Në mediat e Kosovës është publikuar një plan, i cili thuhet se është prezantuar në kornizën e re për marrëveshjen ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, të përpiluar pas angazhimit të këshilltarëve të presidentit Emmanuel Macron dhe kancelarit Olaf Scholz. Sipas këtij plani, marrëveshja e dytë për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë do të nënshkruhet në vitin 2023, derisa hipotetikisht pas 10 vitesh, kur BE-ja të jetë gati të zgjerohet dhe të përfshijë Ballkanin Perëndimor, të arrihet marrëveshja e njohjes reciproke. Plani deri më tani është mohuar nga Berlini zyrtar, por jo nga Franca.
Por, këtë plan si të pazbatueshëm e sheh ish-diplomati britanik në Bosnje e Hercegovinë Timothy Less. Duke folur për gazetën “Bota sot”, Less ka thënë se plani duket se është punuar nga Gjermania.
“Nuk mendoj se ky plan është i zbatueshëm, sepse nuk ka mbështetje politike. Duket shumë si punë dore e Gjermanisë, duke vepruar me iniciativën e saj, me Francën si partner të vogël. Ne e dimë se Gjermania është e shqetësuar për përhapjen në Ballkan nga Ukraina dhe për tensionet në veri të Kosovës, dhe ka kërkuar një mënyrë për të thyer ngërçin mbi statusin e vendit. Supozimet në punim gjithashtu pasqyrojnë shumë pikëpamjen gjermane për natyrën e mosmarrëveshjes Serbi-Kosovë dhe natyrën e politikës në BE”, është shprehur Less.
Ish-diplomati shprehet pesimist se Gjermania do të gjejë mbështetje për planin e përpiluar për Kosovën.
“Megjithatë, nuk mendoj se Gjermania do të gjejë mbështetje më të gjerë për masat e përcaktuara në plan. Tashmë mund të shohim se Komisioni Evropian dhe Lajçak kanë refuzuar ta miratojnë atë, jo më pak pasi plani i pret përpjekjet e vetë Lajçakut për të ndërmjetësuar një zgjidhje. Komisioni as që e ka pranuar ekzistencën e tij”, ka thënë më tej ai.
Udhëheqësi i projektit “Studimet e Shpërbërjes” të Qendrës për Gjeopolitikë dhe Strategji në Universitetin e Cambridge, thotë se propozimet në planin e publikuar në mediat e Kosovës, nuk do të mbështeten as nga shtetet tjera të BE-së.
“As, duke parë thelbin e propozimeve, nuk mund t'i shoh ato duke fituar mbështetje nga pjesa tjetër e BE-së. Gjermania do të luftonte për të gjetur mbështetje për ‘izolimin ekonomik dhe financiar’ të Serbisë. Investitorët e huaj në vend, duke përfshirë shumë investitorë gjermanë, do të ngrinin kundërshtime. Kështu do të shqetësoheshin edhe qeveritë që shqetësohen për rrezikun e shtyrjes së Serbisë drejt Rusisë dhe Kinës, dhe, në disa raste, simpatizojnë Serbinë. Unë nuk mund t'i shoh ata të pranojnë t'i imponojnë vështirësi popullit serb”, ka thënë Less.
Ai poashtu përmend njohjen e Kosovës, për të cilën thotë se nuk është realiste besimi që 5 shtetet do të ndryshojnë qëndrimin e tyre ndaj Kosovës.
“Gjermania gjithashtu do të luftonte për të siguruar njohjen e Kosovës nga pesë vendet e izoluara, të cilat kanë arsye të qarta dhe të përcaktuara për refuzimin e pranimit të pavarësisë së vendit. Nuk e shoh realisht se si plani mund të thotë me besim se ato do të ndryshojnë qëndrimin e tyre për Kosovën në të ardhmen nëse Serbia refuzon ta njohë atë”, është shprehur ish-diplomati.
Sipas tij, jorealist është edhe supozimi që BE-ja do të zgjerohet në Ballkan pas 10 vitesh.
“Mendoj gjithashtu se supozimi se BE-ja do të zgjerohet në Ballkan pas dhjetë vjetësh është jorealist, jo më pak për shkak të kundërshtimeve për zgjerimin e mëtejshëm të BE-së në Ballkan nga Franca, një nga autorët nominalë të këtij punimi. Është sigurisht optimiste për Gjermaninë të besojë se BE-ja, një organizatë në një gjendje të thellimit të krizës politike ku flitet aktivisht për dëbimin e Hungarisë, do të kërkojë të marrë anëtarë të rinj nga Ballkani në çdo kohë së shpejti”.
Timothy Less ka theksuar se planit në fjalë i mungon mbështjetja në rajon, duke përmendur këtu kundërshtimin e Serbisë. Ai ka shtuar se Gjermania mund të bëjë pak për ta bërë Serbinë të ndryshojë qëndrimin e saj ndaj pavarësisë së Kosovës.
“Planit gjithashtu i mungon mbështetja në rajon. Serbia e ka refuzuar atë, sepse propozimet e saj janë haptazi në kundërshtim me interesat kombëtare të vendit, duke kërkuar që ajo të normalizojë marrëdhëniet me Kosovën që në fillim të vitit të ardhshëm, në këmbim vetëm të perspektivës teorike të anëtarësimit në BE. Në mënyrë të parashikueshme, Serbia ka përsëritur kundërshtimin e saj ndaj pavarësisë së Kosovës dhe, pa ndonjë fuqi domethënëse të zbatimit, Gjermania pak do të mund të bëjë për të ndryshuar pozicionin e saj”, ka thënë Less për “Bota sot”.
Ai ka shtuar se megjithëse në Kosovë pati reagime kundër këtij plani, i njëjti në fjalë i “ofron Kosovës shumicën e asaj që dëshiron”.
“Plani gjithashtu duket se është pritur me gjakftohtësi në Kosovë, edhe pse mendoj se i ofron Kosovës shumicën e asaj që dëshiron. Nëse plani me të vërtetë foli për izolimin e qeverisë aktuale, unë mund ta kuptoj pse z. Kurti është përmbajtur nga komentet dhe në vend të kësaj është takuar me z. Lajçak për të diskutuar një qasje alternative ndaj rajonit”, përfundon komentimin e tij Timothy Less.
Kryeministri i Kosovës Albin Kurti, ka refuzuar të komentojë këtë dokument, duke thënë se nuk “komenton plane pa autor”./Botasot
