Synetitë...?!

Kultura

Synetitë...?!

Nga: Skënder Mulliqi Më: 1 mars 2020 Në ora: 13:51
Skënder Mulliqi

Dikush  i vogël , e disa të tjerë më të rritur ju kan nënshtruar synetisë, kuptohet ata të konfeksionit islam.Synetitë tyneherë i ka bërë "Xharahi" , kështu i thonin në atë kohë  atyre njerëzve që  merreshin me një zanat të tillë.Me kujtohet si fëmijë kur nënat dojshin më në qitë në gjumë, na thojshin

" Flejë bir së e thirri xharahin".Dhe, nga frika prej xharahit na vinte më shpejtë edhe gjumi.

Me kujtohet  së kur na kishin treguar baballarët  së na kishte ardhur koha që të bijmë në dorë të xharahit, e pritishim atë ditë më frikë të madhe,si Ditën e Kiametit.Synetia sigurisht së kërkonte përgatitje për secilin djalë që do të bëhëj synet.Natyrisht së ishin edhe do shpenzime jo aq të mëdha.Kur vinte dita e synetisë përgatitej enkas  "soba e burrave" , së  soba tjera të hajrit kan munguar , ose kan qenë qilere të rrezbitura dhe të ftofta. Shtroheshin dysheket rend e gjatë , më jastek e jorgana çfare kan qëllu .

Ky shtrim dhe mbulojë  bëhëj mbi qerga apo dikush që i ka pasur kushtet   pak më të mira edhe mbi qylyma. Ardhja e zharahit ishte ënderr e frikshme. Jo bash gjithëherë , por kohë pas kohe,xharahi më  qantën e tij të zezë , ka shetitur nga fshati në fshat, por edhe këmb duke shkuar shtëpi për shtëpi .Ne secilin katund ai ka ba synet fëmijët, disa të vegjël, por edhe të tjerë në fazë të pubertetit.Synetitë preferoheshin të bëheshin më shumë në stinën e dimrit, për shkak së në verë mund të infektoheshin.Ata që bëheshin synet , duhej të shtriheshin në shpinë, pa brekë, më një këmishë, dhe  mbulesë kishin qarshafa  më të lehta që të mos  lëndoheshin.Kur vinte zharahi të gjithë bëheshin bashkë, baballarët, axhët kusheritë, nënat të cilat i fshihnin lotët kur xharahi afrohej për ti bërë synet fëmijët e tyre.

Si zakonisht xharahi kishte të veshur mantelin bardh deri në brryla, dhe kapelën e bardhë mbi kokë.Së pari i pastronte duart më ujë të vakët, dhe pastaj me shpinë i kthyer nga prindërit e fëmijëve, nxirrte briskun , do  mengele dhe në fund kur e kryente punën, plagën e spërkatke më do pluhur.

Shpesh duke e kryer synetinë, xharahi ka preferuar më kënduar ose më treguar diqka, duke i "habitur" sado pak të synetuaritë. Kjo punë nuk zgjate bash shumë.Xharahi mblidhte mjetet e veta , duke ia bërë aminin punës për të mirë bashkë më familjarët. Nuk me kujtohe mirë, por e di që për punën e tij, xharahit i jipeshin dhurata të ndryshme nga të gjithë prinderitë .Ata nuk kwrkonin para.Në largim linte porosinë së si duhet më vepru më të synetuarit duke u larguar  i kënaqur më punën dhe më dhuratat modeste...Largimi i tij,nese jo dhimbjet që kan pasuar, ua ka hequr frikën të synetuarëve.

"Xharahet" e sotëm, jo të gjithë natyrisht ,po na bëjnë "synet" në kuptimin e përgjithshem  jo fort mirë, së e kan vu interesin përsonal në rend të parë , duke "harruar" së njeriu është  çënje njerëzore, dhe e kan "harruar' bukur shumë prej tyre  edhe Betimin e Hipokratit...?!

Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat