LIVE: Ukraina në telashe, Rusia me plane të reja për luftë - ja “gabimi i pafalshëm” që ka bërë Zelensky

Ardhja e sezonit të pranverës duket se të jetë e vështirë për Ukrainën pasi Rusia ka të ngjarë të ndërmarrë një ofensivë të re, siç bëri në vitin 2023.  

Pavarësisht pushimit të përkohshëm të ofruar nga moti i ngrohtë, aftësia e Ukrainës për të zmbrapsur një ofensivë të mundshme ruse duket shumë më pak e sigurt tani sesa një vit më parë.

"Kjo është arsyeja pse ajo duhet urgjentisht të mobilizojë më shumë trupa dhe të ndërtojë mbrojtje më të fuqishme të vijës së parë," shkruan The Economist.

Sipas artikullit, ukrainasit fajësojnë politikanët globalë për vështirësitë e tyre pasi aleatët perëndimorë, të preokupuar me çështje të ndryshme si Lindja e Mesme dhe zgjedhjet e ardhshme, nuk po japin mbështetjen e duhur. Por Ukraina nuk mund të fajësojë vetëm aleatët e saj, pasi ajo është gjithashtu fajtore për të metat e veta, veçanërisht në fuqinë punëtore, shkruan gjithashtu “The Economist”.

Ukraina në telashe

Forcat ruse po përfitojnë nga stoqet e pakësuara të artilerisë dhe municioneve të Ukrainës.

Trupat ruse nuk po sulmojnë në të gjithë fushën e betejës siç bënë në shkurt 2022, por ato po bëjnë fitime të vogla dhe të qëndrueshme në Ukrainën jugore dhe lindore dhe duket se synojnë të pushtojnë rajonet e Luhansk, Donetsk, Zaporizhia, Dnipropetrovsk dhe Kharkiv gjatë 34 muajve të ardhshëm, sipas qendrës së mendimit ukrainas për Strategjitë e Mbrojtjes, siç raporton Financial Times.

Por Ukraina ka një problem tjetër të madh, që është mungesa e linjave të forta dhe të shtresuara të mbrojtjes, që është një arsye tjetër pse ushtria ruse ka qenë në gjendje të përparojë në mënyrë të qëndrueshme në muajt e fundit dhe të kapë pjesë të territorit përgjatë vijës së frontit 1000 kilometra.

'Nëse doni të jetoni, gërmoni', lexohet fraza me të cilën ushtarët ukrainas kanë punuar që nga fillimi i pushtimit rus më shumë se dy vjet më parë, dhe kjo është ende e vërtetë sot. Por shumë në Kiev kanë frikë se ushtria nuk po gërmon shpejt ose nuk po ndërton fortifikime mjaftueshëm të forta mbrojtëse për t'i bërë ballë ofensivës së pritshme ruse në verilindje dhe juglindje.

Vrasja e bashkëpunëtorëve

I zhgënjyer nga rezultatet, Volodymyr Zelensky ka ndërmarrë një fushatë, që duket më shumë si taktikë ruse.  Kreu i agjencisë kombëtare të spiunazhit të Ukrainës ka zbuluar detaje të një fushate të fshehtë vrasjeje që me sa duket synon ukrainasit që bashkëpunojnë me Rusinë.

Në një intervistë televizive, Vasyl Malyuk, shefi i Shërbimit të Sigurisë së Ukrainës (SBU), foli për një numër vrasjesh të profilit të lartë në territorin e pushtuar nga Rusia dhe vetë Rusinë, duke përfshirë atë të një blogeri ushtarak pro-Kremlinit në qytetin e lindjes së Vladimir Putin, Shën Petersburg.

Malyuk pretendoi se "shumë" njerëz përgjegjës për krimet e luftës dhe sulmet kundër qytetarëve ukrainas ishin shënjestruar. Por ai tha: “Zyrtarisht, ne nuk do ta pranojmë këtë”.

Plani i Putinit

Në frontin kundërshtar, strategjia duket më se e qartë. Vladimir Putin dëshiron të krijojë një elitë të re administrative në rajonet e pushtuara të Ukrainës si pjesë e përpjekjes së rusifikimit. Kjo u raportua nga buletini i inteligjencës ushtarake britanike, kushtuar përpjekjeve të autoriteteve ruse për të përmirësuar qeverisjen në këto fusha, duke përfshirë krijimin e masterit të ri të Akademisë së Ekonomisë Kombëtare dhe Menaxhimit Publik, kushtuar menaxhimit Komunal dhe Shtetëror.

Diploma master, shpjegoi universiteti, "do të sigurojë të diplomuar të aftë për të punuar në çdo nivel të qeverisjes", duke përfshirë rajonet e Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia dhe Kherson, të cilat Rusia pjesërisht i aneksoi ilegalisht pas shpërthimit të luftës.

Edhe vetë Putin njoftoi se donte të formonte një elitë të re administrative në fjalimin e tij të fundit për gjendjen e kombit. E gjithë kjo, kujton inteligjenca ushtarake, po ndodh në vazhdën e përpjekjeve për të rusifikuar zonat e pushtuara ku tani ekziston sistemi gjyqësor dhe arsimor rus, lëshohen pasaportat ruse dhe ndërtohet një infrastrukturë ruse e telekomunikacionit. Madje 58 burgje do të ndërtohen në zonat e pushtuara.

Konflikti në Ukrainë është vetëm një pjesë e një përplasjeje më të gjerë midis Rusisë dhe Perëndimit, ka deklaruar së fundmi ministri i Jashtëm rus Sergey Lavrov.

Armiqësitë, tha ministri, u ndaluan vetëm nga marrëveshjet tashmë të zhdukura të Minskut, të cilat ishin krijuar për t’i dhënë rajoneve të Donetsk dhe Luhansk status të veçantë brenda shtetit ukrainas.

Qeveritë pasuese të të dy ish-presidentëve ukrainas Poroshenko dhe Zelensky goditën gjuhën dhe kulturën ruse, duke futur kufizime të rrepta që synojnë përdorimin e saj në të gjitha aspektet e jetës, sipas Lavrov.

Moska u kërkoi vazhdimisht mbështetësve të Kievit në Perëndim që të dënojnë dhe të ndalojnë politikat diskriminuese, të cilat gjithashtu shkelin kushtetutën e Ukrainës, por “asnjë nga vendet perëndimore që tani po e mbrojnë Ukrainën nga të gjitha akuzat nuk i ka dënuar ndonjëherë publikisht këto veprime absolutisht të paligjshme,” këmbënguli ai.

“I vetmi shpjegim është se Ukraina është maja e ajsbergut. Dhe se qëllimi i deklaruar i Perëndimit është t’i shkaktojë Rusisë një disfatë strategjike”, tha Lavrov.

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelenskyy, tha se solidariteti i BE-së është jetik për moralin.

Ai ia bëri komentet një grupi eurodeputetësh nga grupi liberal Renew Europe, anëtar i të cilit është edhe partia e tij.

Vizita dy-ditore erdhi në prag të zgjedhjeve të BE-së në qershor, ku e djathta ekstreme, e cila është kryesisht më pak mbështetëse e Ukrainës dhe më pak kundër Rusisë, pritet të ketë përfitime të mëdha.

“Është një sinjal i rëndësishëm për burrat, gratë, fëmijët tanë se ne jemi pjesë e Evropës dhe Evropa e di se ne jemi kjo mburojë mbrojtëse për vlerat tona të përbashkëta”, tha  Zelensky, raporton Euronews.com.

Ai theksoi gjithashtu nevojën urgjente të Ukrainës për më shumë armë dhe municione për delegacionin.

Disa orë pas vizitës, presidentja e Renew Europe, Valerie Hayer i kërkoi BE-së të ekspozonte çdo deputet, ose çdo kandidat që ka pranuar para ose nga Rusia ose përfaqësuesit e saj.

Në një letër drejtuar Roberta Metsola, presidentes së Parlamentit Evropian, ajo shkruante:

“Unë shkruaj për të shprehur shqetësimet e rënda të Grupit të Renew Europe në lidhje me raportet, të konfirmuara nga shërbimet e sigurisë polake, çeke dhe belge dhe nga kryeministrat e Belgjikës dhe Republikës Çeke, se anëtarët e kësaj Dhome dhe kandidatët në zgjedhjet e ardhshme evropiane janë paguar. Nga qeveria ruse ose përfaqësuesit e saj për të shpërndarë propagandë në Parlamentin Evropian dhe më gjerë. Ky është sulm i qartë ndaj mënyrës sonë të jetesës evropiane, Parlamentit tonë dhe mandatit të tij demokratik nga një fuqi e huaj”.

Ministri i Jashtëm i Ukrainës Dmytro Kuleba ka deklaruar se qëllimi i Rusisë nuk është vetëm të pushtojë Ukrainën.

Kuleba nuk përjashtoi mundësinë që Rusia mund të zgjerojë sulmet e saj dhe të synojë anëtarët e NATO-s, duke theksuar se “e ardhmja e projektit imperialist rus varet nga Ukraina”.

“Të gjithë duhet të kuptojnë se qëllimi strategjik i Rusisë nuk është vetëm të pushtojë Ukrainën, por të rivendosë ‘lavdinë’ e Bashkimit Sovjetik në arenën ndërkombëtare. Putin madje tha se rënia e Bashkimit Sovjetik ishte katastrofa më e madhe gjeopolitike e shekullit të 20-të”, nënvizoi Kuleba.

Ndër të tjera shtoi se Moska nuk pajtohet me pavarësinë e vendeve të Azisë Qendrore sepse ende i konsideron ato si provinca të dikurshme.

Kryeministri i Polonisë, Donald Tusk ka dhënë një paralajmërim të hapur se Evropa ka hyrë në një “epokë të paraluftës” dhe nëse Ukraina mposhtet nga Rusia, askush në Evropë nuk do të jetë në gjendje të ndihet i sigurt.

“Nuk dua të tremb askënd, por lufta nuk është më një koncept nga e kaluara”, tha ai për mediat evropiane, raporton BBC.

“Është e vërtetë dhe filloi më shumë se dy vjet më parë”, tha Tusk.

Tusk, një ish-president i Këshillit Evropian, tha se presidenti rus Vladimir Putin kishte fajësuar tashmë Ukrainën për sulmin xhihadist në Bashkinë Crocus të Moskës pa asnjë provë dhe “duket se ndjen nevojën për të justifikuar sulmet gjithnjë e më të dhunshme ndaj objektivave civile në Ukrainë”.

Ai vuri në dukje se Rusia kishte sulmuar Kievin me raketa hipersonike.

“E di që tingëllon shkatërruese, veçanërisht për njerëzit e brezit të ri, por ne duhet të mësohemi mendërisht me ardhjen e një epoke të re. Epoka e paraluftës,” paralajmëroi ai.

Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky ka renditur vendet që beson se Rusia do të synojë nëse ia del me qëllimet e saj në Ukrainë.

Zelensky ka thënë se Vladimir Putin do t’i drejtohet Kazakistanit, më pastaj do të shkojë në shtetet baltike, Poloni dhe Gjermani.

“Për të, ne jemi një satelit i Federatës Ruse”, tha ai për CBS, shkruan Skynews.

“Për momentin, jemi ne, pastaj Kazakistani, pastaj shtetet baltike, pastaj Polonia, pastaj Gjermania. Të paktën gjysma e Gjermanisë”.

Kazakistani, ashtu si shtetet baltike, ishin pjesë e Bashkimit Sovjetik, përpara rënies së tij në 1991.

Polonia ishte nën kontrollin efektiv të sovjetikëve si një shtet satelit, siç ishte gjysma lindore e Gjermanisë – e njohur atëherë si Republika Demokratike Gjermane – deri në ribashkim në 1991.

Zelenskyy paralajmëroi gjithashtu se SHBA, si një anëtare e NATO-s, nuk është imune nga konflikti.

Avionët luftarakë të Polonisë dhe të aleatëve u aktivizuan mëngjesin e 29 marsit, pasi Rusia kreu sulme me raketa në Ukrainë.

Kështu njoftoi Komanda Operacionale e Forcave të Armatosura të Polonisë.

“Avionët polakë dhe të aleatëve po operojnë në hapësirën polake, gjë që mund të rezultojë në rritjen e nivele të zhurmës, veçmas në pjesën jugperëndimore të shtetit”, tha Komanda përmes një postimi në X, që më herët njihej si Twitter.

Pjesa juglindore e Polonisë është në kufi me Ukrainën. Kievi, ndërkaq, të premten njoftoi se është përballur gjatë natës me sulmet ruse me raketa dhe dronë që kanë shënjestruar infrastrukturën energjetike të shtetit.

Aktivizimi i forcave ajrore polake vjen disa ditë pasi presidenti rus, Vladimir Putin, tha se nuk do të sulmojë asnjë shtet të NATO-s, as Poloninë, shtetet e Baltikut apo Republikën Çeke.

Megjithatë, udhëheqësi rus paralajmëroi se nëse avionët luftarakë F-16 – të prodhimit amerikan – përdoren në Ukrainë, atëherë ato do të rrëzohen nga ushtria ruse.

“Sigurisht, nëse këta avionë do të përdoren nga bazat ajrore nga një shtet i tretë, për ne do të bëhen caqe legjitime”, tha Putin.

Ukraina, që po përballet me luftën e nisur nga Rusia më 2022, po kërkon nga aleatët e saj perëndimorë që t’i dërgojnë avionët F-16, në mënyrë që të përballet me forcat pushtuese ruse.

Belgjika, Danimarka, Norvegjia dhe Holanda janë në mesin e shteteve që janë zotuar se do t’i japin Kievit fluturake të tilla. Ndërkaq, një grup shtetesh kanë premtuar se do të ndihmojnë në trajnimin e pilotëve ukrainas.

Objektet energjetike të Ukrainës ishin objektiv i një sulmi me raketa dhe dronë rus gjatë natës, ku u dëmtuan termocentralet dhe hidrocentralet, tha operatori ukrainas i rrjetit të energjisë Ukrenergo.

Sulmet gjithëpërfshirëse, më i madhi prej të cilëve ishte të premten e kaluar, kanë shkaktuar tashmë dëme të mëdha në objektet e prodhimit dhe transmetimit të Ukrainës, duke e detyruar Kievin të ndalojë eksportet e energjisë elektrike dhe të mbështetet në importet.

“Gjatë natës, rusët goditën përsëri objektet energjetike në një sulm masiv dhe të kombinuar. Termocentralet dhe hidrocentralet në rajonet qendrore dhe perëndimore u dëmtuan,” tha Ukrenergo në Telegram.

Ukrenergo vuri në dukje se mbylljet emergjente u zbatuan në rajonin juglindor të vendit Dnipropetrovsk.

Televizioni ukrainas raportoi mëngjesin e së premtes se shpërthime u dëgjuan në rajonet Ivano-Frankivsk dhe Khmelnytskyi të Ukrainës dhe në qytetin e Dnipros, ndërsa raketat ruse u vunë re në hapësirën ajrore të Ukrainës.

Një avion luftarak rus, Su-35, është rrëzuar të enjten në afërsi të qytetit e uzurpuar Sevastopol, tha guvernatori i emëruar nga Rusia në gadishullin ukrainas, Mikhail Razvozhayev.

“Një avion ushtarak ra në det… objektet civile nuk janë dëmtuar”, tha Razvozhayev në Telegram. Piloti e braktisi me kohë avionin dhe u gjet nga ekipet e shpëtimit rreth 200 metra larg bregdetit, tha Razvozhayev, duke shtuar se jeta e tij nuk është në rrezik.

Ministria e Mbrojtjes e Rusisë nuk ka komentuar rreth raportimeve për rrëzimin e avionit ushtarak.

Kanalet ruse në Telegram raportuan më herët se një avion luftarak ruse, Su-35, u rrëzua në afërsi të Sevastopolit. Shkaktari i rrëzimit të avionit nuk dihet.

Ish-kancelari gjerman Gerhard Schröder tha se ai ende mund të imagjinojë se miqësia e tij me presidentin rus Vladimir Putin mund të kontribuojë në përfundimin e luftës në Ukrainë.

“Ne kemi punuar së bashku në mënyrë të arsyeshme për shumë vite. Ndoshta kjo mund të ndihmojë ende për të gjetur një zgjidhje për të negociuar, unë nuk shoh ndonjë rrugë tjetër,” tha Schröder në një intervistë për dpa.

Schröder ka qenë mik me Putinin që nga koha e tij si kancelar nga viti 1998 deri në 2005 dhe vazhdon të punojë për shumicën e kompanive ruse që operojnë tubacionet Nord Stream përmes Detit Baltik. Edhe pse ai e ka përshkruar sulmin rus në Ukrainë si një “gabim fatal”, ai nuk ka hequr dorë nga Putini.

Kryesia e Partisë së tij Socialdemokrate e ka margjinalizuar për këtë arsye, por procedura e përjashtimit ndaj tij dështoi.

Kur u pyet se pse po e ruan miqësinë me presidentin rus pavarësisht dhjetëra mijëra vdekjeve dhe krimeve ruse të luftës në Ukrainë, Schröder u përgjigj: “Është e vërtetë që ky është një dimension që është i ndryshëm”.

Dikur dukej sikur marrëdhënia e tij personale me Putinin mund të ndihmonte në zgjidhjen e një problemi politik jashtëzakonisht të vështirë. “Dhe kjo është arsyeja pse mendoj se do të ishte krejtësisht e gabuar të harroheshin të gjitha gjërat pozitive që kanë ndodhur mes nesh në politikë në të kaluarën. Ky nuk është stili im dhe nuk e bëj as këtë,” tha ai.

Schröder po aludonte për misionin e tij ndërmjetësues në mars 2022, menjëherë pas sulmit rus në Ukrainë, kur Schröder tha se fillimisht u takua me parlamentarin e atëhershëm ukrainas dhe ministrin aktual të Mbrojtjes Rustem Umerov në Stamboll dhe udhëtoi për në Moskë për bisedime me Putinin. Megjithatë, iniciativa dështoi.

Kremlini mirëpriti deklaratat e Schröder.

Marrëdhëniet e mira dhe konstruktive në një nivel personal si ato midis Shroderit dhe Putinit mund të ndihmojnë në zgjidhjen e problemeve, u citua të ketë thënë zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov nga agjencitë ruse të lajmeve të enjten.

Zëdhënësi i Kremlinit shtoi se kur ishte fjala për ata që janë në pushtet në Gjermani sot, ai nuk sheh ndonjë vullnet për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë.

Schröder gjithashtu tregoi se ai është në favor të një përpjekjeje të re për ndërmjetësim në konfliktin Ukrainë-Rusi në nivel qeveritar.

“Franca dhe Gjermania do të duhet të marrin iniciativën. Është e qartë se lufta nuk mund të përfundojë me humbjen totale të njërës palë ose tjetrës,” tha ish-kancelari.

Schröder i përshkroi spekulimet se Putini mund të fillonte një luftë bërthamore ose të sulmonte një vend të NATO-s në krahun lindor si “të pakuptimta”.

Për të penguar një përshkallëzim drejt skenarëve të tillë në fillim dhe për të parandaluar që popullata të bëhet më e shqetësuar, duhet menduar seriozisht për një zgjidhje të konfliktit përveç mbështetjes për Ukrainën, theksoi ai.

Kancelari aktual i Gjermanisë, Olaf Scholz, nuk ka folur me Putinin në telefon që nga dhjetori 2022.

Në një intervistë me të përditshmen gjermane Märkische Allgemeine, Scholz vuri në dukje se kishte pasur diskutime të përsëritura me Moskën, për shembull, për marrëveshjen mbi eksportin e grurit ukrainas, sigurinë në termocentralin bërthamor të Zaporizhzhya dhe shkëmbimin e të burgosurve.

“Një numër vendesh, duke përfshirë Ukrainën, po diskutojnë aktualisht në nivel këshilltar sigurie se çfarë mund të duket si diçka që do të çonte në një proces paqeje,” tha ai. “Por më lejoni të bëj një gjë shumë të qartë: paqja është e mundur në çdo kohë”.

“Putini thjesht duhet të ndalojë fushatën e tij barbare dhe të tërheqë trupat,” pohoi Scholz.