​Pamjet e reja nga James Webb zbulojnë bukurinë kaotike të ‘shpatës’ së Orionit

Shkencë & Teknologji

​Pamjet e reja nga James Webb zbulojnë bukurinë kaotike të ‘shpatës’ së Orionit

Më: 13 shtator 2022 Në ora: 23:13
Foto ilustrim

Një nga mjegullnajat më të ndritshme dhe më të afërta me Tokën sapo mori pamjen e saj më të qartë nga afër ndonjëherë.

Orioni është një nga yjësitë më të njohura dhe më të studiuara në Rrugën e Qumështit.

Me yjet e saj më të afërt të vendosur vetëm disa qindra vjet dritë nga Toka, konstelacioni është shtëpia e disa prej yjeve më të mëdhenj dhe më të shndritshëm në qiell dhe një çerdhe të lulëzuar yjesh të zjarrtë e të porsalindur.

Duke përdorur teleskopin e ri hapësinor James Webb (JWST), studiuesit tani kanë kapur imazhet më të mprehta dhe më të detajuara të Orionit në histori.

Në qendër të ‘shpatës’ shtrihet Mjegullnaja Orion - një nga rajonet më të mëdha dhe më të ndritshme të formimit të yjeve afër Tokës.

E dukshme me sy të lirë nga planeti ynë, Mjegullnaja e Orionit ka qenë për shekuj me radhë një objektiv popullor për vëzhguesit e yjeve, përfshirë astronomin italian Galileo Galilei, i cili vlerësohet me zbulimin e grupit yjor më të madh të mjegullnajës Trapezium, më shumë se 400 vjet më parë.

Tani, imazhet e reja zmadhohen në zemër të mjegullnajës si kurrë më parë, duke zbuluar skulptura të lëvizshme të gazit yjor-formues duke u marrë në formë nga rrezatimi i fuqishëm yjor.

"Yjet e rinj masivë lëshojnë sasi të mëdha të rrezatimit ultravjollcë direkt në renë që i rrethon, dhe kjo ndryshon formën fizike të resë si dhe përbërjen e saj kimike," tha Els Peeters, një profesor i astronomisë pranë Universitetit Perëndimor në Ontario, Kanada.

"Këto vëzhgime të reja na lejojnë të kuptojmë më mirë se si yjet masive transformojnë renë e gazit dhe pluhurit në të cilën ata janë krijuar," shtoi ai.

Ndërveprimet e dhunshme midis yjeve dhe reve të tyre të shtëpisë mund të shihen më qartë në shiritin e gjatë, kafe të gazit që ndodhet prapa yllit qendror.

Ky mur i dendur gazi njihet si shiriti i Orionit dhe po shtyhet ngadalë dhe po gërryhet larg nga rrezatimi intensiv yjor i yjeve më të nxehtë dhe më të shndritshëm në Mjegullnajën e Orionit.

Të shpërndara në të gjithë shiritin janë një sërë karakteristikash spektakolare dhe misterioze, duke përfshirë fije të gjata e të mprehta hidrogjeni, yje të rinj të rrethuar nga disqe pluhuri që formojnë planetin dhe rruzull të madh gazi që po shemben ngadalë në yje foshnje para syve të astronomëve.

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat