Akuzat janë ripërsëritur edhe në faqen e Facebook-ut të Ambasadës Ruse në Norvegji.
- Dëmet janë të mëdha!
- Ne nuk ndihemi fajtor për akuza të tilla dhe nuk duam të spekulojmë pse bëhen ato, thotë për Dagbladet, Ingar Amundsen, shef i seksionit të sigurisë bërthamore ndërkombëtare në Drejtorinë për Mbrojtjen nga Rrezatimi dhe Sigurinë Bërthamore (DSA).
Ai mohon pretendimet e NTB Rusisë se Norvegjia po paraqet prova të rreme dhe thotë se janë të habitur nga pretendimet.
Ndër të tjera, DSA ka ndihmuar autoritetet ukrainase kur bëhet fjalë për sigurinë bërthamore në Çernobil, për të cilën Amundsen supozon se kjo është ajo që synon Ministria Ruse e Mbrojtjes. Aksidenti në Termocentralin bërthamor ishte fatkeqësia më e keqe që kishte ndodhur ndonjëherë para vitit 1986.
Vitin që shkoj, Centrali u pushtua nga forcat ruse, pati shumë shkatërrime nga ana e forcave ruse.
Ka nevojë për stacioneve matëse dhe një laborator për kontrollin e niveleve të radioaktivitetit që u shkatërruan.
- Sa i madh ishte ky shkatërrim?
- Një pjesë e pluhurit nga radioaktiviteti u ndez si rezultat i lëvizjes së tyre në zona të kontaminuara.
I pyetur për shkallën e seriozitetit, Amundsen thotë se situata është serioze!
- Kur bëhet fjalë për zonat me ndotje, është e rëndësishme që të mos angazhoheni në aktivitete që shkaktojnë nxitjen dhe përhapjen e saj nga moti dhe era. Kjo ishte diçka që rusët nuk e morën fare parasysh.
Tani ka dy gjëra që ukrainasit i shohin si rezultatet më të këqija të mundshme, si pasojë e kontrollit të pamjaftueshëm të zonave që i mbajnë rusët.
- Njëra janë veprimet që shkaktohen nga radioaktiviteti që vjen nga zonat e kontaminuara dhe të përhapet nga moti dhe era.
E dyta është se burimet e rrezatimit radioaktiv, mund të përdoren për qëllime keqdashëse, thekson Amundsen.
-Një burim rrezatimi, pra një material që lëshon rrezatim, mund të përdoret për shembull për të bërë një të ashtuquajtur "bombë të pistë".
Që nga vjeshta e kaluar, Rusia ka bërë pretendime pa dokumente se autoritetet ukrainase po e planifikojnë këtë.
- Mund të jetë një material radioaktiv në të cilin janë bashkangjitur eksplozivët. Mund të bëjë dëme dhe shkatërrime të mëdha dhe të përhapë frikë nëse shpërthehet në një zonë të re.
Norvegjia është ndër vendet që kan pasur bashkëpunimin më të gjatë dhe më të gjerë me autoritetet ukrainase të sigurisë bërthamore, andaj nga viti 2014, bashkëpunimi ka qenë i ngushtë, thotë Amundsen.
- Sidomos kur bëhet fjalë për mirëmbajtjen e pajisjeve për sigurinë në reaktorë, dhe bashkëpunimin me autoritetet e kontrollit kufitar - në mënyrë që ato të ruajnë aktivitetin e tyre për të shmangur kontrabandën e lëndëve radioaktive përtej kufirit….)
-Ka ende shumë kohë përpara se autoritetet bërthamore të kenë një pasqyrë të plotë, por deri tani, Amundsen nuk mund të përjashtojë që materiali radioaktiv të ketë humbur rrugën.
-Nuk është diçka për të cilën mund të komentoj drejtpërdrejt tani, dhe shton:
- Rusët nuk respektuan mekanizmin e kontrollit dhe sistemet që ishin vendosur për të siguruar zonat!
Është një objekt me shumë mbetje radioaktive dhe ka kritere strikte kur bëhet fjalë për kontrollin e zonave, kjo nuk u respektua nga forcat ruse kur pushtuan ato hapsira.
