Njerëzit manipulues do të përdorin emocionet tuaja ose do të viktimizojnë veten e tyre në përpjekje për të pasur kontroll mbi ju.
“Ka nga ata, aftësia kryesore e të cilave është të rrotullojnë rrotat e manipulimit. Është lëkura e tyre e dytë dhe pa këto rrota ata thjesht nuk dinë të jetojnë”. (C. JoyBell C.)
Manipulimi psikologjik mund të përkufizohet si ushtrim i ndikimit të panevojshëm përmes shtrembërimit mendor dhe shfrytëzimit emocional, me synimin për të marrë pushtet, kontroll, përfitime dhe privilegje në kurriz të viktimës. Është e rëndësishme të bëhet dallimi midis ndikimit të shëndetshëm shoqëror dhe manipulimit psikologjik.
Ndikimi i shëndetshëm shoqëror ndodh në shumicën e njerëzve dhe është pasojë e marrëdhënieve konstruktive. Sidoqoftë, në manipulimin psikologjik, një person përdoret për të mirën e tjetrit. Manipuluesi krijon qëllimisht një çekuilibër të fuqisë dhe shfrytëzon viktimën për të përmbushur qëllimet e tij.
Shumica e individëve manipulues kanë 4 karakteristika të përbashkëta.
Ata dinë të identifikojnë pikat e dobëta të tjetrit.
Ata i përdorin ato kundër viktimës.
Përmes makinerive të tyre dinake, ata e bindin tjetrin të heqë dorë nga diçka nga vetja për të mbrojtur interesat e tyre egoiste.
Në situata profesionale, shoqërore dhe familjare, sapo një manipulues të arrijë të përfitojë nga dikush, shkelja ka të ngjarë të përsëritet derisa të pushojë shfrytëzimi.
Shkaqet rrënjësore të manipulimit kronik janë komplekse dhe të thella. Por pyetja që duam t’i bëjmë vetes sot është: si mund t’i trajtojmë me sukses këto situata? Këtu janë 5 mënyra për t’u marrë me njerëzit manipulues.
Njihni të drejtat themelore të secilit
Gjëja më e rëndësishme për të mbajtur mend kur merreni me një person manipulues është të njihni të drejtat e tyre dhe të dalloni kur ato shkelen. Për sa kohë që të tjerët nuk dëmtohen, ju keni të drejtë të mbroni dhe zbatoni ato të drejta. Nga ana tjetër, nëse njerëzit e tjerë dëmtohen, ata mund të merren në pyetje. Këtu janë disa nga të drejtat tona themelore të njeriut.
E drejta për tu trajtuar me respekt.
E drejta për të shprehur ndjenjat, mendimet dhe dëshirat.
E drejta për të vendosur përparësitë tona.
E drejta për të thënë “jo” pa u ndier fajtor.
E drejta për të kërkuar paratë tuaja.
E drejta për të pasur mendime të ndryshme nga ato të të tjerëve.
E drejta për t’u kujdesur për veten dhe për të mbrojtur veten nga kërcënimet fizike, mendore ose emocionale.
E drejta për të krijuar jetën tuaj të lumtur dhe të shëndetshme.
Këto të drejta themelore të njeriut janë kufizimet tona. Padyshim që shoqëria jonë është e mbushur me njerëz që nuk i respektojnë këto të drejta. Njerëzit manipulues, në veçanti, duan të na privojnë nga këto të drejta në mënyrë që t’i kontrollojnë dhe përfitojnë prej tyre. Por ne kemi fuqinë dhe autoritetin moral të deklarojmë se ne, jo manipuluesi, jemi përgjegjës për jetën tonë.
Mbani distancën tuaj
Një mënyrë për të njohur një person manipulues është të shohësh dhe të përpiqesh të kuptosh nëse ata veprojnë shumë ndryshe përpara njerëzve të ndryshëm dhe në situata të ndryshme. Megjithëse të gjithë sillemi në mënyrë të pabarabartë me njerëzit përreth nesh, disa njerëz manipulues priren të jenë në ekstreme: ata priren të jenë shumë të sjellshëm me një individ dhe plotësisht të vrazhdë me një tjetër, ose plotësisht të pafuqishëm në një kohë dhe në një tjetër.
Kur vëzhgoni rregullisht këtë lloj sjellje është mirë të mbani një distancë të shëndetshme dhe të shmangni përfshirjen me personin, përveç nëse është absolutisht e nevojshme. Siç është përmendur tashmë, arsyet për manipulim kronik janë komplekse dhe të thella.
Shmangni personalizimin dhe fajin
Meqenëse qëllimi i manipuluesit është të përpiqet të shfrytëzojë dobësitë e të tjerëve, është e kuptueshme që viktimat e tij ndihen joadekuate apo edhe fajtore sepse nuk e kanë kënaqur atë. Në këto situata, është e rëndësishme të kujtojmë se ne nuk jemi problemi: ne jemi manipuluar dhe qëllimi i manipulimit është të na bëjë të ndihemi keq për veten, kështu që ka më shumë të ngjarë të heqim dorë nga fuqia dhe të drejtat tona. Mendoni për marrëdhënien tuaj me këtë person dhe bëjini vetes pyetjet vijuese.
A më trajton ai me respekt?
A janë të arsyeshme pritjet dhe kërkesat nga ky person?
A është e duhur kjo marrëdhënie?
A ndihem mirë me veten time në këtë marrëdhënie?
Përgjigjet e këtyre pyetjeve na japin të dhëna të rëndësishme për “problemin” e marrëdhënies: është tek ne apo tek personi tjetër?
Përqendrohuni tek personi manipulues duke bërë pyetje specifike
Në mënyrë të pashmangshme, një person manipulues do të na bëjë kërkesa. Kur dëgjojmë një kërkesë irracionale, ndonjëherë është e dobishme të përqendrohemi duke bërë pyetje të thella dhe të sakta, për të kuptuar nëse ata janë mjaft të vetëdijshëm dhe mund të njohin padrejtësinë e asaj që po propozojnë. Për shembull:
“A ju duket e arsyeshme kjo?”
“A mendoni se është e drejtë?”
“A ka rëndësi mendimi im?”
“Po më pyet apo po e kërkon?”
“Cili do të ishte përfitimi im?”
“A e prisni vërtet atë [përmbledh pyetjen e padrejtë dhe të tepruar]?”
Kur i bëjmë këto pyetje, ajo që po bëjmë është pozicionimi i një pasqyre në mënyrë që manipuluesi të shohë natyrën e vërtetë të planit të tij. Nëse manipuluesi ka një farë shkalle të vetë-ndërgjegjësimit, ai ka të ngjarë të tërheqë kërkesën dhe të tërhiqet. Nga ana tjetër, manipuluesit me të vërtetë patologjikë do t’i injorojnë këto probleme dhe do të insistojnë në arritjen e qëllimeve të tyre. Në këtë rast, idetë në këshillën tjetër mund të përdoren për të mbajtur pozicionin tuaj fort dhe për të ndaluar manipulimin.
Vendosni kufij
Kur një manipulues psikologjik këmbëngul të shkelë kufijtë tanë dhe nuk merr “jo” si përgjigje, pasojat duhet të përmenden. Aftësia për të identifikuar dhe deklaruar se cilat mund të jenë pasojat është një nga aftësitë më të rëndësishme që mund të përdoret për të “çarmatosur” një person manipulues. Nëse artikulohet në mënyrë efektive, pasojat e vënë individin manipulues në pritje, duke e detyruar atë të kalojë nga manipulimi në respekt. Ne e dimë që është shumë e vështirë të kesh një person manipulues përreth. Pra, nëse përkundër këtyre 5 këshillave ju vazhdoni të ndiheni keq dhe nuk mund ta kapërceni këtë problem, kërkoni ndihmën e një profesionisti, i cili mund t’ju udhëzojë.
