Personat pro-luftës të Rusisë po gjenerojnë të ardhura të shumta nga reklamat dhe nga mbulimi i konfliktit, sipas një raporti të BBC-së.
Të njohur në Rusi si “Z-Bloggers” për shkak të mbështetjes së tyre për një luftë të simbolizuar shpesh me shkronjën Z, ata shpesh postojnë pamje nga vija e frontit ku u bëjnë thirrje të rinjve rusë të regjistrohen.
Që nga fillimi i pushtimit në shkallë të plotë në shkurt 2022, personat pro-luftës kanë fituar miliona ndjekës në Telegram, platforma e mediave sociale ku shumë rusë iu drejtuan pasi Presidenti Vladimir Putin ndaloi Instagramin, Facebook-un dhe Twitter-in.
Kjo rritje në përdorues ka çuar në një rritje në tregun e reklamave të Telegram.
Dhe sigurisht ata kanë përfituar nga kjo. Për të zbuluar se sa paguajnë, anëtarët e Ekipit Global të Dezinformimit të BBC-së pozuan si pronarë hotelesh të interesuar për të postuar reklama në kanalet e tyre.
Ne kontaktuam disa nga lojtarët më të shquar. Njëri prej tyre ishte Alexander Kots, një korrespondent veteran i një gazete pro-qeveritare, i cili u bë një mbështetës i luftës, me më shumë se 600,000 ndjekës në kanalin e tij personal Telegram.
Semyon Pegov, i njohur si WarGonzo, ishte një tjetër. Ndoshta blogeri më i njohur Z, ai ka më shumë se 1.3 milionë ndjekës. Alexander Kots tha se do të kushtonte 48,000-70,000 rubla (440-£680) për postim në kanalin e tij, në varësi të sa kohë mbahej reklama.
Ata postojnë të paktën një reklamë në ditë, kështu që të ardhurat e tyre potenciale e kalojnë pagën mesatare mujore të Rusisë prej 66,000 rubla (550 £).
Një agjent reklamash që punon me kanale të lidhura me Ëagner citoi ekuivalentin e 260 £ për reklamë në Zonën Grey, një kanal Telegram me akses ekskluziv në Wagner dhe mbi 600,000 ndjekës.
Ndërsa disa nga blogerët Z kanë përvojë të konsiderueshme në raportimin e luftës për mediat shtetërore, të tjerët si Maryana Naumova nuk kanë trajnim profesional.
BBC u përpoq të intervistonte blogerët e shquar të luftës, por Alexander Kots ishte i vetmi prej tyre që pranoi të bisedonte.
Duke folur nga qyteti i pushtuar ukrainas i Bakhmut, ai e përshkroi veten si reporter në një luftë informacioni. Megjithatë ai e kuptoi se propaganda e Rusisë varej pjesërisht nga njerëz si ai.
Tregu në rritje i Z-bloggers mbështetet nga një rrjedhë e qëndrueshme e videove ekskluzive. Pamjet u sjellin atyre ndjekës të ndryshëm, nga audienca vendase pro-luftës deri tek analistët perëndimorë dhe ukrainas që përpiqen të kuptojnë se çfarë po ndodh realisht në llogoret ruse.
Megjithatë, disa nga videot e postuara nga blogerët pro luftës janë të rreme. Marsin e kaluar, influencues të shquar, përfshirë Alexander Kots, postuan një video me kamera që supozohej të tregonte dy ushtarë ukrainas duke ndaluar një makinë me një grua dhe një fëmijë të vogël.
Personat e armatosur në video e quajnë gruan “derr” sepse flet rusisht dhe e kërcënojnë atë. Z-blogerët thanë se videoja ishte një shembull i përsosur se si Ukraina i trajtonte civilët.
Por ne e kemi vendosur këtë video në Makiivka, një qytet afër Donetsk. Kjo zonë e Ukrainës është pushtuar nga forcat prokure pro-ruse që nga viti 2014. Është e pamundur që një ushtar ukrainas me uniformë të mund të ketë vepruar në këtë territor të pushtuar.
Përveç kësaj, përdorimi i kamerave është i paligjshëm në Ukrainë. Ndalimi u vendos pas pushtimit të plotë rus për të mbajtur sekret lëvizjet e trupave. Dhe kryqi në automjet është i ndryshëm nga ai i përdorur nga forcat e armatosura të Ukrainës.
Në një video, një rus i mobilizuar thotë se shkoi në një qendër rekrutimi pasi kishte parë një numër videosh nga Vladlen Tatarsky, një nga blogerët më të zëshëm. Tatarsky u vra në prill 2023 në një takim me fansat e tij.
I pyetur për t’iu përgjigjur rritjes së blogerëve të luftës pro-Putin në platformë, Telegram tha se ishte “platforma e fundit përmes së cilës rusët mund të qasen në media të pavarura si Meduza, lajme të pacensuruara ndërkombëtare si BBC ose fjalimet e [Presidentit] Zelensky”.
Një zëdhënës tha se ndërsa të gjitha palët “trajtoheshin në mënyrë të barabartë”, Telegram respektoi sanksionet ndërkombëtare dhe bllokoi mediat shtetërore ruse “aty ku ligjet e ndalojnë”.
Gjatë rrjedhës së luftës, Presidenti Putin ka treguar vlerësimin e tij për përpjekjet e Z-blogerëve. Ai emëroi Alexander Kots në këshillin presidencial të të drejtave të njeriut dhe bëri Semyon Pegov dhe disa blogerë të tjerë anëtarë të një grupi pune për mobilizimin.
Në qershor, ai ftoi në Kremlin influencues pro-luftës dhe gazetarë të medias shtetërore për një bisedë dy-orëshe.
“Lufta në hapësirën e informacionit është një fushë beteje. Një fushë beteje vendimtare,” u tha ai atyre.
“Dhe unë vërtet mbështetem në ndihmën tuaj.”
