Dr. Claudia Delpiano, nutricioniste dhe dietologe, shpjegon se si një ditë gjysmë agjërimi mund të rikthejë ndjenjën e duhur të urisë dhe ngopjes, në një botë ku ne hamë gjithnjë e më shpesh nga stresi ose mërzitja.
Një ditë agjërimi, gjysmë agjërimi, dietë agjërimi, siç e quajnë disa, për të rivendosur trupin tonë, ndoshta të provuar nga dreka e Krishtlindjeve dhe për t’u kthyer tek të kuptuarit kur jeni vërtet të uritur, duke e dalluar atë nga uria nervore dhe nga dëshira e thjeshtë për të ngrënë diçka nga mërzia.
Hipoteza e gjeneve të metabolizmit kursimtar
E njohur gjithashtu si ‘hipoteza e gjenit të kursimtarit’ bazohet në hipotezën se një metabolizëm kursimtar është një gjendje biologjike që lejon dikë të mbijetojë në kushtet e ushqimit të pakët, dhe rrjedhimisht energjisë, në një mjedis të pafavorshëm, siç mund të ndodhë gjatë një lufte apo zi buke. Sipas kësaj teorie, “evolucioni i qenies njerëzore do të kishte vepruar duke përzgjedhur këto gjene shpëtimtare, të cilat kanë bërë që ata që i kanë ato të kenë një prirje më të madhe për të grumbulluar yndyrë në periudha të bollëkut. Me fjalë të tjera, gjatë zisë së bukës nuk ka ushqim, zhvillohen gjenet e kursyera dhe më pas kur hani grumbullohet më shumë yndyrë”, shpjegon dietologia.
Metabolizmi i kursyer dhe rreziku për të fituar peshë
Natyrisht, në ditët e sotme kushtet mjedisore dhe sociale kanë ndryshuar shumë dhe zitë e bukës nuk ndodhin më as në kohë pandemie dhe mbylljeje totale, siç janë izolimet e fundit, në të cilat, përkundrazi, njerëzit shtyhen përsëri të hanë, pak nga mërzia, pak për të qetësuar me ushqim frikën dhe pasiguritë. “Në kushtet e reja në të cilat gjendemi, metabolizmi është zhvilluar në të kaluarën dhe mekanizmi që qëndron në themel të gjeneve të kursyera dështon”, nënvizon dietologu. “Sot këta ‘gjeni kursimtarësh’ veprojnë në atë mënyrë që të na bëjnë të grumbullojmë energji (dhe rrjedhimisht dhjam) për të na përgatitur për një zi buke që nuk do të vijë kurrë. Kështu ata janë bërë prodhues të fuqishëm të sëmundjeve kronike-degjenerative, duke përfshirë diabetin e tipit 2, disa lloje kanceri (veçanërisht të traktit gastrointestinal) dhe sëmundjet kardiovaskulare”, thekson dr. Delpiano.
Agjërimi, pse mund të bëjë mirë?
Nënshtrimi i trupit tonë ndaj një ‘urie të simuluar’ mund të sjellë përfitime, sipas disa mjekëve. “Trupi ynë mund të jetë në gjendje të bëjë një lloj rivendosjeje metabolike, një lloj pastrimi të brendshëm. Kjo është, për më tepër, arsyeja themelore për disa dieta jashtëzakonisht kufizuese, si dieta ketogjenike me shumë pak kalori (dieta ketogjenike me konsum të reduktuar të kalorive) ose dietat në përgjithësi që kërkojnë disa qindra kalori në ditë”, nënvizon Delpiano. Megjithatë, ai paralajmëron për një rrezik shumë real: “Nëse e teproni me ushqimin sapo përfundoni ditën e agjërimit ose periudhën (e shkurtër) të një diete të rreptë, pasi të gjitha përfitimet humbasin. Kjo ‘uri e simuluar’ duhet të jetë një kontribut në përpjekjen për të rivendosur marrjen ditore të kalorive. Dhe kjo ndodh gjithashtu sepse pas një agjërimi të shkurtër të kontrolluar, ndjenja e vërtetë e urisë dhe e ngopjes njihet përsëri.
Ky koncept u shpjegua edhe nga doktor Stefano Erzegovesi: "me një ditë agjërimi jo total, në të cilin hahen kryesisht perime, rivendoset ekuilibri i saktë uri-ngopje, pasi shpesh e gjejmë veten duke ngrënë pa qenë shumë të uritur. Në vend të kësaj, pasi kemi përjetuar se çfarë do të thotë në të vërtetë të jesh i uritur, ne mund të jemi më të vetëdijshëm dhe të kuptojmë kur trupi ynë kërkon vërtet ushqim dhe kur ushqimi nuk është ai që i nevojitet”.
Gjysmë agjërimi për një ditë, çfarë të hani?
Ky lloj agjërimi nuk është total: “Mund të hani vetëm perime të stinës, qofshin të gatuara, të gjalla apo të fermentuara, për një ditë në javë, të pini shumë lëngje si çajra bimorë pa sheqer, lëngje mishi, të centrifuguara, kefir (të pasura në probiotikë) dhe yndyrna bimore me cilësi të mirë si vaj ulliri ekstra i virgjër, fara vaji dhe fruta të thata. Në këtë mënyrë, ndryshe nga një agjërim total, trupi ynë nuk e gjen veten në mungesë të kalorive, ne kemi ende energjinë e nevojshme për jetën e përditshme, por rivendosim ekuilibrin uri-ngopje dhe më pas rifillojmë ushqimin me një ekuilibër më të mirë”. Ashtu si të gjitha llojet e dietave të agjërimit dhe të rrepta ajo mund të ndiqet vetëm nëse nuk keni patologji dhe mbi të gjitha nëse nuk vuani nga çrregullime të të ngrënit. “Agjërimi edhe pse jo total mund të bëhet vetëm kur jeni të shëndetshëm. Për më tepër, do të ishte më mirë të kontaktoni një nutricionist për informacion të personalizuar. Duhet të jetë një parantezë shumë e kontekstualizuar dhe e personalizuar”, thekson dr. Delpiano.
