Në luftën kundër sëmundjes së koronavirusit (Covid-19), një nga armët e përdorura nga njerëzit për të parandaluar prekjen nga infeksioni është mbajtja e maskave të fytyrës. Edhe pse shumë vende nuk e kërkojnë këtë masë, ajo mund të ndihmojë në mbrojtjen kundër thithjes së spërklave dhe aerosolëve të mbushura me viruse.
Një studim i ri, i botuar në revistën “Biophysical Journal” nga studiues të Institutit Kombëtar të Diabetit dhe Sëmundjeve Tretëse dhe Veshkave (NIDDK), pjesë e Institutit Kombëtar të Shëndetit (NIH), tregoi se maskat e fytyrës e shtojnë lagështinë në ajrin që thithin përdoruesit e maskave.
Dhe niveli i lagështisë në ajrin e thithur, mund të lidhet me nivele më të ulëta të ashpërsisë Covid-19 tek të sëmurët. Sezonaliteti i sëmundjeve të frymëmarrjes, ka qenë i lidhur me një lagështi të ulët në natyrë si dhe relative të ambienteve të brendshme. Gjatë këtyre kohërave, ka një avullim të shtuar të ujit në pjesën mukozale të traktit respirator. Dhe dihet që nga hidratimi i traktit respirator përfiton sistemi imunitar. Nivelet e larta të lagështisë, mund të zvogëlojnë përhapjen e një virusi në mushkëri.
Pasi lagështia promovon pastrimin mukociliar (MÇ), një mekanizëm mbrojtës i trupit që heq mukusin dhe grimcat virale nga mushkëritë. Përveç kësaj, një nivel i lartë lagështie mund të nxisë sistemin imunitar që të prodhojë proteina speciale të quajtura interferone. Këto të fundit i luftojnë viruset përmes një mekanizmi të quajtur përgjigje e interferonit, dhe që mund të shpjegojnë pse është më e zakonshme që njerëzit të preken nga infeksionet
e frymëmarrjes në sezonet e dimrit apo të ftohtit.
Studiuesit treguan se fibrat e maskës lejojnë një frymëmarrja normale. Ata testuan 4 lloje të zakonshme maskash, përfshirë maskën N95, një maskë kirurgjikale me 3 shtresa, një maskë prej pambuku-poliester me 2 shtresa dhe një maskë të trashë pambuku. Ata u kërkuan vullnetarëve që të nxirrnin frymë brenda një kutie çeliku të mbyllur, për të matur nivelin e lagështisë. Ekipi bëri matje në 3 temperatura nga 8 në 35 gradë Celcius.
Ata zbuluan se kur vullnetarët mbanin një maskë, grumbullimi i lagështisë brenda kutisë ra ndjeshëm. Më tej, të katërta maskat e testuara e shtuan nivelin e lagështisë së ajrit të thithur me shkallë të ndryshme. Për maskat e pambukut me dy shtresa, të cilat kanë një kapacitet të konsiderueshëm nxehtësie, temperatura e ajrit të thithur rritet mbi temperaturën e dhomës. Rritja efektive e lagështisë relative mund të kalojë 100 për qind.
“Ne mendojmë se efekti i zbutjes së sëmundjeve nga maskat i raportuar së fundmi, diktohet nga rritja e madhe e lagështisë së ajrit brenda maskave. Kjo lagështirë e shtuar promovon pastrimin mukociliar të patogjenëve nga mushkëritë, si para ashtu edhe pasi të ketë ndodhur një infeksion i traktit të sipërm të frymëmarrjes, shkruajnë studiuesit në studimin e tyre. Kur ekziston një pastrim i suksesshëm i mukozilit, kjo gjë mund të vonojë dhe zvogëlojë infeksionin e traktit të poshtëm të frymëmarrjes, duke kufizuar kësisoj edhe ashpërsinë e sëmundjes së Covid-19. Maskat mund të garantojnë mbrojtje si ndaj spërklave të frymëmarrjes, dhe në të njëjtën kohë, zvogëlojnë rrezikun e infeksionit duke rritur nivelet e lagështisë. “Ne zbuluam se maskat e fytyrës e shtojnë shumë lagështinë në ajrin e thithur, dhe supozojmë se hidratimi i rrugëve të frymëmarrjes mund të jetë përgjegjës për zvogëlimin e ashpërsisë së sëmundjes Covid-19”-thotë dr.Adrian Baks.
Sipas tij është treguar se nivele të larta të lagështisë kanë treguar se zbusin ashpërsinë e gripit, dhe e njëjta gjë mund të zbatohet për ashpërsinë e Covid-19 përmes një mekanizmi të ngjashëm. Mbajtja e maskave të fytyrës është pjesë e fushatës në mbarë botën për respektimin e masave të parandalimit të infeksionit.
Ndërsa vaksinat janë duke u shpërndarë, parandalimi i infeksionit mund të mbështetet në mbrojtjen e vetvetes nga bartësit e SARS-CoV-2. Përveç mbajtjes së maskave, higjiena e rregullt e duarve dhe distancimi fizik mund të zvogëlojnë rrezikun e infeksionit.
