Qytetarët ende nuk po përfitojnë plotësisht nga përfitimet e teknologjisë. Dhe nuk janë ende të mbrojtur në mënyrë adekuate nga rreziqet e saj. Institucionet tona politike-administrative aktuale meritojnë një përditësim.
Qytetaria teknologjike është sfida demokratike e shekullit të njëzet e një. Shtetësia i referohet pretendimit, regjistrimit dhe zbatimit demokratik të të drejtave dhe detyrimeve. Për sa i përket teknologjisë, secili prej këtyre tre proceseve aktualisht mungon. Qasja jonë politiko-administrative ndaj teknologjisë dhe kurrikulës arsimore duhet të përshtatet. Lexoni më shumë për këtë në raportin Përmirësimi: ruajtja e vlerave publike në shoqëri.
Që nga kohra të lashta, njerëzit kanë përdorur teknologjinë për të përkulur mjedisin natyror sipas dëshirës së tyre. Kjo prodhon prosperitet, por ka edhe një anë negative: shkatërrimin e natyrës dhe ndotjen e mjedisit. Ndërgjegjësimi është rritur për gjysmë shekulli se ne duhet të përpiqemi për qëndrueshmëri ekologjike. Kjo kërkon, ndër të tjera, përdorimin e teknologjive të tjera, më të qëndrueshme. Në dekadat e fundit, ne kemi përdorur gjithnjë e më shumë teknologjinë për të formësuar jetën tonë personale: trupat tanë, mendimet dhe marrëdhëniet shoqërore. Mendoni për mediat sociale, robotët që kujdesen për të moshuarit, njohjen e fytyrës dhe emocioneve, realitetin e shtuar (si Pokemon Go) dhe trajnerët elektronikë. Një teknologji e tillë intime ndërhyn me elementët më të rëndësishëm të njerëzimit tonë, siç është ndjeshmëria jonë.Në janar 2014, Instituti Rathenau i dërgoi mesazhin parlamentit tonë se një betejë e vërtetë – teknologjike, ekonomike, sociale dhe politike – për njerëzimin tonë është duke u zhvilluar. Teknologjia intime ofron mundësi për vetë-zhvillim. Por qeveritë, kompanitë dhe qytetarët e tjerë gjithashtu mund t'i përdorin këto teknologji për të ndikuar apo edhe për të detyruar. Si të menaxhohet shkrirja midis njerëzve dhe teknologjisë në një mënyrë humane? Përfshirja e qytetarëve dhe përfaqësuesve në formësimin e revolucionit intim teknologjik është vendimtare për këtë. Megjithatë, janë pikërisht zhvillimet teknike dhe çështjet e lidhura me to që shpesh i shmangen radarit moral dhe debatit politik. Për shkak të kësaj mangësie, Instituti Rathenau i bën thirrje qeverisë të promovojë arsimimin mediatik dhe qytetarinë teknologjike, në mënyrë që qytetarët të mund të marrin pjesë në diskutimin për mënyrën se si teknologjia ndikon në trupin, mendjen dhe mjedisin e tyre të jetesës. Ky artikull përshkruan qytetarinë teknologjike përgjatë dy rrugëve konvergjente. Fillimisht diskutoj konceptin kompleks të qytetarisë dhe marrëdhëniet e tij me teknologjinë. Më pas unë ndjek rrugën e shkrim-leximit mediatik dhe aftësive (dixhitale) që u nevojiten njerëzve në këtë shekull të njëzet e një. Së fundi, unë reflektoj nga të dyja këndvështrimet se si qeveria mund të lehtësojë qytetarinë aktive në lidhje me teknologjinë.Shtetësia është anëtarësimi në një komunitet politiko-administrativ demokratik. Për shkak se holandezët janë gjithashtu qytetarë të BE-së, ata janë të paktën anëtarë të dy komuniteteve. Një anëtarësim i tillë përfshin një sërë të drejtash dhe detyrimesh. Për shembull, një qytetar duhet të paguajë taksa dhe të respektojë ligjin. Përveç kësaj, holandezët kanë të drejta të shumta civile (si liria e shprehjes, e drejta për privatësi dhe paprekshmëria e trupit), të drejta sociale (siç është e drejta për arsimim dhe punë) dhe të drejta politike ose pjesëmarrjeje (siç është e drejta per te votuar). Ky sistem rregullash i jep drejtim mënyrës sesi shteti i trajton qytetarët e tij dhe si trajtojnë njëri-tjetrin anëtarët e komunitetit përkatës politiko-administrativ. Shteti duhet të sigurojë që qytetarët të përmbushin detyrimet e tyre ndaj shtetit dhe anëtarëve të tjerë të komunitetit politiko-administrativ dhe që ata të kenë mundësinë të mbrojnë realisht të drejtat e tyre. Ky kontekst politik u ofron qytetarëve mbrojtje (ose jo) dhe krijon (pa)mundësi që qytetarët të zhvillohen individualisht ose në grup.Prandaj, mbrojtja dhe fuqizimi janë dy anët e medaljes së qytetarisë. Të pretendosh politikisht dhe nëse ka sukses, ta regjistrosh zyrtarisht nuk mjafton për të përfituar realisht prej tij si qytetar. Të drejtat dhe detyrimet duhet të zbatohen dhe përmbushen në praktikën e përditshme. Për shembull, për arsim nevojiten shkolla të mira dhe mësues të trajnuar mirë. Në Holandë, arsimi i detyrueshëm hyri në fuqi në vitin 1901, duke i detyruar prindërit të sillnin fëmijët e tyre në shkollë. Nëntëdhjetë vjet më vonë, fëmijëve iu dha e drejta për arsim sipas Konventës së OKB-së për të Drejtat e Fëmijëve. Për të garantuar cilësinë e arsimit, qeveria jep subvencione vetëm për shkollat që plotësojnë një sërë kushtesh minimale. Këtë e mbikëqyr Inspektorati i Arsimit. Me kalimin e viteve, është ndërtuar një sistem kompleks rregullash dhe organizatash për t'i dhënë thelb të drejtës së fëmijëve për arsimim.
Jetët dhe shoqëria jonë përshkohen nga teknologjia në shumë mënyra. Ne jetojmë në një 'kulturë teknologjike'. Disa praktika (të tilla si lëvizshmëria dhe komunikimi) dhe probleme sociale (si ndryshimi i klimës) janë të lidhura qartë me teknologjinë. Por teknologjia gjithashtu ndikon në çështje të tilla si formimi i identitetit dhe shtetësia. Teknologjia rrit aftësitë njerëzore. Përvoja tregon se përdorimi i teknologjisë mund të ketë pasoja të mëdha pozitive dhe negative. Koncepti i shtetësisë është përcaktuar më sipër. Qytetaria teknologjike mund të shihet atëherë si tërësia e detyrave dhe të drejtave që u mundësojnë qytetarëve të përfitojnë nga përfitimet e teknologjisë dhe t'i mbrojnë ata nga rreziqet e saj. Në këtë epokë dixhitale, përveç rreziqeve të tilla si shkeljet e privatësisë apo vjedhjet e identitetit, ka edhe çështje afatgjata si p.sh. çfarë lloj njerëzish duam të jemi.
Në vitin 1992 Frankenfeld prezantoi konceptin e qytetarisë teknologjike në fushën e rrezikut ekologjik. Qytetaria e mirë teknologjike u mundëson qytetarëve të kuptojnë pyetje të tilla si çfarë rreziqesh përfshihen dhe sa të mëdha janë ato rreziqe, kur është diçka mjaft e sigurt, kush ka kontroll mbi teknologjinë përkatëse dhe me çfarë të drejte? Kuptimi i çështjeve të tilla komplekse bën të mundur që qytetarët të mbrojnë veten dhe të verifikojnë sigurinë e tyre në një botë të mbushur me rreziqe, të tilla si mbetjet kimike të rrezikshme dhe ato bërthamore. Përveç të kuptuarit të teknologjisë dhe rëndësisë së saj shoqërore, qytetaria teknologjike përfshin politizimin dhe demokratizimin e teknologjisë, d.m.th aftësinë e qytetarëve për të marrë pjesë në vendimmarrjen përreth teknologjisë në të gjitha fazat e saj të zhvillimit, nga kërkimi deri te aplikimi. Qytetaria teknologjike emancipon kështu qytetarin e zakonshëm nga eksperti dhe krijuesi i teknologjisë. Frankenfeld argumenton se qytetarët kanë të drejtë të jenë të informuar mirë dhe të marrin pjesë në vendimmarrje në lidhje me teknologjinë. Kjo u jep qytetarëve përgjegjësinë për të informuar veten dhe për të marrë pjesë në vendimmarrje.
Pa institucione të përshtatshme politiko-administrative, qytetaria (teknologjike) është një guaskë boshe. Frankenfeld shqyrtoi marrëdhëniet midis qytetarëve dhe teknologjive me të cilat ne ndërhyjmë në mjedisin tonë natyror dhe rreziqet ekologjike që mund të shoqërohen me këtë. Sipas tij, individët mund të bëhen qytetarë teknologjikë vetëm nëse mbrohen nga marrëveshjet e qeverisjes, siç është traktati global i klimës në Paris. E njëjta gjë vlen edhe për marrëdhëniet midis qytetarëve dhe teknologjive intime që ndikojnë në mjedisin tonë personal.
