“Emri i mbretit është një titull mjaft i nderuar, por ku titull është i lidhur me shumë kujdestari dhe ka detyrime të vështira për t`u përmbushur”

Libra

“Emri i mbretit është një titull mjaft i nderuar, por ku titull është i lidhur me shumë kujdestari dhe ka detyrime të vështira për t`u përmbushur”

Nga: Sokol Demaku Më: 17 janar 2021 Në ora: 10:30
Ballina e librit

Me rastin e 553 vjetorit të vdekjes së heroit tonë Kombëtar Gjergj Kastriotit, disa pjese marrë nga libri me titull ”I madhi Castriot ME LLAGAP Skënderbeu  Mbreti i Shqipërisë, Duka i Madh i Epirit” të autorit Zannovich, Stephan, apo Stiepan, botuar në Stockholm të Suedisë nga Anders Zetterberg,1788, e përkthyer në shqip në vitin 2020.

Një libër historik i shkruar nga një i huaj këtu e 233 vite me parë për trimërinë, guxim, të bemat dhe heroizmin e Kryetrimit legjendar Gjergj Kastrioti të sjellë në kujtesë shumë ngjarje, gjera, personazhe dhe ndodhi që në ditët e sotme janë aktuale në jetën tonë të përditshme.

Këtu e 578 vite më parë me të kthyer në Krujën Legjendare heroi i ynë kombëtar e gjeti vendin të shkatërruar, nën thundrën osmane, me princër të ndarë të hasmuar, që luftonin njëri tjetrin, e që e gjithë kjo shkonte në favor të pushtuesit.

Sot mbushen plot 553 vjet nga vdekja e Heroit tonë Kombëtar Gjergj Kastriot Skënderbej, më 17 janarin e vitit 1468, në Lezhë.

Gjergj Kastrioti, Heroi Kombëtar i Shqipërisë lindi në vitin 1403. I përkiste familjes mbretërore të Kastriotëve

Autori me shumë përpikëri përshkruan ngjarjet e kohës dhe jep vlerësimin për figurën më të ndritshme të kombit tonë i cli për 25 vite me radhe ngriti, mbrojti dhe zhvilloi mbretërinë  tij në trojet arbërore duke largua sundimin e huaj dhe dhunën që osmanet ushtruan për vite mbi popullatën e pambrojtur shqiptare.

Poshte do japim disa nga këshillat madhore të të Madhit Skënderbe drejtuar princërve shqiptar por edhe të birit princit të ardhshëm shqiptar por jo madhor për të udhëhequr vendin.

Dashuria kurrë nuk i ka dirigjuar fjalët e zemrës sime, në këshillimet e mia. Unë nuk e kam shijuar ëmbëlsinë e saj më shumë sesa në kujdesin e nënës suaj. Dashuria nuk është e dëmshme për njeriun, por përmes mënyrës së bindjes ndaj saj ose përvetësimit të saj. Nuk kam pasur asnjëherë simpati në dashuri. Një princ i asaj natyre nuk është gjithmonë i ngarkueshëm. Gjithashtu, ai është, në përgjithësi, i talentuar për dashurinë njerëzore. Por ndërsa ai kënaqet me atë pasion, ajo dobëson mendjen e tij, e bën shpirtin e tij të vërtetë, përqafon trupin e tij dhe i jep forcë t'i rezistojë tundimeve të rrezikshme që e kanë kapluar atë. Përndryshe, dashuria, përçon tek ai ëmbëlsi, e bën atë një armik të lakmisë, pasionit të përulur që errëson virtytet më të ndritshme. Sidoqoftë, ti duhet të kërkosh gruan tënde midis bijave të princave të Transilvanisë, sipas sugjerimeve që ai sapo më dha përmes ambasadorit të tij, me të ti do të jetosh burrë i mirë dhe si një mik besnik, që ti më ke parë, si kam jetuar me nënën tënde.

Ti duhet të armatosësh veten me guxim dhe këmbëngulje në fatkeqësi, me gatishmëri në fat. Mos u dorëzo në pafuqi, ajo është nëna e të gjitha veseve. Mos u angazho për të lexuar romane, ata të prishin mendjen. Mos dremit në besëlidhjet e fqinjëve tuaj, ata do të presin për momentin kur do të jeni të pakënaqur për t'ju bërë presion dhe do të lejoni që pretendimet e rreme të zbatohen për trashëgiminë që unë ju lë. Asnjëherë mos u shërbeni nga spiunët, për të ditur se çfarë thonë njerëzit për menaxhimin tuaj. Bëni më të mirën dhe lejoni të flasin dhe të shkruajnë gjithçka që dëshirojnë. Të gjithë vartësit janë përmbaruesit dhe spiunët e një princi të mirë, ata mësojnë se sa dhe si duhet për t’u hakmarrë ndaj qortimit dhe përbuzjeve.

Lërini vartësit tuaj që t'ju shkruajnë! Përdorni sekretarët tuaj për t'iu përgjigjur çështjeve të vogla ose të përgjithshme. Sekretet shtetërore nuk duhet të ekzistojnë për askënd, por për veten tuaj. Për to, ju duhet të jeni vetë sekretar. Mos pyet askënd! Më i vogli ose më i varfëri mund t'ju japë shtytje ngacmuese dhe ai mund të jetë i dobishëm me këshillat dhe guximin e tij.

Të jesh i qëndrueshëm përballë vështirësive në luftë, pa frikë në rrezik, i këndshëm dhe miqësor, kurrë mizor apo i dhunshëm. Përballoje dhimbjen që aksidentet e tua mund të të shkaktojnë ty. Armiqtë e tu do të jenë gjithmonë të gatshëm të shpifin dhe të dëmtojnë ty në fatkeqësi dhe ministrat tuaj t’ju tradhtojnë. Kërkoni te të huajt që kanë njohuri dhe përvojë dhe bëjini ata këshilltarët tuaj, edhe pse ata nuk do të jenë fisnikë, të pasur ose do të kishin tituj të këndshëm. Të drejtat preferenciale që ju i jepni fisnikërisë janë pasojë e politikës. Ti mund të emërosh sa më shumë fisnikë që ke nevojë. Të pasurit - por injorantë - mund të të bëjnë shërbim me nderime. Duhet të kursesh të mirën tënde për mirëmbajtjen e trupave tuaj, oborri juaj shkëlqen nga krenaria dhe llogaridhënia e tyre, të cilët nuk kanë asnjë përparësi tjetër, përveç arit të zotëruar.

Mos u blloko nga mendimet tuaja! Shpjegojuni qartë oborrtarëve tuaj, se kushdo që ju mashtron dhe ju vë nën dritën e administratës së përgjithshme, do të digjet pa mëshirë. Për poetët, të cilët shkruajnë fjalime dhe letrat për ju që t'ju bindin se ju jeni heroi më i madh, më fisnik, më i mrekullueshëm, luftëmadh midis mbretërve: dërgoju atyre një top letre, ngjyra dhe stilolapsa përmes njërit prej shërbëtorëve të oborrit tuaj, me një urdhër për të vërtetuar të vërtetën në të gjitha ato që kanë shkruar dhe nëse nuk munden, duhet që ata të mësohen për të dhënë këshilla të mira. Dhe në të njëjtën kohë, rikujtojuani atyre se nëse vazhdojnë të shkruajnë për ju gënjeshtra të tilla të rrezikshme, ata do të mbyten, pasi ata në këtë mënyrë helmojnë të vërtetën, si dhe personalitetin tuaj të pacenueshëm dhe mbrojtësin e së vërtetës.

Sigurohuni të keni gjithmonë ushtarë të besueshëm, të disiplinuar mirë; që ushtarët tuaj të mos e humbin kohën e tyre me dembelizëm; nuk duhet t’i trajtosh ata si skllevër, por si shokë. Kur je në luftë, duhet të kamposh si një gjeneral, dhe në betejë, kur fitorja është e pasigurtë, duhet të luftosh si ushtar. Emri i Mbretit është një titull mjaft i nderuar, por ky titull është i lidhur me shumë kujdestari dhe ka detyrime të vështira për t'u përmbushur. E para nga të gjitha është ta bësh veten të dashur dhe të nderuar nga vartësit e tu. Zoti nuk na ka veshur me fuqinë supreme, për të na futur brenda realitetit, dhe për të qenë mbrojtës të të gjithëve. Për një zemër të butë, një shpirt i virtytshëm është e mira e zakonshme e njerëzve, kënaqësia më e madhe që mund të ndiej. Neglizhenca dhe një farë mirësjellje, e cila zakonisht quhet thjeshtësia e një princi, i bën ata të palumtur dhe ti duhet të dish që nuk je mbret i asgjëje, por je për t’u ngushëlluar, për t’u mbrojtur dhe ruajtur.

Të kesh distancën e fortë nga astrologët ose divinerët dhe alkimistët, të cilët pretendojnë se janë në gjendje të bëjnë ar dhe diamante. Një princ është gjithmonë i pasur kur është i mençur dhe i shkolluar. Dikush duhet të ketë gdhendur në mermer të bardhë me shkronja të zeza mbi të gjitha portat në kështjellat tuaja të fortifikuara, kushtuar të burgosurëve ose të arrestuarve: - Është i pafat ai guvernator, i cili i fsheh mbretit fajësinë, e cila, përmes lakmisë dhe krenarisë së tij, rrit vuajtjet e kriminelëve. Kushtoji vëmendje faktit që ekonomistët tuaj nuk janë fajtorë për ndonjë monopol, te krijimi i monedhave ose të ardhurat nga taksat e arkëtuara. Mbroni njerëzit e zakonshëm, të mirë, ndëshkoni shpirtrat e ashpër dhe të vetëkënaqur. Të jesh i ndjeshëm në të padrejtën, por edhe më i dhembshur për meritat e vartësve tuaj dhe miqësinë e bashkëmoshatarëve tuaj. Rezultati i një masakre në fushëbetejë është mashtrues. Dikush duhet të dijë se si të parandalojë këto paqëndrueshmëri. Atëherë, kujdesi dhe guximi mund t'ju bëjnë shërbim më të mirë sesa lufta. Ju duhet të kuptoni se si të fitoni, por mos harroni se mund të humbni. Mbi të gjitha mosbesimi mbi vetveten: Asnjëherë mos lejoni që të kontrolloheni nga zemërimi: Atëherë individi bëhet i keq, por mbreti bëhet një përbindësh. Unë ju jap mallkimin tim, nëse neglizhon një të burgosur, kushdo që të jetë ai, të qëndrojë për 24 orë pa u marrë në pyetje dhe nëse çështja e një të veje ose e një të panjohuri nuk dënohet brenda 8 ditëve. Liria e njeriut dhe pafajësia, si dhe të drejtat e pronësisë janë gjërat më të shenjta në tokë. Hakmarrja pa kërcënim, për faktin ajo nuk duhet të ekzistojë; kurrë mos dëgjo këshillat e grave, por përkundrazi vendos në mënyrë që ato t’u japin këshilla armiqve tuaj. Dil më shpesh te kali, sesa te robi.

Kujto veten se politika e turqve është të shkaktojë mosmarrëveshje midis princave të krishterë. Ata kanë gjithë madhështinë e tyre për të falënderuar për këtë grusht shteti të shkëlqyer, i cili iu jep atyre dhe duhet të arrijnë më shumë pushtime sesa armët e tyre. Nëse më në fund fati dhe pakënaqësia të lë ty si trashëgimtar, lartësia jote, kujtohu, që unë kam qenë ai babai, dhe se ti nuk duhet të zbresësh prej andej në ndonjë mënyrë tjetër, vetëm me shpatën në dorë.

Ti ke shumë për të bërë me Papën në Romë, mbështetjen dhe mbrojtësin e së cilës unë e kisha deri tani. Interesi im më ka detyruar të bashkoj politikën time me të tyren. Rrethanat në të cilat u gjenda nuk më kanë lejuar të kundërshtoj të gjitha sulmet e turqve dhe, për më tepër, pretendimet e Papës. Për përfitimin e shteteve të mia, kam qenë gjithmonë i suksesshëm në ndërmarrjet e mia. Në Romë nuk mund të jesh arrogant kundrejt princërve të dobët dhe të pakënaqur. Roma më respektonte gjithnjë. Kjo ishte përkëdhelje për mua.

Të ndryshosh rregullat dhe partinë, kur ofrohet mundësia. Por frika që mund të humbja shtetet e mia, të cilat Mehmeti gjithmonë i kërcënonte, i kam mbajtur brenda kufijve të mi pa u lëkundur, kur në të njëjtën kohë ata më kanë njohur të gjitha të drejtat dhe pushtimet e mia. Papët më kanë dëshpëruar, që kurrë, përmes kërcënimeve dhe botës së fuqisë së tyre të mbinatyrshme, të fitojnë diçka me një ushtar kaq të vjetër siç isha unë.

Por ata duket se nuk do të arrijnë të përfitojnë nga mos përvoja dhe rinia jote, për të udhëhequr me ty dhe për të të nënshtruar. Mos harro, se ata midis disa vijave dinake, të cilat u shërbejnë për të forcuar qëllimet e tyre e që është rruga më e pafat përmes rrëfimtarit. Por është e lehtë ta heqësh nga qëndrimi i tij: Për një vitai që do të donte të fliste me ju më shumë për gjëra të tjera se sa për mëkatet tuaja dhe ceremonitë e fesë, ai duhet të pushojë si mashtrues dhe të dënohet si i tillë, në mënyrë që ai të bëhet një sinjal paralajmërues për pasardhësin e tij.

Sidoqoftë, është akoma mjaft aventureske të kundërshtosh qartë këtë idhull të frikshëm të fesë sonë. Papa nuk është gjë tjetër veçse një qenie njerëzore, si të tjerët, i nënshtrohet pasioneve dhe dobësive, pavarësisht pagabueshmërisë, pathyeshmërisë dhe përputhjes së tij me Frymën e Shenjtë: Por mbani mend se njeriu e ka krijuar një zot në tokë. Ai është vetëm pasardhësi i Shën Pjetrit, i cili u tha atyre që dëshironin ta adhuronin: - ngrihuni në këmbë, unë nuk jam gjë tjetër veçse një njeri. Por ai është larg nga ndjekja e tij si në varfëri, ashtu edhe në bindje. Pasardhësit e rinj apostolikë në të gjithë botën shpërndanë mallkime bubulluese dhe të zjarrta mbi ata që guxuan të ngrinin zërin dhe arsyen e tyre kundër Orakullit të perëndive Kapitlinike.

Nëse Papa ju dërgon pasardhës, relike ose bekime, merrini ato me respekt dhe lërini njerëzit tuaj të inkurajuar nga shembulli juaj, jepini atij haraçin që i takon!

commentFirst article
Më të lexuarat
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat