Dobësohen rrymat detare, a do të mbulohet Toka me akull?

Shkencë & Teknologji

Dobësohen rrymat detare, a do të mbulohet Toka me akull?

Më: 2 dhjetor 2018 Në ora: 17:41
Rrymat detare

Shkencëtarët kanë zbuluar se rrymat e detit në Atlantikun e Veriut janë zvogëluar në mënyrë dramatike, duke rënë në nivelin më të ulët në 1500 vitet e fundit dhe se për këtë duhet të fajësohet ndryshimi i klimës.

Ata paralajmërojnë se rrymat e dobëta do të kenë një ndikim të thellë në klimën e Amerikës së Veriut dhe Evropës.

Shkencëtarët studiuan lidhjet kryesore të rrymës kryesore detare në Atlantikun e Veriut, e cila karakterizohet nga një rrjedhje e ujit të ngrohtë, sipërfaqësor në veri ku ftohet dhe pas rrotullimit në veri, bie në fund dhe rrjedh në jug deri në thellësitë e Oqeanit Atlantik. 

Rryma mbart ujë të ngrohtë sipërfaqësor në Arktik, dhe ujë të thellë të ftohtë drejt ekuatorit. Hulumtimi u krye nga dr. Christelle Not dhe Benoit Thibodeau nga Departamenti i Shkencave të Tokës dhe Instituti Swire i Shkencave Detare, një fakultet në Hong Kong.

Ky fenomen mendohet të jetë një pasojë e drejtpërdrejtë e ngrohjes globale dhe lidhet me shpërbërjen e mbulimit të akullit të Grenlandës. 

Një qarkullim më i dobët në Atlantikun e Veriut mund të çojë në ndryshime të thella në të dy brigjet, si dhe në ndryshimet në shirat monsune në rajonet afrikane dhe aziatike.

Rryma detare luan një rol të rëndësishëm në rregullimin e klimës globale dhe shkencëtarët po përpiqen të gjejnë tregues të besueshëm të fuqisë së tyre në të kaluarën.

Zbulimi i një dobësimit të rrymës detare do të përmirësojë njohuritë tona mbi  ngrohjen globale. Ekipi i hulumtimit gjithashtu gjeti rryma më të dobëta në periudhën e quajtur Little Ice Age, midis viteve 1600 dhe 1850. 

Një periudhë akullore u zhvillua ndërmjet viteve 1300 dhe 1850. Kishte dy faza, e para filloi më 1290 dhe vazhdoi deri në fund të vitit 1400. Pastaj, u shfaq një periudhë pak më e ngrohtë, pas së cilës situata u përkeqësua dukshëm, dhe periudha më e ftohtë ndodhi midis 1645 dhe 1715.

Gjatë epokës së akullt të vogël, ka indikacione se temperaturat mesatare të dimrit në Evropë dhe Amerikën e Veriut ishin dy gradë më të ulëta se sot. Deti Baltik ishte i ngrirë, si dhe shumë lumenj dhe liqene në Evropë.

Dimrat ishin shumë të ftohtë, verërat ishin të freskëta dhe me shi. Këto kushte moti kanë çuar në rënie të prodhimeve të kulturave dhe popullsisë për shkak të varfërisë dhe urisë.

Edhe pse nuk është shpallur trend i këtij shekulli, rryma e Atlantikut të Veriut mund të sinjalizojë se kjo është një periudhë e karakterizuar nga rryma më e dobët e oqeanit, e cila redukton rrjedhjen e nxehtësisë në Evropë dhe kontribuon në temperatura të ulëta.

"Për të siguruar nëse epoka e akullit do të përsëritet, pasi matjet instrumentale të së kaluarës nuk janë më të mundshme, ne duhet të bëjmë më shumë analiza për të konfirmuar këtë supozim", thotë dr. Not.

Për të vlerësuar temperaturën në të kaluarën, shkencëtarët përdorën mikrofosilet e gjetura në thelbin e sedimentit. Bërthama e sedimentit u përdor gjithashtu në Kanalin Laurent, në brigjet e Kanadasë, ku takohen dy rryma të rëndësishme. 

Fuqia e rrymës kontrollon temperaturën e ujit, që nënkupton se temperatura e rindërtuar nga kjo bërthamë është tregues i qarkullimit të Atlantikut të Veriut.

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat