Ndonjëherë njerëzit përjetojnë mendime të papritura pa ditur pse ose me çfarë qëllimi. Normalisht, këto mendime ndërhyrëse mund të krijojnë shqetësim. Ndonjëherë ato kthehen në mendime negative që janë të pakontrollueshme për personin që i përjeton ato. Por pse shfaqen ato?
Cilat janë mendimet ndërhyrëse?
Kur flasim për mendime ndërhyrëse, ne flasim për ato mendime që duket se janë të bashkangjitura në mendjen tonë. Kur ato kthehen në mendime të përsëritura, ato mund të shkaktojnë shqetësime te personi që i përjeton ato. Në shumicën e rasteve, njerëzit që përjetojnë këto mendime ndërhyrëse, ose mendime negative të përsëritura, mund të besojnë se ato janë një shenjë paralajmëruese. Në fakt, shumë prej nesh përjetojnë këto lloj mendimesh absurde dhe negative. Është krejt normale t’i kesh ato – nuk duhet të kesh turp ose të kesh frikë prej tyre.
Shkaqet e mendimeve ndërhyrëse
Kur këto mendime ndërhyrëse janë të dhunshme ose bëhen shumë të përsëritura tek një person, ato mund të tregojnë praninë e një çrregullimi të shëndetit mendor. Më poshtë do të përmendim disa sëmundje të mundshme që mund të jenë shkaku i këtij lloji të menduari.
Çrregullimi obsesiv-kompulsiv
Mendimet ndërhyrëse, në prani të çrregullimit obsesiv-kompulsiv, janë të pashmangshme. Në fakt, në këtë lloj çrregullimi, mendimet ndërhyrëse bëjnë që personi të përsërisë sjelljet me shpresën se ky mendim i përsëritur do të zhduket. Në çrregullimin obsesiv-kompulsiv, një shembull mund të përfshijë personin që shqetësohet se ka kyçur derën, me një tendencë për të zhvilluar një rutinë për të kontrolluar pa pushim.
Çrregullimi i stresit post-traumatik
Njerëzit me PTSD mund të përjetojnë mendime negative të pavullnetshme në lidhje me ngjarjen traumatike që kanë përjetuar. Njerëzit mund të përjetojnë simptoma të tilla si rrahje të shpejta zemre dhe djersitje. Ndonjëherë këto mendime mund të çojnë edhe në përjetimin e kthimeve të parakohshme ose shqetësimeve shumë të forta.
Çrregullimet e ushqimit
Kur një person ka zhvilluar një çrregullim të ngrënies, ai mund të përjetojë mendim obsesiv dhe ndërhyrës që shkakton dëmtimin e shëndetit të tij fizik. Kjo pasi, shpesh, ai shqetësohet për ndikimin fizik që ushqimi mund të ketë në trupin e tij, duke krijuar një ankth të fortë që është pasojë e kësaj ideje. Nëse mendoni se jeni në ndonjë nga këto raste, është me rëndësi jetike që të kërkoni ndihmë profesionale për t’u marrë me këtë problem.
Mendimet më të zakonshme ndërhyrëse
Siç e kemi përmendur tashmë, të kesh këto mendime negative të pakontrollueshme është në të vërtetë mjaft e zakonshme. Sipas psikologëve, ekzistojnë një numër mendimesh “të ndaluara” që të gjithë mund t’i përjetojmë.
Mendimet seksuale
Ndonjëherë është e mundur të përjetojmë mendime ndërhyrëse të një natyre seksuale, që rrjedhin pikërisht nga disa ide seksuale që na shkaktojnë ankth ose dëm emocional. Në shumë raste ato janë mendime të ndaluara zakonisht nga shoqëria ose kultura jonë.
Mendimet ndërhyrëse në marrëdhënie
Këto mendime ndërhyrëse mund të krijojnë gjithashtu shqetësime në lidhje me marrëdhëniet tona. Më të zakonshmet lidhen me analizën e tepruar të ndjenjave të partnerit tonë ndaj nesh për të gjetur gabime, si dhe dyshimet për besnikërinë e partnerit. Ose mund të dyshojmë në ndjenjat tona.
Mendime të dhunshme ndërhyrëse
Mendime të tjera ndërhyrëse janë ato të dhunshme. Në këtë rast, njerëzit mund të imagjinojnë duke dëmtuar të dashurit ose individë të tjerë që nuk i njohin. Edhe pse këto imazhe dhe mendime janë shumë të pakëndshme, realiteti është se është normale t’i kesh ato. Ne duhet të shqetësohemi kur këto janë shumë të përsëritura. Në këto raste është thelbësore të kontaktoni një psikolog.
Si të kontrolloni mendimet ndërhyrëse?
Nëse mendoni se keni shumë mendime ndërhyrëse, është e rëndësishme që të filloni të merrni parasysh mundësinë e punës në këtë aspekt, si dhe të kontaktoni një profesionist. Më poshtë jepen disa këshilla.
Analizoni mendimet tuaja ndërhyrëse
Për të eliminuar këto mendime negative dhe obsesive, është e rëndësishme të përpiqeni t’i analizoni ato. Një çështje kryesore do të jetë etiketimi i tyre, por jo përmes titujve ose referencave negative.
Shkruani mendimet ndërhyrëse
Pasi të zbulohen, mund t’i shkruani ato. Në momentin që i vendosni në letër, duhet të shkruani edhe imazhin mendor që keni përjetuar. Ky ushtrim ka dy përparësi: nga njëra anë ju ndihmon të ngadalësoni mendjen, nga ana tjetër ju lejon të hiqni nga mendja këto mendime absurde.
Reflektoni në përgjigjen tuaj emocionale
Në momentin që keni identifikuar një mendim ndërhyrës, duhet të analizoni edhe emocionet që ndjeni për të. Pasi të identifikoni emocionet që ndjeni, shqyrtojini ato dhe përpiquni të kuptoni pse ndiheni ashtu.
Ridrejtoni vëmendjen tuaj
Tani që keni identifikuar emocionet që fshihen prapa mendimeve tuaja ndërhyrëse, është thelbësore që të përpiqeni të ridrejtoni vëmendjen tuaj diku tjetër në një mënyrë të butë dhe të vendosur.
Motivoni mendimet tuaja ndërhyrëse
Nëse nuk mund të largoheni nga këto lloj mendimesh, çelësi do të jetë të përpiqeni të arsyetoni me to. Mundohuni t’i bëni vetes këto pyetje: A është e dobishme për mua të mendoj në këtë mënyrë? Pse duhet të jetë kështu? Në këtë mënyrë, do të shihni se këto janë mendime absurde që nuk ju çojnë askund.
Meditimi
Meditimi mund të jetë një strategji shumë efektive për të mësuar të kontrollojmë mendimet që pushtojnë mendjen tonë. Përmes këtij zakoni ju do të merrni shumë përfitime mendore të dobishme për ditët tuaja.
Dilni nga zona juaj e rehatisë
Shpërqendrimi është një mjet tjetër efektiv. Kur dalim nga zona jonë e rehatisë, mendja jonë shpëton nga rehatia dhe harxhon energji duke u përpjekur të jetë këtu dhe tani. Prandaj, të provosh gjëra të reja është një mënyrë ideale për të luftuar ato mendime përsëritëse shumë të pakëndshme, që nuk i duam në jetën tonë.
Mendimet ndërhyrëse mund të na kufizojnë. Kjo është arsyeja pse, nëse i përjetoni ato, do të duhet të punoni për veten tuaj. Nëse nuk jeni në gjendje ta bëni vetë, ju rekomandojmë që të konsultoheni me një profesionist.
