poezitë nuk kanë boshllëk, por kanë bollëk në premonicionet që bëhen duke
këmbëzuar mënyrën e rrugës së mostrës. Dashuria, qoftë reale apo imagjinare, është një prani e vazhdueshme e netëve të paharruara: "Vetëm sonte në këtë natë të gjatë/ Në këtë ëndërr të përjetuar se zgjuari/ Do t’mundohem të t’hudhi/ n’t’ardhmen e shpirtit tim! (Ëndërr me ty)
Natyra i shoqëron këto impresione të pasionuara, në moshën e një përmbushjeje të frymëzuar: "Pastaj lumturohet Babi dhe Nëna/ kur qeshin fëmijët/ Botën na ndryshojnë/ Edhe lulet lulëzojnë/ Jetën tonë na zbukurojnë/ Në ëndrra ylberin do ta kaloj/ Botën tërë lule për Ju do ta pikturoj/ Sot këto gëzime s’kanë mbarim/ Për botën e djalit tim!" (Engjëjve).
Këto vargje dëshmojmë për shëmbëlltyrën e ekzistencës së një hapësire idilike në të cilën kemi zbulesën e mrekullueshme. Por mbi të gjitha, në këtë bukuri të pafajësisë shkrihen thërrimet e botës në një zonë të paparashikueshme, të ndriçuar në mënyrë diskrete nga zëri i zemrës.
Libri i Leonora Bruçajt ka sintagma të papërdorshme paraprakisht. Ato janë fryt i ndijimeve të bollshme në labirintin e ëndrrave lirike. Këto poezi janë të qëndisura me dantella të bukura në shpatullat e zhveshura të ndjeshmërisë. Janë lule që mugullojnë si një kalim i jetës në hapat e vallëzimit. Portat e shenjta hapen si një zbulesë e një jetë të e ëmbël e të dhimbshme.
Tekstet e Zonjës Leonora Bruçaj-Keka janë vlera hyjnore me aromë arbërore. Ato e anashkalojnë “vdekjen” qërezulton nga djegia metaforike e trupit, por jo edhe e shpirtit, një fenomen i papërsëritshëm në botën e përditshhmërisë sonë, një botë magjike e vlerave morale. Janë lirika që sjellin një ajër freskues të normalitetit që e kuptimin e humbur, edhe pse nostalgjik, të bukurisë së jetës. Stili është konfidencial, i drejtpërdrejtë, i thjeshtë dhe i thellë.
