Evropa përballet me sfida në adoptimin e inteligjencës artificiale, duke përfshirë barrierat rregullatore dhe mungesën e profesionistëve të aftë.
‘Gjenerata e Ardhshme e BE-së’ ka zotuar 4.4 miliardë euro për iniciativat e AI, me dy vende të Evropës Jugore që kryesojnë rrugën.
Inteligjenca Artificiale (AI) po riformëson peizazhin ekonomik global, duke u shfaqur si një forcë kryesore në domenin digjital dhe duke nxitur inovacionin në sektorë të ndryshëm.
Deri në vitin 2030, AI pritet të ketë injektuar më shumë se 11 trilion euro në ekonominë globale, sipas parashikimeve të industrisë.
Parashikohet që AI dhe robotika së bashku të nxisin krijimin e rreth 60 milionë vendeve të reja të punës në nivel global deri në vitin 2025, duke nënvizuar rëndësinë kritike të digjitalizimit në nxitjen e rritjes ekonomike.
Në një përpjekje të përbashkët për t’iu përshtatur udhëheqësve globalë të teknologjisë, Bashkimi Evropian po intensifikon shtytjen e tij për të integruar dhe avancuar AI, me një theks të veçantë në forcimin e infrastrukturës dhe aftësive digjitale në të gjithë shtetet e tij anëtare.
Megjithatë, pavarësisht këtyre parashikimeve optimiste, sfidat vazhdojnë.
Velina Lilyanova, një studiuese në Shërbimin Kërkimor Parlamentar Evropian, ka theksuar adoptimin e ngadaltë të AI në Evropë në sektorë kritikë si kujdesi shëndetësor dhe administrata publike.
“Evropa ka një dobësi në këtë drejtim”, pohon ajo në studimin e saj të fundit me titull Investimi në Inteligjencën Artificiale në Planet Kombëtare të Rimëkëmbjes dhe Rezistencës.
Sfidat mbeten që pengojnë përvetësimin më të gjerë të AI
Lilyanova thekson se Evropa përballet me disa sfida që pengojnë përvetësimin më të gjerë të AI, duke përfshirë barrierat rregullatore, çështjet e besimit, mungesën e aftësive digjitale dhe nivelet e ulëta të digjitalizimit të kompanive.
“Shtetet anëtare duhet të adresojnë këto barriera për të lehtësuar përfshirjen e gjerë”, tha ajo, duke theksuar nevojën për reforma rregullatore, rritjen e aftësive digjitale dhe nxitjen e digjitalizimit të kompanive.
Komisioni Evropian ka përcaktuar synime ambicioze për vitin 2030: synimi që 90 për qind e sipërmarrjeve të vogla dhe të mesme të BE-së (SME) të arrijnë të paktën një nivel bazë të intensitetit digjital dhe që 75 për qind e kompanive të BE-së të adoptojnë teknologji si kompjuteri në ‘re’., AI, dhe të dhëna të mëdha.
Si investojnë vendet evropiane në AI
Strategjitë e investimeve në AI ndryshojnë ndjeshëm midis shteteve anëtare të BE-së, duke filluar nga financimi i drejtpërdrejtë i kërkimit dhe zhvillimit (R&D) deri tek mbështetja indirekte nëpërmjet digjitalizimit të biznesit dhe shërbimeve publike, siç detajohet nga Lilyanova.
Plani Kombëtar i Rimëkëmbjes dhe Rezistencës së Spanjës (NRRP) cakton në mënyrë specifike fonde për të forcuar zhvillimin e AI, duke synuar të pozicionojë vendin si një lider në përsosmërinë dhe inovacionin shkencor të AI. Plani fokusohet në zhvillimin e mjeteve dhe aplikacioneve të AI në gjuhën spanjolle për të rritur produktivitetin në sektorin privat dhe efikasitetin në administratën publike.
Programi Strategjik i Italisë për AI (2022-2024), duke u përafruar me strategjinë më të gjerë të BE-së për AI, synon ta bëjë Italinë një qendër globale për kërkimin dhe inovacionin e AI duke rritur aftësitë dhe duke tërhequr talentet kryesore të AI.
Danimarka po përdor ekosistemin e saj të fortë të kërkimit dhe zhvillimit dhe intensitetin e lartë digjital midis SME-ve për të përmirësuar strategjinë e saj digjitale kombëtare, duke përfshirë AI për të përmirësuar administratën publike përmes reformave.
Gara e Evropës drejt AI: Cili vend evropian po kryeson investimet në AI?
Qendra e Përbashkët Kërkimore e Komisionit Evropian ka kryer një analizë shteruese të financimit të lidhur me AI në të gjithë vendet e BE-së.
Sipas një studimi të vitit 2023 nga Papazoglu et al, instrumenti i gjeneratës së ardhshme të BE-së (NGEU) dhe Lehtësia e tij e Rimëkëmbjes dhe Rezistencës (RRF) përbëjnë 70 për qind të investimeve totale në transformimin digjital.
Konkretisht, nga 116.8 miliardë euro të akorduara nga NGEU RRF për “Dekadën Digjitale”, 4.376 miliardë euro janë të destinuara për projektet e AI.
Projektet e AI përbëjnë 4.4 miliardë euro të investimeve totale të NGEU RRF të digjitalizimit
Një ndarje e investimeve kombëtare zbulon Italinë si kryesuesen, duke planifikuar 1.895 miliardë euro për projekte të lidhura me AI. Pas saj vjen Spanja me 1.2 miliardë euro. Së bashku, dy vendet e Evropës Jugore përfaqësojnë 71 pçr qind të totalit të investimeve të alokuara për projektet e lidhura me AI brenda NGEU RRF.
Italia dhe Spanja kryesojnë në investimet evropiane të AI, duke përfaqësuar mbi 70 për qind të alokimit të NGEU RRF
Danimarka kryeson në një bazë relative, duke dedikuar 8.7 për qind të buxhetit të saj të RRF Digjiitale për projektet e AI e ndjekur nga Spanja me 6.4 për qind, dhe Irlanda me 5.2.
Vendet evropiane po ndajnë mesatarisht rreth 3 për qind të fondeve të tyre të digjitalizimit për projektet e AI.
Suedia, Holanda, Belgjika dhe Austria janë në fund të fundit, duke angazhuar më pak se 1 për qind të buxheteve të tyre të RRF për projekte të lidhura me AI.
