Një shpirt i frymëzuar, i magjepsur dhe i shqetësuar

Kultura

Një shpirt i frymëzuar, i magjepsur dhe i shqetësuar

Nga: Baki Ymeri Më: 7 qershor 2023 Në ora: 22:39
Foto ilustrim

Vëllimi i poeteshës Beatrice Silvia Sorescu "Më kërko çfarë të duash", botohet në gjuhën shqipe. Libri shoqërohet me kapitullin "Unë e morra atë që doja", një përmbledhje e shkëlqyeshme e shkrimtarit Adrian Nicola, i cili, ndër të tjera, thekson: "Autografia e një poeti përbëhet nga poezitë e tij. Pjesa tjetër janë vetëm shënime në fund të faqes, ka thënë poeti, romansieri, skenaristi dhe regjisori Evgjeni Evtushenko. Duke i njohur vëllimet e vargjeve të Zonjës Beatrice Silvia Sorescu, shkrimet që u ofrohen lexuesve çdo ditë përmes mjeteve moderne të komunikimit, mund të përkulemi para saj, sepse kemi të bëjmë me një poeteshë autentike, e lindur për të na dhuruar "muzikën e shpirtrave".

Poemat e Zonjës Beatrice, para së gjithash, transferojnë efektin psikologjik të ngjyrave, së dyti, ajo thurr me grep në brokadën e kohës dhe të amështit për çdo ditë, dashurinë e pakushtëzuar të gruas si një dhuratë divine. Adrian Nicola thekson: “Duke lexuar poezitë e saj, keni përshtypjen se hyni në një botë tjetër, të krijuar nga autorja për t’u takuar këtu me dashamirët e poezisë. Shikoni me kujdes rrugën midis simpetave të pikturave të bëra nga hallat me një anëtar dhe fjalët në tonet e duhura dhe të guximshme për të ecur midis "stinëve" për ta gjetur rrugën e drejtë dhe të përsosur."

Në tekstet e saj, ngjyrat e papastiluara rrjedhin metalikisht në refluksin e pafajësisë që përbëhet duke bërtitur në fytyrën e natyralitetit: “Mendoj me mendjen time përnjëherë,/ Ecje e lehtë në të bardhën e një heshtjeje të gjatë,/ Dhe digjem në mendimin tim porsi e çmendur,/ Ngase të mendosh me mendjen, është të shpresosh,/ Po shëndrit e vërteta në palëkundshmëri,/ E shtrydh atë, e prek, e artikuloj,/ E bëj atë një poezi, nga shikimi,/ Dhe e ndryshoj në këtë botë, besim,/ Poetikja është një dritë e pastër. (Mbrujtje)

Mendimi është një zjarr i pashuar, madje ai dëgjohet edhe se si qan: "Një rreze e ngadaltë për yjet blu/ një pafundësi në të cilën unë ende po vrapoj". Fjala bëhet atributi i dashurisë, një lindje dhe një perëndim i diellit të përgjakshëm, mbretëria e kuqe e ëndërrimtarit që shkon si një ndriçim, si një tokë me brenga, duke bërë ëndrra dhe drita të reja që aterizojnë në aeroportin e agimit. Në tekstet e saj, dashuria derdhet si një dhunti e pakufizuar, si një thirrje tërheqëse, aq më shumë kur vetmia e poetes bëhet më e theksuar, duke shënuar qëllimin e përsosur që e ndan trupin nga shpirti. Dashuria, në poezinë e Zonjës Beatrice Silvia Sorescu, shpërthen me forcën e pandalshme të pavetëdijes së specieve: "Në ty flejnë kaq shumë dëshira dhe ujëra,/ në ty, pemët dhe zambakët i rrisin, qepallat, në sytë e një dite,/ Brenda fluturimit tënd të zbathur për mrekullinë e të qenurit". (Brendësi)

Profesori dhe kritiku letrar, Cătălin Ghiţuleasa ka plotësisht të drejtë kur thekson: "Beatrice Silvia Sorescu është një poete që ka zbritur nga një botë tjetër, në të cilën ndjeshmëria, hiri dhe ndjenja janë përhapur në një krah engjëlli, që synon të ngjallë rrjedhat. Është kënaqësi e madhe të kesh një vëllim të saj, sepse muzikaliteti i poezive, idetë që vërehen në secilën poezi, paraqesin një urë nga e cila nuk do të dëshironit të zbrisnit. Drita në fjalën të mbështjell nga fillimi dhe të çon në një botë të bukur, një botë diafanoze, plot vesë dhe lule. Poetja shkruan se askush tjetër, dhe "historia" e secilës poezi të nxit të interpretosh dhe të jetosh".

Vëllimi "Më kërko çfarë të duash", propozon një univers të harlisur në afërsinë tonë të menjëhershme. Nuk ka situata të satirizuara me statusin e dëshiruar të gurit lëndor në lidhje me një territor botëror të eklektikës rumune. Vorbulla e qëndrimeve në afërsi të imposturës, nga fusha të ndryshme, dëshmon të jetë një profesion besimi për autoren. Baroku i hijeve satirike ndizet në mënyrë të paqëndrueshme para syve të tifozëve shumëngjyrësh nga jeta që e përjetojnë. Tekstet janë të tejmbushura me fantazi dhe spontanitet, konstantat e këndshme që relaksojnë atmosferën e mjediseve të analizuara, shpeshherë të mbështjellura me vellon e padukshme të dukshmërisë. Poema "Brendësi" është dhurata më e bukur e këtij vëllimi. Frazat e shijshme, sfiduese rrjedhin në ritmin e qëndrueshëm, duke lyer silueta shtatzënë: "Në ty gjendet agimi, në ty këndon qyqja me dhëmbët në mjaltë/ dhe ti e derdh diellin midis kolonave dhe grilës,/ mendimi yt është i kaltërt,/ ai është i paqartë porsi lulet,/ një mal që ngre majën e tij dhe mbi të cilën bie. (Brendësi)

Poetesha nuk e anashkalon vërtetësinë e këtyre përshkrimeve të shkruara pa ironi. Shumica e teksteve kanë veçori të shkëputura me qartësi nga tendencat normative. Ato shëmbëllejnë me disa piktura të bukura. Lexuesi ka ndjesinë e hyrjes në një modus vivendi me vula ballkanike. Bukuria është përjetësia e rumunëve që shëmbëllejnë me një pasqyrë të hijshme. Beatrice Silvia Sorescu është një shpirt i frymëzuar, i magjepsur dhe i shqetësuar. I veçantë është zëri i një zone rrëshqitëse, e cila shtrihet përmbi platformën e detyrimit për të përmbushur praktikën lirike, deri në iniciativat mondiale të mirësjelljes që vërehen në ekranet televizive: "Vlojnë rumunët, vlon atdheu, vlon shpirti për një kohë,/ Dëshpërimi na përfshin, përmbi mendime ai o ulet,/ Vijnë luftërat, mjerimi vjen, varfëria është sa një mal,/ Mizori gjithnjë e më shumë, momente të zbehta e mizore,/ Jetët e humbura, pakujdesia, epidemitë që po ndizen,/ Brengat po shtohen, si një gjarpër na përfshijnë,/ Një trishtim i pakufishëm lexohet te secili,/ Asnjë dritë nuk shihet, vetëm vajtim që po dhemb. (Kohëra të zjarrta)

Dinjitet, qartësi dhe origjinalitet

Poetesha rumune dallohet gjithmonë përmes dinjitetit, qartësisë dhe origjinalitetit. Shpirti i saj udhëton në të gjitha shtigjet. Stilistikisht, tekstet e saj prodhojnë shkëndija të spërkatura nga goditja e gurëve me daltën specifike për banorët e zonës. Këtu janë disa nga sintagmat e qëlluara si: Qilima të verdhë, Aromat dhe ngjyrat e shkëlqyera, Livadhet e zjarrta, Dëshpërimi i mendimeve", etj. Ndjesia prekëse e kësaj poete është e lindur dhe e përshkruar me pasion: «Në ty shoshiten aromat e pranverës dhe ngjyrat e shkëlqyera,/ qilima të verdhë, netët në shtigjet e natyrës,/ në ty vesa bie shpesh dhe t’i lag trëndafilat,/ paqja e saj e shpërndarë, është një paqe e verdhë dhe e pastër. " (Brendësi)

Më sa duket, paprekjet maksimale të njohura gëzojnë riinterpretime të zgjuara në hipostazën e universit të këtyre thënieve të zgjuara që nuk shuhen me përfundime befasuese. Ekzistojnë raporte unike në brendësinë e panjohur, por shumë specifike për botën e njohur letrare. Karakteret e synuara janë lehtësisht të njohura nën transparencën e supozuar të maskave. Libri është i përbërë nga studime të vërteta të rasteve, me individualitetet që kanë kontakte me botën e shfaqjes, në variantin pothuajse tabloide ose letrare. Subjektet janë heronjtë e disa skenave. Beatrice Silvia Sorescu shpërndan shikime të ndryshme të përditshmërisë, duke u përqëndruar në pikat më të rrepta.

Sipas mendimit tonë, të gjithë burrat që nuk i adhurojnë gratë, ose duhet të paguajnë taksa, ose të dergjen nëpër burgje! Një mendmi i këtillë duket i çuditshëm. Por më mirë kështu, se sa të jetosh pa asnjë detyrim ndaj gjinisë së bukur dhe të bekuar femërore! Kjo, duket në vëllim si një kartë biznesi, e rënë në tokë nga Hëna apo nga Marsi: Jemi të dirigjuar në humnerë, pimë helme veç me kashtë,/ Ne jemi vetëm, sa vetëm, po presim një mrekulli,/ Asnjë shenjë, asnjë pëshpëritje, zemrat kanë heshtur,/ E humbëm identitetin tonë, mbetëm të askujt,/ Vuajtja në atdheun tonë është rrahur si gozhdë. (Kohërat e zjarrit).

Zonja Beatrice Silvia Sorescu është, para së gjithash, një poete. Fakti që di të rrëfejë është befasues. Ajo pretendon personazhet e saj në sfondin e heshtjes së zgjatur, të konsumojnë një koktej. Projekti i Beatrice vlen të shijohet. Formula është e freskët, dhe gjallëria e saj qëndron kryesisht në forcën e imazheve. Një libër me poezi, në të cilin secili personazh tregon përrallën e tij. Poetja propozon një temë që e shmang rrezikun e rënies në trauma patetike. Shpëtimi vjen nga sensualiteti i përkohshëm dhe kërkimi i dashurisë. Autorja e preferon jo vetëm idilën erotike, por dhe natyrën romantike: “Qielli yt është një glob i vesës, madhështi kthetrash,/ Bërthamn e ke të ëmbël, e këputur në mijëra flladitje./ Perëndimet vishen me dëshira të lëmuara në diell,/ Detra mendimesh, pëshpëritje e qetë, kthesa e shirave,/ Drerë e renusha, zjarr që djeg, ëndrrat e verdha, ovale,/ Gëzime që shkrihen në këndvështrimet tona.” (Këngë për natyrën)

Zonja Beatrice Silvia Sorescu është një personalitet i veçantë artistik, i cili ka mbërritur herët në një formulë personale, e vendosur diku në mes të rrugës ndërmejt poezisë dhe prozës, trillimit dhe jetës, poezisë dhe faqes së ditarit. Poetesha ka forcë për të lëvizur. Ajo nuk është një prozatore, por poezia e saj, tek-tuk ka përshkrime dhe elemente të prozës lirike. Poetesha ka imagjinatë dhe talent të transkriptojë ndjenjat përmes idilikës romantike të shndërruar në realizëm artistik. Mungojnë heshtja, ironia, banaliteti dhe megalomania. Asaj i pëlqejnë misteret e kaltërta, kasaforta me yjet e zjarrtë dhe dritat që ndizen në fanarin e lartë dhe të hijshëm, këngët e gjalla që joshin çdokend, kudo dhe çdokund:

“Po strehohem në shtratin e mendimit tënd,/ Kallem dhe shuhem rradhë pas rradhe,/ Zjarri i yt nga gjethet e vesës/ Më mbyll në një heshtje të re,/ Jam një plis dheu shumëngjyrësh,/ Me erën unë vrapoj shtigjeve,/ Me etje e pij gjithë horizontin,/ Shkrihem në fushën e otavës,/ Po lëvarem në një syth të plotë,/ Lartësohem përmes ajrit të qartë. (Pikturë e mbrëmjes). Jeta kalon dhe fjalët mbesin. Autorja vjen para nesh përmes rrugës magjike të frymëzimit. Mirazhi i poezisë së saj jep jetë dhe fuqi, një të drejtë të qytetarit, për çdo lloj arti.

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat