Pellazgët ishin një popull i lashtë, paraardhësit e të gjithë popujve indoevropianë. Për këtë popull antik që përhapi kulturën në gjithë Evropën dihet shumë pak, thuajse asgjë.
Gjuha e këtij populli quhej Pellazgjisht. Këtë e përmend në shkrimet e tij historiani antik Diodorus Siculus (Diodor Siçiliani), i cili jetoi midis viteve 90 – 30 para erës sonë. Diodor Siçiliani shkruan se poetët parahomerikë janë shprehur me këtë gjuhë, pra Pellazgjishten, dhe me alfabetin që përdorej për ta shkruar atë.
Nga i njëjti burim mësojmë se kjo gjuhë është përdorur për të paktën 10 shekuj para erës së re. Më tej, Diodori Siçiliani raporton se ishin pellazgët ata që e sollën të parët alfabetin në gadishullin Italik, si dhe në pjesën tjetër të Evropës, duke bërë sigurisht përshtatjet dhe përmirësimet e nevojshme.
Këto të dhëna i konfirmon edhe shkrimtari romak Plini – i vjetri, i cili jetoi midis viteve 24 dhe 79 të erës sonë. Ndërsa Virgjili në veprën e tij Eneida (Eneida, VIII, V. 62-63) shkruan: “Thuhet se banorët e parë të Italisë sonë kanë qenë pellazgët”.
Nga autorët e lashtësisë mësojmë se, para shkuarjes së grekëve në gadishullin Italik, territori në të cilin ata u vendosën quhej Pellazgji. Burimet e ndryshme nga autorë antik na bëjnë gjithashtu të ditur se grekët mësuan nga pellazgët jo vetëm artin e përpunimit të metaleve, të ndërimit të mureve, por mësuan nga ata edhe mënyrën e të shkruarit, duke përvetësuar edhe hyjnitë e tyre.
Homeri i përmend pellazgët si aleatët e Trojanëve (Iliada, II, 840-843) dhe tregon se Akili iu lut “Zeusit Pellazg të Dodonës” (Iliada, XVI, 223). Homeri i përmend pellazgët edhe si “Popujt e Kretës” (Odisea, XIX, 177).
Mund të vazhdojmë pafund me citime për pellazgët nga autorë të antikitetit, si Pindari, Pausania, Ephorus of Cyme, Hesiodi etj., por pyetja kryesore që lind në këtë pikë është: A ekzistojnë ende pellazgët? Nëse po, cilët janë ata?
Studiuesja dhe antropologia Nermin Vlora Falaski, në librin e saj “Trashëgimia gjuhësore dhe gjenetike”, arriti të deshifronte mbishkrimet antike etruske dhe pellazge. Këto mbishkrime nuk ishin mundur të deshifroheshin me asnjë prej gjuhëve të përdorura në antikitet nga popujt që banojnë në zonat ku ato janë zbuluar, as me greqishten e lashtë, as me latinishten, etj.
Studiuesja Nermin Vlora Falaski arriti të deshifronte mbishkrimet antike pellazge dhe etruske duke përdorur gjuhën e sotme shqipe, ose me saktë dialektin geg të saj. Ky zbulim do të vërtetonte se shqiptarët, pasardhës të ilirëve, janë pasardhësit e sotëm të pellazgëve, njëri prej popujve më të lashtë që jetuan në Evropë.
