Marrëveshja politike
Marrëveshja ,në përgjithsi , në kontekste të caktuara , mund të jetë pakt, aleancë, konventë, kovenantë, kompakt, entante, konkordat,kontratë... ( Eng, Agreement: pact, contract, bond, alliance, bargain, convention, compact, covenant, entante, concordat).
Marrëveshja politike , kryesisht dhe zakonisht, është koalicion qeveritar, trajtë e akordit politik të subjekteve politike të caktuara për të realizuar mandatin e përbashkët gjatë periudhës qeverisëse që medomos, do të duhej të ishte i qasshëm dhe fleksibël për elektoratin përkatës. Marrëveshja politike, duhet të jetë rezultat i akordit politik të subjekteve politike të përfshira me te.
Marrëveshja politike ,kurdoherë duhet të jetë në harmoni me rendin juridik dhe, kurrsesi, dhe asnjëherë, nuk duhet të jetë në kundërshtim me ligjin e aplikuar.
Përkundrazi , në shtetin e së drejtës ,marrëveshja politike ,nolens volens ,duhet të jetë në harmoni me rendin juridik të shtetit të caktuar ,në një anë dhe në funksion të implementimit sa më optimal, efikas e eficient të dispozitës kushtetutëse apo ligjore në aplikim (Dura Lex Sed Lex)
Në anën tjetër, veçanërisht në shtetin monopartiak , marrëveshja politike, arbitrarisht dhe arrogantisht ka rol të kundërt, ashtu që ,i supërponohet ligjit në fuqi ! Shteti i tillë është partiak dhe kontradiksion i shtetit të së drejtës. Edhe shteti që formalisht është demokratik kur shpërfillë dispozitë juridike në fuqi në favorin e marrëveshjes politike përkatësisht të qendrimit politik, del të jetë shtet antidemokratik, arbitrar , problematik dhe shpërfillës i akteve legale të veta!
Në Kosovë, gjatë statusit politik në kuadrin e YU II, e të mos flitet në kuadrin e YU III, madje edhe aktualisht kur ishte shtet i pavarur, me marrëveshje politike të caktuara , janë impozituar akte politike e juridike në kundërshtim me vullnetin e popullit dhe me rendin juridik të saj. Nder jo pak raste , të theksohet impozitimi politik i
Rezolutës për Aneksimin e Kosovës dhe Metohisë Sërbisë Federale të “miratuar “ në Prizren në seancën e KAÇKM-së në Prizren , 8- 10 qërshor 1945,
“miratimit “ të suprimimit të autonomisë politike të Kosëvës në nivel të autonomisë administrative – territoriale ,në vitin 1989 si dhe
ratifikimi i Marrëveshjes për Kufirin e Kosovës dhe Malit të Zi , në vitin 2018 sipas së cilës , padrejtësisht , gabimisht madje panevojshëm, iu kanë coptuar e tjetërsuar mbi 8000 hektarë tokë!
Sëandejmi me marrëveshje politike të caktuara Kosovës jo rrallë herë i ka qenë “ djegur qerga” !
Ndryshe, marrëveshjet politike , në përgjithësi, në raste të caktuara, janë të nevojshme përderisa të jenë në favorin e realizimit sa më optimal, efikas e eficient të dispozitës kushtetutëse apo ligjore në fuqi !
Marrëveshja gjentlemene
Për dallim nga marrëveshja politike ,qe, zakonisht, është formale, marrëveshja gjentlemene është akord i mirëkuptimit i bazuar në besimin e ndërsjellë të partnerëve respektivë qe mund të jenë dy apo edhe më shumë. Sëandejmi marrëveshja gjentlemene mund të jetë bilaterale si dhe multilaterale. Marrëveshja gjentlemene obligon vetëm moralisht por jo edhe juridikisht ( Gentleman s agreement is an arrangement or understanding which is based upon the trust of both or all parties rather than beingg legally binding). Marrëveshja gjentlemene është akrd informal pra është akrod që nuk formulohet si dokument i shkruar.
Pozita e Presidentit, nuk mund të jetë objekt i marrëveshjes politike
Gjatë negociatave aktuale për formimin e koalicionit qeveritar ndërmjet LW –es dhe LDK-së , kjo e fundit , padrejtësisht dhe në kundërshtim me Kushtetutën pretendon kategorishit , për të siguruar për veti postin e Presidentit nëpërmjet paragarantimit dhe pararezervimit të tij të “sanksionuar” me marrëveshje politike bilaterale!
Marrëveshja politike e tillë , do të ishte :
në kundërshtim me normat juridike aplikative për zgjedhjet e përgjithshme me të cilat, nuk trajtohet posti as funksioni i Presidentit , por , rregullat e detyrueshme për zgjedhje të deputetëve e deputeteve e sëandejmi për konstitutimin e Kuvendit dhe zgjedhjen e Qeverisë,
në kundërshtim me moralin shoqëror e politik ,nga se, posti i Presidentit, aktualisht nuk është bosh as që pritet të jetë vakant nga se Presidenti aktual z. Hashim Thaçi e ushtron funksionin e e shefit të shtetit dhe pritet ta ushtrojë deri në skadimin e mandatit pesëvjeçar,
Presidenti , duhet , Ius Imperativum , të zgjedhej në mënyrën dhe kohën e caktuar me dispozitën e nenit 86 të Kushtetutës ,pra, kurrsesi jo sipas pazarlleqeve me njëfarë marrëveshjeje politike të kundërt me moralin shoqëror e politik dhe me ligjin në fuqi si dhe ,
në kundërshtim me dispozitën e dispozitës së nenit 70 par. 1 të Kushtetutës , sipas së cilës, deputeti e deputetja , nuk i nënshtrohen asnjëfarë mandatit detyrues çfarë mund të jetë marrëveshja por kurdoherë janë të autorizuar të votojnë për , kunnder apo të përmbahen sipas bindjes së lirshme por jo edhe “qendrimit politik” arrogant,oportunist e për aq korruptiv!
Posti i Presidentit , gjatë negociatave për koalicion qevnderritar ndërmjet LW –se dhe LDK-së , të trajtohet me marrëveshje gjentlemene!
Sikundër u theksua më sipër, posti i Presidentit të vendit tonë, dot nuk do mund të trajtohej me një marrëveshje politike ,nga se, nuk ishte as nuk mund të jetë objekt i diskursit gjatë negociatave për arritje të koalicionit qeveritar për konstitutimin e Kuvendit as të zgjedhje së Qeverisë!
Pasi që , LDK-ja , pa të drejtë e pa bazë legale e kushtëzon arritjen e marrëveshjes për koalicion qeveritar nëpërmjet pararezervimit dhe paragarantimit të postit të Presidentit në favorin e personit të caktuar të saj, në një anë ndersa arritja e koalicionit qeverisës ndërmjet LW –es dhe LDK-së ,në aktualitet , del të jetë zgjidhje politike oportune qe do ta përjashtonte shpalljen e zgjedhjeve të përgjithshme të kushtueshme dhe krijimin e interegnumit inefikas e ineficient,në anën tjetër, në vendin e marrëveshjes politike të kundërshtimshme me moralin shoqëror e politik dhe me dispozitat e nenit 70 dhe 86 të Kushtetutës, zgjidhje e “Nenit të Gordit” , do t’ishte një marrëveshje gjentlemene ndërmjet atyre dy subjekteve politike.
Me Marrëvshjen Gjentlemene ndërmjet LW-se dhe LDK-së , do të duhej të përcaktohej ,që ,në procedurë , bazë dhe term kushtetues ,
secili subjekt politik, pra, LW –ja dhe LDK-ja , të propozonte kandidatin e vet për President pa obligime për mbështetje gjatë rrethit të parë as të dytit,
kandidati apo kandidatja qe do të fitonte vota të kërkuara në rrethin e parë përkatësisht në rrethin e dytë , pa kundershtim as pakënaqësi të LW-es as të LDK-së, do të zgjedhej President i vendit,
nëse ,as njëri kandidat –e (duke e përfshirë mundësinë reale që , konfom me dispozitën e nenit 86 par. 3 të Kushtetutës ,do të mund të kandidoheshin edhe dy persona të tjerë apo gjithsejt 4 sish- sosh), as në rrethin e dytë , nuk do të arrinte vota të nevojshme për tu zgjedhur President, LW –ja dhe LDK-ja do ta votonin kandidatin – en e LW-es përkatësisht të LDK-së qe ,në rrethin e dytë, do të kishte fituar ,sëpakut, një votë më shumë.
Marrëveshja gjentlemene e tillë , në kontekstin e kompleksin e rrethanave politike aktuale ,do të ishte oportune dhe ,me gjasa, e realizueshme si dhe, për aq ,e pranueshme për të dy partnerët qeverisës.
Me atë Marrëveshje Gjentlemene do të mund të konstitututohej Kuvendi dhe do të zgjedhej Qeveria, me gjasa reale, për ta ushtruar funksionin e ekzekutivit gjatë mandatit të plotë katërvjeçar!
