Për shumë kohë, as ekspertët dhe as vetë sundimtarët nuk mund të parashikonin rënien e Perandorisë Sovjetike. Nga këndvështrimi i sotëm, është e lehtë të thuhet se sa e pashmangshme ishte kjo, por për shumicën e njerëzve në atë kohë, një skenar i tillë ishte i paimagjinueshëm, derisa ndodhi në të vërtetë. Në fund, perandoria u rrëzua nga miliona njerëz, duke thyer kufijtë e mbyllur dhe duke sfiduar forcat e pamposhtura më parë të shtetit.Dhe ky model pothuajse i pandryshueshëm më vonë "kontribuoi" në rënien e perandorive të mëdha dhe revolucioneve brenda shteteve individuale. Askush nuk e priste Revolucionin Francez që e çoi Louis XVI në gijotinë. Ose revolta e shtresave të larta në Palermo në 1848, e cila e ktheu të gjithë Evropën përmbys. Kush do ta kishte menduar se vetëvrasja e një shitësi ambulanti në Tunizi në vitin 2010 do të shkaktonte Pranverën Arabe? Perandoria Gjermane ra në vitin 1918, vetëm pak muaj pasi gati fitoi Luftën e Parë Botërore. Dhe fitimtarët e Luftës së Dytë Botërore, perandoritë franceze dhe britanike, filluan të shpërbëheshin edhe pse Parisi dhe Londra po planifikonin partneritete të reja koloniale, shkruan “The Telegraph”. Një fat i ngjashëm duket se e pret Rusinë e sotme dhe goditja fatale presidentit rus Vladimir Putin, mund t’i vijë nga ku nuk e pret, nga ushtria që ai mburr aq shumë.
Mësime nga historia
Vetë Lenini dikur tha: "Nuk mjafton që shtresat e ulëta të refuzojnë të jetojnë në mënyrën e vjetër, është gjithashtu e nevojshme që klasat e larta të mos mund të jetojnë më në mënyrën e vjetër". Shtetet, si ato mesjetare dhe ato të hershme moderne, si Franca e Luigjit XVI, janë përgjithësisht të afta të mposhtin mospajtimin e brendshëm. Një popull i pakënaqur që hedh gurë nuk ka asnjë shans kundër ushtarëve të armatosur, gazit lotsjellës dhe tankeve. Kështu, që shtetet dhe perandoritë të dështojnë, zakonisht duhet një forcë e jashtme që jo vetëm rrezikon prestigjin dhe aftësinë e tyre për të frikësuar popullin, por edhe dobëson aftësinë e tyre represive. Në shumicën e rasteve, kjo kërkon ndikimin e ushtrisë. Dhe kjo është pikërisht ajo që ndodhi me perandoritë ruse dhe gjermane në 1917 dhe 1918, kur ushtarët e tyre braktisën sundimtarët e tyre dhe refuzuan të luftojnë.
Ndikimi i ushtrisë
Nga ana tjetër, Perandoria Britanike u shpërbë kur britanikët kuptuan se, pas një lufte rraskapitëse, ata nuk mund të menaxhonin më një perandori të gjerë dhe gjithnjë e më pak të pajtueshme. Nënkryetari i Indisë, Lord Wavell, arriti në përfundimin në vitin 1946 se "ata nuk kishin më burimet, as prestigjin e nevojshëm, as besimin në vetvete".
Nga ana tjetër, francezëve iu desh më shumë kohë për të arritur në një përfundim të ngjashëm dhe ngurrimi i rekrutëve dhe familjeve të tyre për të luftuar në Algjeri në fillim të viteve 1960 i dha fund vizionit të tyre. Në të gjitha këto raste, faktori vendimtar nuk ishte humbja e plotë apo shkatërrimi fizik i forcave të armatosura, por perceptimi se lufta nuk mund të fitohej. Sepse policët dhe ushtarët nuk do të rrezikojnë vullnetarisht jetën e tyre për një kauzë të humbur dhe një regjim të diskredituar.
Fati i Rusisë
Dhe tani duket se Rusia është në një rrugë të ngjashme, por kur mund të presim momentin përfundimtar të së vërtetës? Në vitin 1917, Perandoria e fuqishme Ruse u dobësua fillimisht nga Gjermania, dhe në 1989, Lufta e Ftohtë vazhdoi dhe u thellua. Perandoria vdiq dy herë, por u ringjall gjithmonë në një formë tjetër dhe nën një sundimtar tjetër, megjithëse i mungonin pjesë të mëdha të vendit, që ishi shtetet baltike, kolonitë e Azisë Qendrore, rajonet e varura të Evropës Lindore. Dhe tani? A do të përshpejtojë përpjekja e Putinit për të rimarrë një pjesë të perandorisë shkatërrimin e saj përfundimtar? Nuk dihet ende. Megjithatë, mikja e saj, Kina po pret me dëshirë të marrë territoret aziatike të pushtuara në shekullin e 19-të, dhe Japonia, Turqia dhe të tjerët gjithashtu kanë pretendime. Rusia, si një shtet-komb demokratik post-imperial, do të kishte të vetmin shans për një të ardhme më të ndritur nëse do të refuzonte ambiciet perandorake të Vladimir Putinit dhe kujtdo të ngjashëm me të.
