Para katërmbëdhjetë vjetësh, presidenti i asokohe Barack Obama i bëri presion shefit ekzekutiv të Apple, Steve Jobs se çfarë do të duhej për të sjellë prodhimin e iPhone në Shtetet e Bashkuara, sipas The New York Times.
Tash, presidenti aktual Donald Trump po ia rishfaq këtë pyetje shefit aktual të kompanisë Tim Cook dhe aksionet janë shumë më të larta. Trump kërcënoi një tarifë të madhe 25 për qind ndaj Apple dhe kompanive të tjera të telefonave inteligjentë, nëse nuk prodhojnë telefona të shitur në Amerikë.
“Kam informuar kohë më parë Tim Cook të Apple se pres që iPhonet e tyre që do të shiten në Shtetet e Bashkuara të Amerikës do të prodhohen dhe ndërtohen në Shtetet e Bashkuara, jo në Indi apo kudo tjetër. Nëse nuk është kështu, një tarifë prej të paktën 25% duhet të paguhet nga Apple në SHBA," shkroi Trump në Truth Social.
Në fillim të këtij muaji, Tim Cook tha se ai priste që shumica e iPhone të lidhur në SHBA të dërgoheshin nga India.
Rigjallërimi i prodhimit në SHBA ka qenë një objektiv i presidencës Trump. Brenda tre muajve të parë të mandatit të tij të dytë, ai shkoi në një ritëm tarifor, duke premtuar se do të vendoste taksa për pothuajse çdo produkt të prodhuar jashtë vendit, në një përpjekje për të rritur vendet e punës në SHBA.
Por ekspertët që folën me CNN thanë se prodhimi i iPhone në Shtetet e Bashkuara do të ndryshonte mënyrën se si Apple ndërton produktin e saj më fitimprurës.
Zhvendosja e prodhimit të iPhone në SHBA do të nënkuptonte largimin nga vende si Kina dhe India që kanë fuqinë punëtore shumë të specializuar dhe aftësitë e nevojshme për të prodhuar miliona iPhone. Rezultati mund të nënkuptojë rritje të çmimeve ose ndryshime të dizajnit për iPhone, vlerësojnë disa analistë.
"Thjesht nuk funksionon në thelb," tha Dipanjan Chatterjee, nënpresident dhe analist kryesor në firmën e kërkimit të tregut Forrester.
Apple nuk iu përgjigj kërkesës së CNN për koment nëse planifikon të zhvendosë prodhimin e iPhone në SHBA.
Ekziston gjithashtu pyetja nëse ka kërkesë të mjaftueshme për punë në fabrikë në Amerikë. Prodhimi ka qenë në rënie në Shtetet e Bashkuara, me vetëm 8% të punëtorëve amerikanë që mbajnë punë në atë sektor në fillim të këtij viti krahasuar me afërsisht 26% në 1970, sipas Byrosë së Statistikave të Punës.
Carolyn Lee, drejtore ekzekutive e Institutit të Prodhimit, tha për CNN se "puna ka ndryshuar shumë" dhe se rolet moderne të prodhimit përfshijnë aftësi si kodimi dhe analizat e të dhënave.
Apple tha në shkurt se planifikon të investojë 500 miliardë dollarë në SHBA gjatë katër vjetëve të ardhshëm, gjë që do të shkojë drejt nxitjes së përpjekjeve kërkimore dhe zhvillimore dhe nisjen e një akademie në Detroit për të mësuar kompanitë rreth teknikave të prodhimit të zgjuar dhe inteligjencës artificiale.
Por akademia e kompanisë nga Cupertino do të jetë për bizneset e vogla dhe të mesme, sipas njoftimit për shtyp të Apple, jo trajnimin e punëtorëve apo ndërtimin e infrastrukturës për të prodhuar iPhone ashtu siç bëhet në Kinë apo Indi.
Cook ka pranuar boshllëkun në punë që kërkohet për të prodhuar iPhone në SHBA. Duke folur në një ngjarje të Revistës Fortune në 2017, ai e përshkroi mjedisin e prodhimit në Kinë si një kombinim i aftësive të "mjeshtrit", "robotikës së sofistikuar" dhe "botës së shkencës kompjuterike".
Shumë nga furnizuesit e Apple janë të vendosur në Kinë, kështu që kalimi në SHBA, qoftë edhe vetëm për montim, do të nënkuptonte zhvendosje më tej nga komponentët kritikë.
Dan Ives, kreu global i kërkimit teknologjik për Wedbush Securities, tha për CNN muajin e kaluar se rreth 90 për qind e procesit të prodhimit të iPhone zhvillohet në Kinë, megjithëse ai thotë se ky numër është më afër 40% tani që Apple ka zhvendosur më shumë prodhim në Indi. Ai gjithashtu ka vlerësuar se prodhimi i iPhone në Shtetet e Bashkuara mund të trefishojë çmimin e pajisjes.
