Covid-i i gjatë, çfarë është, si ta njohim dhe kush rrezikon më shumë

Shëndetësia

Covid-i i gjatë, çfarë është, si ta njohim dhe kush rrezikon më shumë

Më: 24 mars 2021 Në ora: 17:54
Ilustrim

Ekspertët e quajnë “Long-Covid”. Është një pamje klinike e karakterizuar nga shenja dhe simptoma të ndryshme, të cilat vazhdojnë me kalimin e kohës edhe muaj pasi tamponi ka rezultuar negativ dhe infeksioni ka përfunduar. Organizata Botërore e Shëndetësisë ka kodifikuar këtë gjendje, me çrregullime që mund të prekin organe të ndryshme dhe që në çdo rast kanë një ndikim të rëndë në cilësinë e jetës.

Në rrezik, veçanërisht deri në moshën 60 vjeç, janë kryesisht gratë dhe më në përgjithësi njerëzit mbipeshë, por kjo mund të ndodhë në të gjitha moshat, madje edhe tek fëmijët që mund të mos kenë pasur simptoma ose të kenë pasur shqetësime minimale. Për momentin, nuk ka të dhëna të sigurta për të shpjeguar këtë gjendje, por mendohet se, përveç faktorëve të tjerë, mund të ndodhë një lloj reagimi autoimun, me virusin që në praktikë shkakton një “gabim” në pjesën e sistemit mbrojtës të trupit, duke e çuar atë në pikën e prodhimit të antitrupave, të cilët nuk njohin indet “vetjake” të trupit të cilat mund të sulmohen, duke shkaktuar simptoma.

Ndikon në psikikën dhe trupin

Simptomat e sindromës post-Covid janë shumë të ndryshme. Ato variojnë nga dobësia që nuk ju lejon të bëni asgjë deri në ankth dhe pagjumësi, por nuk mungon dhimbja reale në nyje dhe muskuj, si dhe dhimbje koke, ethe dhe një ndjenjë e sëmundjes së përgjithshme. Në përgjithësi – por nuk është një rregull fiks – kjo gjendje ka tendencë të vazhdojë me kalimin e kohës, veçanërisht kur simptomat e infeksionit kanë qenë më serioze.

Por kini kujdes, pasi është gjithashtu e rëndësishme të kuptoni nëse është “Long-Covid” ose post-Covid. Sepse nuk është e lehtë të shpjegosh se çfarë ndodh. “Karakterizimi i etiologjisë dhe patofiziologjisë së pasojave të vonshme është ende në vazhdim dhe në shumë raste reflekton dëmtimin e organeve që ndodhin gjatë fazës akute të infeksionit (goditje cerebrale ose encefalopati) – shpjegon Alessandro Padovani, Drejtor i Klinikës Neurologjike të ‘Universitetit të Brescia – shpesh e lidhur me manifestimet e një gjendje të vazhdueshme hiper-inflamatore ose një përgjigje joadekuate të antitrupave”.

“Jo më pak të rëndësishme janë edhe pasojat psikologjike që ndjekin një rrjedhë të gjatë ose të vështirë të sëmundjes, si dhe ato që lidhen me ndryshimet e jetesës për shkak të pandemisë. Ndoshta, pasojat e vazhdueshme të Covid-19 janë shprehja e sindromave të shumëfishta që rezultojnë nga procese të dallueshme fiziopatologjike përgjatë spektrit të sëmundjes”.

Sipas ekspertit, lista e problemeve që lidhen me post-Covid-in është me të vërtetë e gjatë. Ato variojnë nga astenia, dispnea, kolla, artralgjia dhe dhimbjet e përhapura deri te dëmtimi njohës, depresioni, mialgjia dhe dhimbjet e kokës. Janë raportuar edhe ndërlikime të mundshme më të rralla.

“Këto ndërlikime përfshijnë sistemin kardiovaskular (endokardit, miokardit, dështim të zemrës), frymëmarrjen (anomalitë e funksionit të frymëmarrjes, fibrozë pulmonare, përkeqësimi i Bpco), renale (glomerulonefriti, vaskulit renal, trombozë arteriale renale), dermatologjike (skuqje të lëkurës, alopecia), psikiatrike (depresion, ankth, labilitet emocional) dhe neurologjike (gjendje e keqe, lodhje, përqendrim dhe çrregullime të kujtesës, çrregullime të ndjeshmërisë, mos-rregullim të gjumit) – konfirmon Padovani. Jo rrallë, çrregullimet e lartpërmendura shoqërohen me njëra-tjetrën”.

Së fundmi, nuk duhet të harrojmë se ndonjëherë post-Covid prek edhe fëmijët, pavarësisht nga ashpërsia e simptomave të infeksionit të parë. Kjo konfirmohet nga një studim nga një grup hulumtues i Departamentit të Shëndetit të Grave dhe Fëmijëve dhe Shëndetit Publik të Fondacionit Spitalor Universitar A. Gemelli IRCCS në Romë: në rreth 130 fëmijë të diagnostikuar me Covid-19, pak më pak se një në tre (27.1%) kishte një çrregullim katër muaj pas infektimit dhe një në pesë kishte tre ose më shumë simptoma në lidhje me sëmundjen, duke përfshirë dhimbjen e kyçeve, shqetësimin e gjumit dhe dhimbjen e kokës.

Shumë aspekte për tu sqaruar

Shkurtimisht: edhe pse për fat të mirë Covid-19 shpesh zhduket pa lënë gjurmë të “rënda” në trup, edhe nëse mund të duhen disa javë nga eliminimi dhe për t’u ndjerë mirë, vëmendja duhet t’i kushtohet rrezikut të sindromës post-Covid. Mbi të gjitha, ekziston ndjenja se është gjithashtu e nevojshme të njihni një aspekt të lidhur me infeksionin, i cili mund të ndihmojë me shpjegimin se pse tek disa njerëz ekziston një lloj “zgjatje” e çrregullimeve, edhe pasi organizmi dhe trajtimet e kanë çrrënjosur virusin.

Me pak fjalë është e rëndësishme që t’i referoheni gjithmonë mjekut,  duke e mbajtur atë të informuar për atë që po shfaqet edhe pas një kohe pas infektimit, për t’u marrë më mirë me këtë gjendje që ende nuk është zbuluar plotësisht.

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat