E njohur edhe si “vitamina e diellit”, vitamina D mbulon një sërë funksionesh të rëndësishme në organizmin e njeriut mes të cilave:
• Nxit përthithjen e kalciumit nga sistemi i tretjes
• Mban në normë nivelet e kalciumit dhe fosforit në gjak
• Përmirëson përthithjen e kalciumit dhe fosforit nga veshkat
• Forcon kockat
• Nxit zhvillimin e kockave te fëmijët
Çfarë është mungesa e vitaminës D?
Është situata që pasqyron një nivel të pamjaftueshëm të vitaminës D për ta mbajtur trupin e njeriut të shëndetshëm.
Në mjekësi, mungesa e vitaminës D njihet edhe si hipovitaminoza D.
Shkaqet:
• Ekspozimi i pamjaftueshëm në diell
• Kequshqyerja
• Aktiviteti i ulët fizik në ajër të pastër
• Lëkura e errët
• Jetesa në zona të largëta nga ekuatori
• Përdorimi i tepruar i kremërave solarë (një krem solar me SPF 15 bllokon rreth 99% të prodhimit natyral të vitaminës D)
• Një rritje të nevojës për vitaminë D
• Një ndryshim në përthithjen e saj nga sistemi i tretjes
• Prania e patologjive të tjera si sëmundjet e mëlçisë apo veshkave, të cilat kompromentojnë konvertimin e saj
• Terapi me medikamente të ndryshme
Faktorë që ndikojnë në mungesën e vitaminës D:
• Tymi i duhanit
• Mosha e avancuar
• Obeziteti
• Alkooli
• Ushqyerja e foshnjes me gji
• Prezenca e osteoporozës
• Prezenca e bypass gastrik
Duhet thënë se mungesa e vitaminës D haset më shpesh te:
• Personat që i shmangen ekspozimit në diell
• Personat që vuajnë nga insufiçienca renale ose hepatike
• Ata që vuajnë nga sarkoidoza, tuberkulozi, histoplazmoza ose ndonjës ëmundje tjetër granulomatoze
• Pacientët me limfomë, një lloj i kancerit të gjakut.
• Njerëzit me fibrozë cistike, pankreatit kronik ose cirroza biliare
Pasojat e mungesës së vitaminës D:
-Dhembje të kockave
-Dhembje të artikulacioneve
-Dobësi muskulore
-Kocka të dobëta, që tentojnë të deformohen te personat me moshë të re, ose të thyhen lehtësisht tek ata me moshë madhore
-Vështirësi për të menduar në mënyrë të qartë
-Lodhje të vazhdueshme
-Rakitizëm
-Rrezik për sëmundje të zemrës
Ushqimet më të pasura me vitaminë D:
• Qumështi
• Lëngu i portokallit
• Qumështi i sojës
• Kosi
• Drithërat e mëngjesit
• Margarina
Burime të tjera të mira të vitaminës D janë: vaji i merlucit apo të peshqve të tjerë si, (salmon, troftë, peshku shpatë, ton, etj), e verdha e vezës, kërpudhat.
