Ishiasi shumë shpesh karakterizohet me dhimbje të shpinës dhe këmbës
Në 90% të rasteve është pasojë e hernies diskale të unazave të kurrizit në nivelin L4- L5 dhe L5-S1.
Kompresioni i hernies diskale në rrënjën e nervave shkakton edhe pezmatim (radiculitis), e ky pezmatim shoqërohet me dhimbje.
Dhimbja e shkaktuar e përfshin pjesën e poshtme të kurrizit dhe përhapet, kryesisht, në njërën këmbë (80% deri 90% të rasteve). Më shpesh paraqitet të meshkujt sesa të femrat, kryesisht te moshat 30- 50 vjeçar.
Diagnoza vihet në bazë të anamnezës dhe ekzaminimit fizik.
Anamneza (ankesat e pacientit)
a. 75% të pacientëve ankohen në dhimbje të shpinës jo të mëdha por që zgjasin me muaj përpara atakut akut.
b. Në raste tipike dhimbja lajmërohet papritur, zakonisht pas ngritjes së ndonjë peshe ose pas ndonjë lëvizje të pa përshtatshme.
c. Dhimbja e shpinës përshkruhet si dhimbje e madhe, si therje me thikë e cila përhapet në këmbë. Kjo përcjellët me shtangim (ngërçe) të muskujve, më mpirje e cila përhapet nga ana e jashtme e këmbës. Pacientët, 50%, deklarojnë që dhimbja i keqësohet kur kollitet, teshtitë, qesh etj.
d. Shumë pacientë deklarojnë se krahas dhimbjes kanë edhe humbje të ndjeshmërisë (senzibilitetit): mpirje, djegie, si te kesh rryme ne këmbë ose nuk e ndien fare prekjen.
e. Lëvizshmëria është kufizuar.
Ekzaminimi fizik
Pacienti ka pozitë antalgjike (kruset), shenja e Lasegue-it është pozitiv (25-30 shkallë). Ekzaminohet senzibiliteti; shenja e “ziles” është pozitiv (e prek shpinën e dhemb këmba); lezionet motorike te hernia diskale janë diskrete dhe paraqiten shumë me vonesë; çrregullohet ecja në gishta dhe ecja në thembra; paraqitet dobësimi i masës muskulore, këmba më e hollë.
Vërtetimi i diagnozës bëhet me analiza laboratorike – të cilat kryesisht janë normale por nëse janë më vlera patologjike flasin për ndonjë sëmundje tjetër.
Radiografia native tregon ndryshimet e diskut interverterbral. CT e pjesës lumbosakrale tregon prollapsin e diskusit. Rezonanca Magnetike (MRI) paraqet nivelin e prollapsit diskal.
Mjekimi varet prej gjendjes klinike: Në rastin e atakut akut, preferohet pushim në shtrat, analgjetikë, sedativë. Terapia e preferuar dhe efikase është infiltrimi lokal i kortikoideve me anestetik lokal që jepet çdo 3-7 ditë, sipas vlerësimit të mjekut ordinar.
Në rastet kronike preferohet terapia fizikale: kineziterapia, hidroterapia, elektroterapia etj. Kur të kemi përkeqësim të gjendjes, preferojmë urgjent të bëhet CT dhe MRI, që na udhëzon për intervenim kirurgjik.
Tretmani post-operativ bëhet gjithsesi në qendra për rehabilitim (në Banje).
Preventiva për të mirëmbajtur shëndetin: kondicion i mirë fizik i muskulaturës së barkut dhe shpinës; pesha trupore ideale, mos ngritja e peshave të rënda gjatë punës dhe ngasje sa më të rrallë të veturës.
