LIVE: “Nxehen gjakrat” në Paqësor; Putin plas “bombën” në Afrikë, “aktivizon” Osama bin Ladenin e ri

Absolut Vodka nuk do t’i eksportojë produktet e saj në Rusi, pas kritikave që ka marrë në shtetin e origjinës, Suedi.

Fillimisht, kompania i ka ndalur eksportet në mars të vitit 2022, pasi Rusia e ka nisur luftën në Ukrainë.

Mirëpo kompania e saj amë, Pernod Ricard, ka konfirmuar se disa produkte po eksportohen sërish.

Ky njoftim është përcjellë me zemërim.

Pernod Ricard, më pas ka njoftuar se i ka ndaluar sërish të gjitha eksportet e pijes Absolut Vodka, ashtu që të mbrojë stafin dhe partnerët nga kritikat.

Në deklaratë është thënë se kompania po e shfrytëzon të drejtën për “të mbrojtur stafin dhe partnerët pasi ne nuk mund t’i ekspozojmë ata ndaj kritikave masive dhe në të gjitha format”.

Javën e kaluar, shumë restorante dhe bare të njohura në Suedi, e kanë hequr këtë pije nga raftet e tyre, dhe politikanët e kanë dënuar eksportimin e saj.

Kryeministri suedez, Ulf Kristersson, ka thënë se është “shumë i befasuar" që kompania ka rinisur eksportet.

Para luftës, Pernod Ricard, e ka siguruar 3 për qind të fitimit vjetor në tregjet ruse, dhe pavarësisht se nuk do të shesë më pijen Absolut Vodka, ajo do të vazhdojë shitjen e disa produkteve tjera në Rusi.

Me më shumë se 50 civilë dhe shumë më tepër ushtarë të vrarë në betejat për pushtet midis fraksioneve rivale në pushtet që shpërthyen në Sudan gjatë fundjavës, nuk ka anën e duhur në këtë betejë. Megjithatë, si në shumë konflikte të tjera në Afrikë dhe Lindjen e Mesme në vitet e fundit, ajo që dihet është se “ngatërrestarët” rusë nuk janë shumë larg ngjarjeve.

Luftimet në Khartoum dhe në pjesë të tjera në vend u nxitën nga përleshjet midis gjeneralit Abdel Fattah al-Burhan, kreut të forcave të armatosura sudaneze dhe gjeneralit Mohamed Hamdan Dagal, i njohur më mirë si Hemedti. Burhan dhe Hemedti organizuan një grusht shteti në vitin 2021, duke marrë pushtetin nga një këshill kalimtar që u krijua pas përmbysjes së diktatorit islamik Omar al-Bashir. Hemedti është komandanti i Forcave të Mbështetjes së Shpejtë (RSF), një grup paraushtarak i formuar nga milicitë Janjaëeed që nën Bashir ndihmuan në kryerjen e gjenocidit të Darfurit, i cili thuhet se ka vrarë qindra mijëra njerëz në Sudanin perëndimor.

Lidhjet e RSF dhe grupit Wagner

Nuk është disi e habitshme, thotë Richard Kemp në analizën e tij në The Telegraph, se RSF është e lidhur me grupin Wagner të Prigozhin, i cili dyshohet se i ka ndihmuar ata në trajnimin dhe pajisjen e tyre. Grupi mercenar rus besohet të jetë sjellë në Sudan nga Bashir për të ndihmuar në mbështetjen e regjimit të tij të lëkundur në vitin 2017, pas një takimi me presidentin rus Vladimir Putin, gjatë të cilit Bashir premtoi ta bënte vendin “çelësin e Rusisë për Afrikën”. Planet e tij përfshinin një bazë në Detin e Kuq për marinën ruse në Port Sudan, një projekt i mbështetur nga grupi Wagner. Që atëherë, Wagner ka furnizuar Sudanin me sasi të mëdha armësh dhe pajisjesh, duke përfshirë kamionë ushtarakë, automjete amfibe dhe dy helikopterë transporti. 

Pas rënies së Bashirit, grupi mercenar rus ra në anën e Burhanit dhe veçanërisht Hemedtit. Ajo vazhdoi të operonte kompaninë Meroe Gold, e cila dyshohet se shfrytëzon minierat e Sudanit dhe kontrabandon sasi të mëdha ari jashtë vendit, duke mbyllur xhepat e Prigogine dhe duke i mohuar Sudanit të ardhurat shumë të nevojshme. Kjo do ta ndihmonte Putinin në përpjekjet e tij për të shmangur sanksionet perëndimore, të cilat do t'i lejonin atij të vazhdonte financimin e luftës së tij të paligjshme në Ukrainë. Tani, e pasur me para dhe e armatosur rëndë, RSF mund të bëjë kërdi në rajonin e Afrikës së Veriut.

Implikimet për të gjithë Afrikën e Veriut

Çadi, Eritrea dhe Sudani i Jugut mund të përballen me një valë të madhe refugjatësh, duke i shtuar betejat e tyre të brendshme dhe vakumi i pushtetit do t'i lejojë grupet ekstremiste në të gjithë rajonin të përfitojnë nga situata. Në fund të fundit, Osama bin Laden jetoi në Sudan për pesë vjet, midis 1991 dhe 1996, vëren Kemp. Hapja e hapësirave të mëdha të shkretëtirës për Bin Ladenin e ardhshëm është diçka që do të minonte gjithashtu sigurinë britanike dhe amerikane. Kështu, Vladimir Putin, rastësisht ose me qëllim, ndihmoi në fillimin e një vale dhune që mund të kishte pasoja katastrofike jo vetëm për Sudanin dhe Afrikën e Veriut, por për të gjithë botën.

 Pushtimi i tij i dështuar i Ukrainës fuqizoi grupin e Ëagner-it, i cili përdor ndikimin e tij për të plaçkitur kombet afrikane dhe për të nxitur telashe. Nevoja e saj e dëshpëruar për para që kur Perëndimi vendosi sanksione të rënda e bëri të nevojshme mbështetjen e shtetit rus për aktivitete të tilla të paligjshme. Dhe e gjithë kjo, siç u tha, do të ketë një çmim të lartë. Sudani mund të jetë vetëm kombi i parë afrikan që shembet nën ndikimin rus. Në Republikën e Afrikës Qendrore, Mozambik, Libi dhe Mali, mercenarët rusë punuan për të përshkallëzuar konfliktet ekzistuese, për të mbështetur regjimet despotike, për të shtypur përpjekjet demokratike, për të plaçkitur burimet natyrore, për të siguruar një avantazh strategjik për Moskën dhe për të hequr ndikimin perëndimor. Dhe forcat e çliruara nga përpjekjet e tyre, përfundon analiza, nuk do të jetë e lehtë të përmbahen.

Presidenti Vladimir Putin është i pakundërshtueshëm në Rusi. Shumë nga zërat kritikë që dikur folën kundër tij, sot ose janë në mërgim, ose në burg, ose nën dhe. Mikhail Khodorkovsky, dikur kreu i gjigantit rus të naftës Yukos, u arrestua në vitin 2003 dhe kaloi 10 vjet burg për evazion fiskal dhe vjedhje pasi financoi partitë opozitare.

Pas lirimit, ai u largua nga Rusia. Boris Berezovsky, një tjetër oligark që madje ndihmoi në ardhjen e Putinit në pushtet, u konfliktua me të më vonë dhe vdiq në mërgim në Britani në 2013, ndonëse thuhet se u vetëvra. 

Deri tani, figura më e shquar e opozitës në Rusi është Alexei Navalny, i cili ka akuzuar Putinin nga burgu se synon të njollosë qindra mijëra njerëz me luftën e tij.

Në gusht 2020, Navalny u helmua dhe duhej të dërgohej në Gjermani për trajtim. Kthimi i tij në Rusi në janar 2021 përkoi me arrestimin e tij dhe tani po vuan nëntë vjet burg. Shumë nga bashkëpunëtorët e tij janë nën presion nga shërbimet e sigurisë dhe disa janë arratisur jashtë vendit, përfshirë këtu krahun e tij të djathtë Leonid Volkov.

Një tjetër kritik kryesor i Putinit pas hekurave ruse është Ilya Yashin, i cili ka qenë kritik i ashpër ndaj luftës së Rusisë, që u dënua me 8 vjet burg, vetëm për një video në YouTube. I fundit në listën e “të pafatëve” është gazetari dhe aktivisti i arsimuar në Kembrixh, Vladimir Kara-Murza, 2 herë viktimë e një helmimi misterioz. Ai u arrestua në prill 2022 pas kritikave të tij për pushtimin rus të Ukrainës. Akuzohet për ndarjen e "lajmeve të rreme" për ushtrinë ruse dhe tradhti, dhe dje u dënua me 25 vjet burg. Ndaj nuk është aspak çudi pse rusët vazhdojnë ta “duan” Putinin. Ata nuk duan atë, duan jetën.

Në zonën ujore të pjesës veriore të Oqeanit Paqësor, nga Tajvani në Sakhalin, domethënë nga Filipinet, Kina Lindore, përmes Detit të Japonisë deri në Detin Okhotsk, ka një presion në rritje. Flotat detare më të fuqishme në botë, SHBA, Kina, Japonia dhe Rusia, si dhe Koreja e Jugut, Tajvani dhe Filipinet, janë grumbulluar në zonë, po zhvillojnë stërvitje masive ushtarake dhe tregojnë muskujt e tyre, ndërsa Koreja e Veriut hedh raketat e saj balistike në det të hapur.

Stërvitjet ushtarake

Kohët e fundit, SHBA dhe Filipinet organizuan stërvitjet më të mëdha të përbashkëta ushtarake, kinezët praktikuan bllokadën e Tajvanit, rusët ngritën gatishmërinë luftarake të flotës së tyre të Paqësorit në nivelin më të lartë dhe praktikuan mbrojtjen kundër zbarkimeve në Sakhalin dhe Ishujt Kuril, dhe në në Detin e Japonisë ata "praktikuan" shkatërrimin e "nëndetëseve armike". Në të njëjtën kohë, SHBA, Koreja e Jugut dhe Japonia dërguan anijet në të njëjtat ujëra, në përgjigje të raketave të Koresë së Veriut, por ndoshta edhe për t'i dërguar një mesazh Rusisë.

Raketat e Kim Jong Un

Kujtojmë se pak ditë më parë në Japoni u shpall alarmi për evakuimin e disa milionë njerëzve për shkak të një rakete të hedhur nga Koreja e Veriut. Vendi ka hedhur tashmë një sërë raketash në drejtim të Japonisë. Koreja e Veriut aleat i Kinës dhe Rusisë, dhe ndryshe nga Pekini, ajo mbështet hapur agresionin rus kundër Ukrainës dhe është një nga vetëm pesë vendet që votuan kundër rezolutave që dënojnë operacionin ushtarak të Rusisë në OKB. E përditshmja koreano-jugore Daily NK njoftoi disa javë më parë se Koreja e Veriut ka dërguar rreth 600 deri në 800 ushtarë në territoret e okupuara të Ukrainës, por "jo për të bërë luftë", por për të marrë pjesë në "rindërtim dhe pastrim". Përveç kësaj, u shfaq informacioni se Koreja e Veriut i shet armë Rusisë. Rusia, nga ana tjetër, ngriti flotën e saj të Paqësorit, siç thanë vetë analistët rusë pro-regjimit, "për shkak të mbështetjes së Kinës" në tensionet mbi Tajvanin.

Kriza e Tajvanit

Kina kryen stërvitjet e saj pranë Tajvanit dhe këto stërvitje ruse në atë zonë janë të koordinuara me Kinën, sipas mediave pro Kremlinit. Nga ana tjetër, është edhe një mesazh për Japoninë, e cila e rriti buxhetin e saj ushtarak me më shumë se 11 miliardë dollarë në krahasim me vitin e kaluar. Përveç kësaj, manovrat ruse u organizuan si një mesazh përpara samitit të G7, i cili do të mbahet në Hiroshima në mes të majit. Përkatësisht, Rusia po kryen manovra rreth ishujve Sakhalin dhe Kuril, të cilët janë afër brigjeve të Japonisë, dhe të dy vendet kanë debatuar për ato ishuj që nga fundi i Luftës së Dytë Botërore, kur BRSS aneksoi zonën. Kriza lidhur me Tajvanin po thellohet. Moska mund të përfitojë nga kjo. Konkretisht, ata mendojnë se nëse shpërthen lufta, presioni ndaj Rusisë për shkak të Ukrainës do të reduktohej, dhe veçanërisht besojnë se SHBA-ja, e cila i ndihmon më shumë ukrainasit, do të përfshihej më shumë në Tajvan, por edhe BE-ja do të rraskapitej,  për të ndihmuar Ukrainën dhe Tajvanin.

Samiti i G7

Në Moskë, nuk janë të kënaqur që kryeministri Fumio Kishida ftoi në samitin e G7 përfaqësues të vendeve që Rusia i konsideron "partnerët dhe aleatët e saj", si presidenti brazilian Lula da Silva, kryeministri indian Narendra Modi, presidenti indonezian Joko Widodo, etj.

Të ftuar ishin edhe kryeministri australian Anthony Norman Albanese, presidenti i Koresë së Jugut Yoon Suk-yeol dhe kryeministri vietnamez Phm Minh Chính. Përmendja e Vietnamit dhe Indisë është veçanërisht interesante, sepse ata konsiderohen si "miq të Rusisë", por kanë marrëdhënie të tensionuara me Kinën. Edhe pse mediat spekulojnë se presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky mund të ftohet në samit, kjo ende nuk është konfirmuar. Është e qartë se, përveç Ukrainës, samiti do të fokusohet në situatën në Azinë Juglindore dhe tek Paqësori. Kina dhe Rusia e shohin veten si faktorë të rëndësishëm në atë zonë. Fitorja e madhe e SHBA-së në atë rajon është “kthimi” i Filipineve në gjirin e tyre dhe tani po zhvillohet një operacion i madh për të tërhequr Indinë drejt Perëndimit.

SHBA ka teknologji të ndjeshme bërthamore në një termocentral bërthamor brenda Ukrainës dhe po paralajmëron Rusinë që të mos e prekë atë, sipas një letre që Departamenti Amerikan i Energjisë i dërgoi firmës shtetërore ruse të energjisë bërthamore Rosatom muajin e kaluar.

Sipas CNN, letra mban datën 17 mars 2023, ku drejtori i Zyrës së Politikës së Mospërhapjes së Departamentit të Energjisë, Andrea Ferkile, i thotë drejtorit të përgjithshëm të Rosatom se termocentrali bërthamor Zaporizhzhia në Enerhodar “përmban teknikë bërthamore me origjinë nga SHBA dhe të dhëna kontrollohen nga Qeveria e Shteteve të Bashkuara.”

Letra e Departamentit të Energjisë vjen pasi forcat ruse vazhdojnë të kontrollojnë centralin, i cili është stacioni më i madh bërthamor në Evropë dhe ndodhet në një pjesë të rajonit të Zaporizhzhia që Rusia pushtoi pas pushtimit të Ukrainës shkurtin e kaluar.

Termocentrali është shkëputur shpesh nga rrjeti elektrik i Ukrainës për shkak të bombardimeve intensive ruse në zonë, duke rritur frikën në të gjithë Evropën për një aksident bërthamor.

Udhëheqësi i Grupit Wagner po “rifiton disa favore” me Vladimir Putin, raporton Instituti për Studimin e Luftës (ISW).

Yevgeny Prigozhin është shfaqur si një lojtar kyç gjatë pushtimit, me grupin e tij mercenar që udhëheq sulmin në rajonet kryesore lindore në Ukrainë.

Në muajt e fundit, bosi i Wagner ka akuzuar zyrtarët e Kremlinit se u mohojnë luftëtarëve të tij municione të mjaftueshme dhe është grindur publikisht me gjeneralët.

Tani, ISW raporton se marrëdhëniet në dukje po përmirësohen me gjasë “si rezultat i paaftësisë së ushtrisë konvencionale ruse për të përmbushur detyrat që Putini i kishte vendosur gjatë ofensivës së dimrit”.

“Forcat Wagner duket se po marrin përforcime, municione dhe njohje politike që është një devijim i madh nga përpjekjet e mëparshme të Kremlinit për të poshtëruar forcat Wagner dhe Prigozhin në Bakhmut të paktën që nga janari 2023”, vëren ISW.

Në vlerësimin e saj, ISW thekson gjithashtu se burime të lidhura me Wagner kanë njoftuar se grupi mercenar po trajnon deri në tre brigada pushkësh të motorizuara për të përforcuar krahët e Wagner në Bakhmut.

Ministri i Punëve të Jashtme të Federatës Ruse, Sergej Lavrov, ka zhvilluar një vizitë në Brazil, ku është takuar me homologun e tij brazilian, Mauro Vierria.

Mediat e huaja shkruajnë se në këtë takim Lavrov ka thënë se Rusia është e interesuar për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë sa më shpejt të jetë e mundur.

“Është e vetëkuptueshme se ne jemi të interesuar për t’i dhënë fund konfliktit ukrainas sa më shpejt që të jetë e mundur. Ne kemi shpjeguar vazhdimisht arsyet e ngjarjeve që po zhvillohen, dhe qëllimet që synojmë në lidhje me këtë”, ka thënë ai.

Ndër të tjera në mediat ruse thuhet se Lavrov dhe Vieira diskutuan “kontekstin që duhet të merret parasysh për të trajtuar probleme të tilla në një mënyrë që bazohet në marrëveshje afatgjata dhe jo në zgjidhje afatshkurtra”.

Nga ana tjetër qeveria ukrainase ka theksuar në mënyrë të përsëritur se negociatat mund të fillojnë vetëm me kusht që Rusia të tërheqë forcat e saj prapa kufijve ukrainas, siç u krijua në 1991.

Udhëheqësit perëndimorë po përgatiten që Vladimir Putin të përdorë “çfarëdo mjeti që i ka mbetur” duke përfshirë kërcënimet bërthamore dhe sulmet kibernetike në përgjigje të sulmeve të Ukrainës kundrejt Rusisë.

Zyrtarët britanikë në samitin e ministrave të jashtëm të G7 në Japoni thanë se ata prisnin që Rusia të hakmerrej dhe “duhet të jetë e përgatitur” për taktika ekstreme ndërkohë që përpiqet të mbajë territorin territorin ukrainas.

Ish-presidenti rus Dmitry Medvedev tha muajin e kaluar se Moska ishte gati që ukrainasit të kundërpërgjigjeshi.

Po ashti, paralajmëroi se vendi i tij do të përdorte “absolutisht çdo armë” nëse Kievi do të përpiqej të rimarrë Krimenë, e cila u aneksua nga Rusia në 2014.

Egjipti hoqi dorë nga një plan për të furnizuar fshehurazi me raketa Rusinë muajin e kaluar pasi bisedimet me zyrtarë të lartë amerikanë vendosën përfundimisht të prodhonin municione për Ukrainën, sipas pesë dokumenteve të zbuluara të inteligjencës amerikane, sipas një Washington Post.

Gazeta amerikane kishte publikuar javën e kaluar një dokument që zbulonte planin sekret të presidentit egjiptian Abdel Fattah El-Sisi për të furnizuar Rusinë me mbi 40,000 Sakr-45, të cilat mund të përdoren në sistemin e raketave të shumta të Rusisë.

Megjithatë, dokumentet e reja duket se tregojnë një ndryshim në fillim të marsit nga plani i ndihmës i Moskës, i cili, nëse do të shkonte përpara, do të ishte një goditje e madhe për aleatin më “bujar” të Kajros, Shtetet e Bashkuara.

Egjipti, pavarësisht se ka marrëdhënie të ngushta diplomatike dhe ushtarake me Rusinë, ka qenë një kundërshtar kryesor amerikan në Lindjen e Mesme për dekada, duke marrë 1 miliard dollarë ndihmë ushtarake në vit.

Dokumenti i zbuluar rishtazi tregon një fitore diplomatike të afërt për administratën Biden, me Egjiptin që anuloi marrëveshjen me Moskën dhe miratoi shitjen e predhave të artilerisë 152 mm dhe 155 mm në Shtetet e Bashkuara për t’u dërguar në Ukrainë.

Dokumentet e zbuluara deri më tani zbulojnë diplomacinë e qetë të Shteteve të Bashkuara në favor të Ukrainës, si në aspektin e aleatëve ashtu edhe të furnizimeve ushtarake.

Kujtojmë se pak ditë më parë u bënë publike dhjetëra dokumente top-sekret, duke nxjerrë në dritë informacione të ndjeshme për zyrtarë të lartë të ushtrisë amerikane dhe shërbimeve sekrete.

Jack Teixeira, një anëtar i Gardës Kombëtare Ajrore të Massachusetts, i cili udhëhoqi Thug Shaker Central, një grup prej 20 deri në 30 personash me një interes të përbashkët për armët, memet raciste dhe videolojërat, u arrestua të enjten e kaluar me dyshimin për zbulimin e qindra dokumentave të klasifikuara.

Forcat ruse kanë përdorur avionë për të kryer sulme të reja ndaj pozicioneve ukrainase në rajonin lindor të Donjeckut, tha ushtria ukrainase më 18 prill. Ky njoftim pasoi raportimet për bombardime në rajonin e Luhanskut, ku janë vrarë disa civilë dhe ka pasur dëme të mëdha në infrastrukturë, kanë thënë zyrtarët rajonalë.

Forcat ruse kanë përdorur aviacionin operacional-taktik dhe sulmues në përpjekje për të përparuar në qytetet e Limanit, Bahmutit, Avdijivkës dhe Marjinkës në Donjeck, tha Shtabi i Përgjithshëm i ushtrisë ukrainase. Gjatë 24 orëve të fundit, ushtria ukrainase ka zmbrapsur mbi 70 sulme të armikut në Bahmut dhe Marjinka, që vazhdojnë të jenë epiqendra të armiqësive, tha ushtria ukrainase.

Beteja disamujore për Bahmutin është shndërruar në një prej betejave më të përgjakshme të pushtimit rus të Ukrainës, ku të dyja palët raportohet se kanë pësuar humbje të mëdha. Në rajonin fqinj të Luhanskut, granatimet ruse kanë vrarë të paktën tre persona dhe kanë plagosur një tjetër në fshatin Novojehorivka, tha më 18 prill kreu i administratës ushtarake rajonale, Artem Lysohor.

Lysohor tha se në ditët e fundit, forcat ruse vazhdimisht kanë përdorur avionët për të bombarduar vendbanimet e çliruara në këtë zonë. Edhe në rajonet jugore të Ukrainës, ditëve të fundit është vërejtur përdorim më i madh i avionëve nga Rusia, tha Natalya Humenyuk, kryetare e qendrës koordinuese mediale të Forcave Mbrojtëse Jugore të Ukrainës.

Humenyuk tha për televizionin ukrainas se dronët rusë dhe avionët kanë kryer sulme thellë në territorin ukrainas, përtej vijës së frontit në rajonin e Hersonit. Ndërkaq, Kremlini tha përmes një deklarate më 18 prill se presidenti rus, Vladimir Putin, ka vizituar selitë ushtarake në rajonet e Hersonit dhe Luhanskut, që janë pjesërisht nën kontrollin rus.

“Komandanti suprem i forcave ushtarake të Federatës Ruse ka vizituar selitë e grupimeve ushtarake të Dnjepërit” në rajonin e Hersonit, u tha në deklaratë, pa specifikuar se kur ka ndodhur kjo vizitë.

Kremlini, po ashtu, ka publikuar pamje, që supozohet se shfaqin Putinin duke pranuar raportime nga komandantët ushtarakë në pjesët e kontrolluara nga Rusia në Herson, para se të udhëtonte me helikopterë në selitë e Gardës Kombëtare ruse në rajonin e Luhanskut. Në shtatorin e vitit të kaluar, Rusia njoftoi për aneksimin e rajoneve ukrainase të Hersonit, Luhanskut, Donjeckut dhe Zaporizhjës, që Moska i ka pjesërisht nën kontroll, vendim që është refuzuar nga shumica e botës dhe është cilësuar joligjor.

Pamjet e publikuara nga Kremlini nuk kanë mundur të verifikohen në mënyrë të pavarur. Më 17 prill, presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, tha se Ukraina po përgatitet të takohet më vonë gjatë javës me Grupin e Kontaktit për Mbrojtjen e Ukrainës.

Zelensky tha se ka zhvilluar “bisedime përgatitore” para takimit të 21 prillit të grupit që përbëhet prej dhjetëra shteteve që i kanë ofruar armë Kievit. Ai tha se Ukraina pret “që të merren vendime të forta që duhet të jenë në përputhje me prospektet në fushëbetejë” gjatë takimit me mbështetësit e Ukrainës. Një prej pikave kyçe të këtij takimi pritet të jetë çështja e furnizimit të Ukrainës me municion.